دیسک چیست؟

دیسک چیست ؟

دیسک ­ها نقش تشک­ های بادی را بین مهره ­ها دارند تا مهره ­ها بتوانند به راحتی حرکت کنند.دیسک­ها قوام ژله ای قرار دارند که بسیار مستعد ساییدگی و پارگی ناشی از افزایش سن یا صدمات می باشند.

فتق دیسک یا بیرون زدگی دیسک چیست ؟

دیسک­های ضعیف شده به دلیل سن یا ضربه، دچار برآمدگی یا پارگی می­شوند که موجب فشار بر روی ریشه­ های عصبی نخاعی شده که می­توانند درد شدید در گردن و دستها یا کمر و پاها(سیاتیک) ایجاد کنند که به این حالت فتق دیسک گردن یا کمر می ­گویند.

درد سیاتیک چیست ؟

همان درد کمری است که به دلیل فشار به عصب سیاتیک ایجاد می­شود. عصب سیاتیک عصب بزرگی است که از قسمت تحتانی کمر به سمت پاها می­رود. وقتی به آن صدمه یا فشاری وارد می شود (مثلا به دلیل فشار دیسک بیرون زده) موجب درد در ناحیه ی تحتانی کمر شده که به لگن، باسن و پاها انتشار می­یابد. بالغ بر ۹۵ درصد دردهای سیاتیک بدون جراحی باز بهبود می­یابد.

دیسک کمر از چه جنسی ساخته شده است ؟

در کمر افراد ساختار ژله ای شکلی وجو دارد که عمدتا از آب و کمی پروتئین و دیسک کمر را تشکیل می دهد. معمولا افراد دیسک را کمر درد هایی می دانند که بسیار دردناک بوده و مانع فعایتهای روزانه می شود. بنابراین همانطور که عنوان شد بیماری دیسک کمر در حقیقت به وضعیت فتق دیسک کمر اطلاق می شود.

بیماری دیسک کمر که به اسامی مختلف مانند درد سیاتیک و سیاتالژی نیز نامیده میشود هم در مردان و هم زنان تقریبا با شدت مساوی مشاهده می شود . بعضی از منابع معتقدند در مردان ۳۰تا ۵۰ساله فتق دیسک کمر کمی بیشتر دیده می شود.

متاسفانه ما روز به روز با سونامی افزایش شیوع و کاهش سن ابتلا به کمر درد به علت دیسک کمر مواجه هستیم.به گونه ای که حتی در کلنیک ها جوانانی در رده سنی ۱۶ تا ۲۰ سال با کمردردهای که به علت فتق دیسک کمر روی داده روزانه مراجعه می کنند.

عوامل ایجاد کننده دیسک کدامند ؟

• افزایش سن
• اضافه وزن
• مصرف سیگار
• مشاغلی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین باشد.
• خم کردن بیش از حد گردن
• راههای جلوگیری از ایجاد کمردرد کدامند ؟

هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از درد کمردرد وجود ندارد. اما شما می توانید اقدامات موثری برای کاهش ریسک کمردرد انجام دهید. مانند:

1. کنترل وزن و جلوگیری از چاقی بیش از حد
2. تمرینات ورزشی منظم
3. پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
4. اطمینان حاصل کنید که نوع شغل شما از شغل های پرخطر برای ابتلا به کمردرد نیست.

علائم و نشانه های بیرون زدگی دیسک های کمری

در صورتی که فتق دیسک باعث وارد شدن فشار به یک عصب نشود، فرد ممکن است یک درد محدود در ناحیه پایین کمر داشته یا اصلاً علائمی را در این رابطه احساس نکند. هنگامی فتق دیسک کمر باعث وارد شدن فشار به یک عصب شود، علائم دیسک کمر می تواند شامل موارد زیر باشند:

• درد پایین کمر و در ناحیه باسن و پایین یک پا که تا قوزک یا کف پا کشیده می شود.در این حالت درد در ناحیه پایین کمر می تواند با درد در ناحیه پا همراه باشد.
• احساس سوزش (احساس سوزن سوزن) یا بی حسی در یک پا که می تواند از باسن یا پشت زانو شروع شده و به سمت ران، قوزک، یا کف پا ادامه پیدا کند.
• ضعف در بعضی عضلات خاص در یک یا هر دو پا.
• ایجاد درد در جلوی ران.
• درد عمیق عضلانی و اسپاسم عضلات.

