استفاده از جریان الکتریکی به منظور درمان درد از سال 1931 باشروع درمان نورالژی تری ژمینال کلید خورد و پس از آن در دهه هفتادمیلادی اسلاتر نوعی اصلاح شده از امواج رادیویی را ابداع کرد.همان میزان انرژی امواج رادیویی معمولی را تولید و با وقفه های موجود در آن امکان پخش حرارت ایجاد شده را توسط جریان خون یا انتقال حرارتی فراهم می سازد. این روش بنام امواج رادیویی پالسی نامیده شده و موجب تعدیل فعالیت عصبی می گردد.
رادیوفرکوئنسی برای اولین بار در سال 1974 جهت درمان درد بکار گرفته شد. در ابتدا استفاده از آن محدود به بیماری های فاست گردنی و کمری بود ولی با معرفی کانولای جدید در سال 1981 امکان کنترل سایز ضایعه داده شد.
از آن موقع طیف وسیعی از مشکلات درد مزمن با این روش تحت درمان قرار گرفته اند. با این تکنیک چنانچه درمان ضایعه به نحو مناسبی اجرا شود دوره ی بیدردی بسیار طولانی وجود خواهد داشت.2 نوع مد رادیوفرکوئنسی در روش های اینترونشنال مورد استفاده قرارمی گیرد: پالس و conventional حرارتی.
رادیوفرکوئنسی یک روش درمانی غیر تهاجمی است که با کمک امواج رادیویی جهت درمان بیماری‌ها کاربرد دارد و به علم پزشکی کمک بزرگی کرده است.امواج رادیوفرکوئنسی برای از بین بردن چاقی، چین‌های دور چشم، لک‌های صورت و … کاربرد بسیاری دارد.دستگاه رادیوفرکوئنسی دارای سوزن‌های بسیار ظریفی است که برای جلوگیری از آلرژی روی آن با طلا پوشیده شده است.تبدیل امواج الکترونیکی به امواج رادیویی منجربه ایجاد حرارت در این دستگاه شده و این میزان حرارت با توجه به درمان بیمار قابل تنظیم است.
بلوک عصبی با رادیوفرکوئنسی چه زمانی استفاده می‌شود؟
بلوک عصبی با رادیوفرکوئنسی به طور کلی برای بیمارانی استفاده می‌شود که تمام درمان‌های محافظه کارانه و درمان‌های سبب شناسی مانند عمل جراحی در آنها با شکست مواجه شده است.علاوه بر این، بیمار باید هیچ گونه مشکل روانی و وابستگی به مواد مخدر نداشته باشد. بلوک‌های عصبی رادیوفرکوئنسی معمولا برای بیمارانی توصیه می‌شود که یکی از مشکلات پزشکی زیر را تجربه می‌کنند:
- درد حرکتی گردن یا پایین کمر به دلیل بیماری مفصلی فاست
- درد عصب پشت سر
- درد دنبالچه و مقعد
- درد شكمی پاسخ دهنده به بلوك‌های عصبی احشایی
- درد ناشی از درد دیگر
- ریزوتومی
- گانگلیونوتومی (قطع غده عصبی)
- RSD / CRPS / SMP شامل انتهای فوقانی یا پایینی اعضای بدن.
علاوه بر این، برای اینکه متقاضی بلوک عصبی با رادیوفرکوئنسی باشید، باید به خوبی به بلوک‌های عصبی موضعی پاسخ دهید.
مراحل انجام رادیو فرکوئنسی چیست؟
پروسیجر بلوک حرارتی بخشی از عصب که شامل چند مرحله است:
- گرفتن مسیر وریدی (IV LINE) جهت تزریق داروهای آرامبخش
بیمار روی تخت اتاق عمل سرپایی دراز میکشد و پس از انجام پرپ و درپ (ضدعفونی)، محل تزریق آماده انجام تزریق می شود.
بی حسی وضعی در پوست انجام می شود.
از هدایت فلوروسکوپی جهت ورود کاتتر و نزدیک شدن به بخش های کناری و یا میانی شاخه‌ی عصب استفاده می شود.