ایجاد ضعف در هر دو پا و از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع از علائم یک نوع خاص و شدید وارد شدن فشار به عصب هستند که در اصطلاح به آن سندروم cauda equineدم اسب گفته می شود. این مشکل در موارد نادر ایجاد می شود، اما می تواند علائم شدید برای بیمار به همراه داشته باشد. فرد مبتلا به این علائم باید بلافاصله با پزشک جهت درمان ملاقات کند.

علائم بیرون زدگی ديسك کمر؛ درد در ساق پا ، ناحيه كمر ، مچ و انگشتان پا ، خواب رفتگي عضله ، گزگز ، مورمور ، گرفتگي عضلات ، تشديد درد بر اثر كشيدگي و فشار ، بي حسي پاها

علت درد کمر من چیست ؟

برای تشخیص علت کمردرد باید با پزشک خود مشورت کنید. نوع درد و علائم مربوطه را توصیف و سابقه ی هر گونه بیماری مزمن را برای پزشک خود بازگو کنید. پزشک شما قبل از شروع درمان احتمالا برای تشخیص دقیق تر منشا درد نیاز به اقدامات پارا کلینیکی مانند عکس ساده ی کمر، سی تی اسکن و یا MRIدارد.

آیا زمان جراحی دیسک فرا رسیده است ؟

در صورتی که بیمار با هر یک از علائم زیر مواجه شود جراحی دیسک کمر(بسته یا باز) لازم می­شود:

1. پا دردی که با ۶ هفته درمان طبی و استراحت بهبود نیابد
2. اختلال در حرکات پا و یا اختلال اسفنگتری از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع ( بی­اختیاری ادرار و مدفوع)
3. دردهای مکرر که باعث اختلال در انجام فعالیت­های روزانه شود

با وجود این همه پیشرفت در زمینه پزشکی سئوالی از ذهن می گذرد که “آیا درمان دردهای طاقت فرسایی مانند درد های ناشی از دیسک کمری، گردنی فقط و فقط جراحی های باز است؟”
خیر، امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی روشهای تهاجمی و پر عارضه جای خود را به روشهای کمتر تهاجمی داده است.در بین این روشها برای درمان بیرون زدگی دیسکهای کمری روش PLDD یا جراحی لیزری دیسک جایگاه ویژه ای پیدا کرده است.

آیا امکان جراحی دیسک بدون بیهوشی و برش جراحی وجود دارد ؟

بله،روشهای نوینی وجود دارد که بدون بیهوشی و برش جراحی با کمک یک سوزن نازک انجام می شود، در این روش استخوان یا ساختار بیومکانیک مهره ها درگیر نمی شوند و موجب کمترین آسیب به بافت های اطراف دیسک می شود، بنابراین ریسک درد بعد از عمل و چسبندگی های ناشی از اعمال جراحی باز در این روشها به حد صفر می رسد،این روشها نیازی به بیهوشی و برش جراحی ندارندو بیمار همان روز یا صبح روز بعد، از بیمارستان ترخیص می شود.

تمام این موارد با کمک یک سوزن انجام می شود که تحت راهنمایی اشعه ایکس وارد دیسک بیرون زده شده و حجم دیسک را کم می کند و فشار از روی کانال نخاعی و ریشه های عصبی برداشته می شود.

انواع روش­های جراحی بسته دیسک کمر و گردن کدامند ؟

عمل جراحی بسته دیسک با لیزر(PLDD)

جراحی لیزری دیسک به صورت سرپایی و تحت بیحسی موضعی انجام میشود. در طول این عمل، سوزن باریکی به کمک تصاویر اشعه ایکس (فلوروسکوپ) وارد دیسک بیرون زده میشود. فیبر نوری داخل سوزن قرار داده شده و انرژی لیزر از طریق فیبر به درون دیسک می­تاباند و ماده ژله ای وسط دیسک را تا حد استاندارد تبخیر می کند.