در ابتدا یک مقدار کمی از جریان الکتریکی برای اطمینان از قرارگیری صحیح سوزن تزریق می شود.
همچنین از این طریق فاصله ی مناسب از باقی ریشه های عصب سنجیده می شود. این جریان کوچک باعث ایجاد یک انقباض حفیف و گذرا در عضلات مربوطه میگردد.
سپس اعصاب (ریشه عصب مشخص شده ) بی حس خواهد شد و با بلوک حرارتی باعث کاهش درد می شود.
امواج RF با گرم کردن قاعده‌ی کاتتر باعث ایجاد بلوک حرارتی عصبی می شوند که مسئول ارسال امواج درد به مغز هستند. (قطع ارتباط)زمان انجام این پروسیجر (بلوک حرارتی) ۳۰ تا ۹۰ دقیقه می باشد و نیاز به بستری کمتر از ۶ ساعت در روز دارد.در روز تزریق آموزش داده می شود که پس از انجام تزریق تا ۲۴ ساعت از رانندگی و انجام فعالیت های حرکتی که نیاز به دقت دارند خودداری کنند.
تمامی داروهای مصرف قبلی به جز رقیق کننده های خون مانند آسپرین و یا ایبوبورفن را طبق نظر پزشک معالج مصرف کنید.
بیشتر بخوانید : آندوسکوپی دیسک کمر و مزایای آن
انواع رادیوفرکوئنسی :
دو نوع درمان فرکانس رادیویی وجود دارد:
رادیوفرکوئنسی نوروتومی (NEUROTOMIA RADIOFREQUENCY)
رادیوفرکوئنسی نوروتومی روشی است که برای کاهش درد ستون فقرات انجام می‌شود. در این روش درمان بر روی مفاصل فاست یا مفاصل ساکروایلیاک متأثر از تورم مفاصل یا آرتروز، دژنراسیون یا به دنبال آسیب دیدگی‌های ناشی از حوادثی مانند تصادف رانندگی یا جراحی باشد.اگر با بلوک تست تسکین درد داشته اید ، ممکن است شما یک فرد مناسب برای انجام رادیوفرکوئنسی نوروتومی باشید که می‌تواند باعث تسکین درد در طولانی مدت شود.رادیوفرکوئنسی نوروتومی باعث ایجاد گرما ۹۰ درجه سانتی‌گرادی در اعصاب می‌شود تا آنها را تجزیه کند (دفع رادیو فرکانسی).این روش درمانی می‌تواند از ۶ ماه تا ۲ سال باعث تسکین درد شما شود. این روش معمولاً برای درمان درد مفاصل فاست یا درد مفاصل ساکروایلیاک استفاده می‌شود.تجهیزات تخصصی گرما را تولید می‌کنند سپس روی اعصاب خاص متمرکز شده و به طور موقت توانایی انتقال سیگنال‌های درد در آنها را قطع می‌کنند.این گرما از طریق سوزن‌های وارد شده به پوست اطراف ستون فقرات به اعصاب مورد نظر تحویل داده می‌شود. این روش تحت آرامبخش خفیف انجام می‌شود.رادیوفرکوئنسی نوروتومی بر روی هر قسمت از ستون فقرات انجام می‌شود که باعث درد شما می‌شود. این نواحی شامل:
- درد پایین کمر (درد مفاصل فاست در قسمت لومبار)
- درد در قسمت میانی کمر (درد مفاصل فاست در قسمت توراتیک یا سینه ای)
- درد گردن (درد مفاصل فاست در ناحیه گردنی)
- درد مفاصل ساکروایلیاک (درد مفاصل SI)
- درد پا (لشبکه سمپاتیک لگنی)
- درد شکم (گانگلیون سمپاتیک)
- درد لگن (پلكسوس هيپوگاستريك)
رادیوفرکوئنسی نوروتومی در بعضی از افراد برای کنترل درد نسبت به دیگران بهتر عمل می‌کند. در صورت لزوم این روش درمانی قابل تکرار است
رادیوفرکوئنسی پالسی
رادیوفرکوئنسی پالسی از این نظر منحصر به فرد است که بدون ایجاد صدمه قابل توجهی به بافت عصبی، باعث تسکین درد می‌شود.مکانیزمی که با استفاده از آن رادیوفرکوئنسی پالسی درد را کنترل می‌کند نامشخص است ، اما ممکن است از یک مسیر مستقل از دما استفاده کرده باشد که توسط یک میدان الکتریکی به سرعت در حال تغییر ایجاد می‌شود.رادیوفرکوئنسی پالسی گرما را در اعصاب ایجاد می‌کند اما در دمای پایین تر از ۴۲ درجه سانتیگراد قرار میگیرد تا در واقع آنها را از بین نبرند.این روش به طور معمول برای درد عصب مورد استفاده قرار میگیرد و می‌تواند باعث تسکین درد در طولانی مدت شود.رادیوفرکوئنسی پالسی را می‌توان روی هر عصبی که باعث ایجاد درد یا عامل انتقال پیام درد شما شود ، انجام داد. این نواحی شامل:
- درد فاست (عصب فک پایین ، گانگلیون اسفنوپالانتین ، گانگلیون ستاره ای ، عصب فوق چشمی)
- درد بازو (ریشه‌های عصب نخاعی یا گانگلیون ریشه پشتی (DRG) ، گانگلیون ستاره ای)
- درد قفسه سینه (اعصاب بین دنده‌ای)
- درد شکم (اعصاب طحال ، پلکسیوس سلیاک)
- درد لگن (اعصاب اپتوراتور و استخوان ران)
- درد زانو (اعصاب ژنیکولار)
- درد پا (ریشه‌های عصب نخاعی یا گانگلیون ریشه پشتی (DRG) ، گانگلیا سمپاتیک)
- نوروموماس (رشد خوش خیم بافت عصبی)
- سردرد در قسمت جلویی سر (اعصاب اکسیپیتال بزرگ و کوچک)
- درد شانه (عصب فوق اسکپولار)
- تریژمینال نورالژی (عصب مندیبولار ، گانگلیون اسفنوپالانتین ، عصب فوق مغزی)
- درد لگن (اعصاب پودندال، اعصاب گانگلیون ایمپار)
اگر توسط یک فرد باتجریه و مهار که در زمینه کنترل درد و عوارض آن تخصص دارد، هر عصبی به روش رادیوفرکوئنسی پالسی درمان می‌شود.
نحوه انجام جراحی بسته ستون فقرات به کمک رادیوفرکوئنسی
این عمل تحت بی حسی موضعی جهت کاهش درد و ناراحتی بیمار در طی عمل انجام میگیرد.بیماردرحین عمل کاملا هوشیار می باشد.اما هیچگونه دردی را حس نمی کند.برای انجام این عمل پزشک توسط تصاویر اشعه ایکس سوزن کوچکی را درمحل تحت درمان فرومی برد. پس از فرو کردن سوزن دردرون محل آسیب دیده، میکروالکترود را برای شروع فرآیند تحریک از وسط سوزن عبور می دهد.پس از قرارگرفتن سوزن و الکترود در محل موردنظر،جریان الکتریکی رادیوفرکوئنسی از طریق الکترود به بافت اطراف مفصل آسیب دیده فرستاده می شود و بافت گرم می شود.این واکنش گرم شدن بافت سبب کاهش درد و علائم بیماری خواهد شد.
مزایا رادیوفرکوئنسی
ایمنی و کارآمدی رادیوفرکوئنسی در تسکین انواع درد به اثبات رسیده است. به علاوه بیمار به خوبی این عمل را تحمل می‌کند و پس از عمل با عوارض انگشت شماری مواجه می‌شود.احتمال اندکی وجود دارد که محل ورود سوزن عفونت کند و خونریزی داشته باشد.