در نتیجه فشار منفی ایجاد شده موجب جمع شدن دیسک بیرون زده شده و در نتیجه فشار را از روی ریشه عصب بر می­دارد و درد بیمار را تسکین میدهد. تأثیر جراحی لیزری دیسک کمر و گردن معمولاً سریع است. جراحی لیزری دیسک از سال ۱۹۸۶ تا کنون در سرتاسر جهان انجام می شود و عملی بی خطر، مؤثر و کم تر تهاجمی است و چون بیمار سریعأ از بیمارستان ترخیص مشود، عفونتهای بیمارستانی در این بیماران کمتر بوده است.

نتایج این بررسی، اکنون در دست جراحان لیزر در سرتاسر دنیاست و بیان کننده این است که جراحی لیزری دیسک، اولین خط درمانی دیسکهای بیرون زده ستون فقرات است.

دیسکوژل

در روش تزریق دیسکوژل، ماده شیمیایی خاصی به داخل دیسک تزریق شده و با تغییری که در ساختار مولکولی ماده ژله­ای دیسک ایجاد می­کند سبب کاهش فشار داخل دیسک و جمع شدن قسمت بیرون زده دیسک می­شود. تمامی مراحل این روش بدون نیاز به بیهوشی و برش جراحی انجام میشود.

 نوکلئوتومی

در این روش یک لوله باریک وارد ناحیه میانی دیسک شده و با فشار آب دیسک را از بدن خارج می­کند. انداره لوله آن در مقایسه با دستگاه دکمپرسور(دستگاهی برای انجام نوع دیگری جراحی بسته) بیشتر بوده و حجم تخلیه شده آن نیز بیشتر می­باشد. تمامی مراحل این روش بدون نیاز به بیهوشی و برش جراحی انجام میشود.

دکمپرسور

دستگاه دکمپرسور مانند سوزن بسیار نازکی است که بعد از انجام بی­حسی داخل دیسک فرستاده شده و از طریق یک میکروموتور قسمت داخلی دیسک خرد شده و از طریق این لوله به بیرون مکش می­شوند. . تمامی مراحل این روش بدون نیاز به بیهوشی و برش جراحی انجام میشود.

عمل جراحی بسته دیسک کمر و گردن با پلاسما(PDCT)

یکی از روشهای جراحیهای بسته دیسک انعقاد و تبخیر دیسک بوسیله نور پلاسما میباشد. این روش دارای ماکزیمم اثر در درمان دیسک بیرون زده نسبت روشهای دیگر است. نور پلاسما در سیستم دی ۳۰ قدرتمند و کنترل شده است که موجب انعقاد و تبخیر دیسک با گرما شده بدون اینکه به ریشه عصبی اطراف آسیبی وارد کند.

وضعیت بیمار پس از عمل جراحی بسته دیسک کمر و گردن چگونه است ؟

• چند ساعت پس از اتمام عمل جراحی بسته دیسک کمر و گردن بیمار مرخص می شود.
• بیمار نباید تا مدت ۲۴ ساعت پس از عمل جراحی بسته دیسک کمر خم شود.
• ممکن است که بیمار تا چند روز پس از عمل جراحی بسته ستون فقرات و دیسک کمر و گردن به داروهای ضددرد نیاز داشته باشد.
• پس از گذشت یک هفته از عمل جراحی بسته دیسک کمر و گردن بیمار می تواند فعالیت های طبیعی خود را آغاز کند.
• بیمار پس از عمل جراحی بسته دیسک کمر و گردن می تواند با انجام ورزش های مناسب زندگی سالم ، فعال و بی دردی را آغاز کرده و از حس خوب سلامتی برخوردار شود.

همیشه پزشکان متعهد به این اعتقاد دارند که با روش های کمتر تهاجمی، به درمان درد بیمار کمک کنند و از انجام روش های پرخطر با عوارض و هزینه بالا جلوگیری شود. در نهایت با راهنمایی پزشکتان و مشورت با او بهترین روش درمانی برای شما به کار می رود. همیشه به یاد داشته باشید جراحی باز تنها راه درمانی نیست، بلکه آخرین راه درمانی است.

تمامی خدمات ذکر شده در کلینیک درد دکتر سیامک مرادی در تهران انجام می گردد. برای کسب اطلاعات بیشتر تماس بگیرید.