عوارض رادیوفرکوئنسی
سال‌ها است که رادیوفرکانسی در نهایت ایمنی انجام می‌شود و بیماران را از تسکین طولانی مدت بهره‌مند می‌سازد. پس از عمل احتمال دارد کمر یک یا دو روز قدری دردناک باشد.پزشکان به بیماران توصیه می‌کنند تا روز عمل زیاد به خود فشار نیاورند، اما فعالیت‌های روزمره را از روز بعد از عمل دنبال کنند.بیمار ظرف دو هفته متوجه کاهش قابل توجه درد می‌شود. RF موفقیت‌آمیز درد را به مدت 6 تا 12 ماه و در بعضی موارد بیش از دو سال آرام می‌کند.
چه مشکلاتی با رادیوفرکانسی درمان می‌شود؟
رادیوفرکانسی عمدتاً به بیمارانی که دچار مشکلات گردن، کمر درد ناشی از مفصل فاست مانند آرتروز یا آسیب هستند، پیشنهاد می‌شود.برای این بیماران، رادیوفرکانسی بکار گرفته می‌شود تا عصب‌هایی که مستقیماً به مفاصل فاست می‌رسند را قطع کند.رادیوفرکانسی نیز در بیمارانی با (RSD) دیستروفی رفلکسی سمپاتیک شامل بازوها یا پاها برای قطع منشاء عصب سمپاتیک که به بازو یا پای آسیب دیده می‌رسد، بکار می‌رود.این روش برای عمل لوزه و واریس استفاده می‌شود. رادیوفرکانسی می‌تواند برای برخی مشکلات غیر عادی مانند درد ناشی از دیسک فرسایشی – تخریبی ، اکسیپیتال نورالژی (نوع نادری از سردرد مزمن) و نوع خاصی از درد شکم بکار رود.باید به تزریقات تشخیصی با آزمایشی به خوبی پاسخ داده تا متقاضی مناسبی برای رادیوفرکانسی باشید.اکثر بیمارانی که تحت رادیوفرکانسی قرار می‌گیرند، عمدتاً درمان‌های غیرتهاجمی دیگری را مانند داروهای ضدالتهاب ، درمان دستی یا فیزیوتراپی را امتحان کرده‌اند.
رادیوفرکوئنسی پالسی از این نظر منحصر به فرد است که بدون ایجاد صدمه قابل توجهی به بافت عصبی، باعث تسکین درد می‌شود.مکانیزمی که با استفاده از آن رادیوفرکوئنسی پالسی درد را کنترل می‌کند نامشخص است ، اما ممکن است از یک مسیر مستقل از دما استفاده کرده باشد که توسط یک میدان الکتریکی به سرعت در حال تغییر ایجاد می‌شود.رادیوفرکوئنسی پالسی گرما را در اعصاب ایجاد می‌کند اما در دمای پایین تر از ۴۲ درجه سانتیگراد قرار میگیرد تا در واقع آنها را از بین نبرند.این روش به طور معمول برای درد عصب مورد استفاده قرار میگیرد و می‌تواند باعث تسکین درد در طولانی مدت شود.رادیوفرکوئنسی پالسی را می‌توان روی هر عصبی که باعث ایجاد درد یا عامل انتقال پیام درد شما شود ، انجام داد. این نواحی شامل:
این عمل تحت بی حسی موضعی جهت کاهش درد و ناراحتی بیمار در طی عمل انجام میگیرد.بیماردرحین عمل کاملا هوشیار می باشد.اما هیچگونه دردی را حس نمی کند.برای انجام این عمل پزشک توسط تصاویر اشعه ایکس سوزن کوچکی را درمحل تحت درمان فرومی برد. پس از فرو کردن سوزن دردرون محل آسیب دیده، میکروالکترود را برای شروع فرآیند تحریک از وسط سوزن عبور می دهد.پس از قرارگرفتن سوزن و الکترود در محل موردنظر،جریان الکتریکی رادیوفرکوئنسی از طریق الکترود به بافت اطراف مفصل آسیب دیده فرستاده می شود و بافت گرم می شود.این واکنش گرم شدن بافت سبب کاهش درد و علائم بیماری خواهد شد.