دیسک کمری یکی از شایعترین دلایل کمردرد مزمن در بزرگسالان است که میتواند فعالیتهای روزمره، شغل، و حتی کیفیت زندگی را بهطور جدی تحتتأثیر قرار دهد. بسیاری از افراد وقتی با تشخیص «دیسک بیرونزده» یا «دیسک تحلیلرفته» مواجه میشوند، نخستین گزینه درمانیای که به ذهنشان میرسد، جراحی است. اما آیا همه دیسکها نیاز به عمل جراحی دارند؟
پاسخ کوتاه این است: خیر.
در سالهای اخیر، پیشرفتهای شگفتانگیزی در زمینه درمانهای غیرجراحی صورت گرفته است. این روشها نهتنها کمتهاجمی هستند، بلکه اغلب با هزینه کمتر، ریسک پایینتر و زمان بهبودی سریعتر همراهاند. درمان دیسک کمری بدون جراحی حالا دیگر یک گزینه موقت نیست، بلکه برای بسیاری از بیماران، راهحل اصلی به حساب میآید.
در ادامه این مقاله، با انواع روشهای مدرن، ایمن و کمتهاجمی درمان دیسک کمر آشنا خواهیم شد که در ایران نیز بهطور گسترده در حال استفاده هستند.
دیسکهای بینمهرهای همچون بالشتکهای ژلاتینی بین استخوانهای مهره قرار گرفتهاند تا شوکها و فشارهای وارد شده به ستون فقرات را جذب کنند. هر دیسک از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
با افزایش سن یا فشارهای مکانیکی زیاد مانند نشستن طولانی، بلند کردن اجسام سنگین یا ضربه ناگهانی، لایه بیرونی دیسک ممکن است ترک بردارد و باعث بیرونزدگی یا پارگی دیسک شود. این حالت منجر به فشار بر ریشههای عصبی و ایجاد درد و بیحسی در ناحیه پایین کمر یا پا میشود.
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه میکنید، ممکن است نشانهای از دیسک بیرونزده باشد:
در چنین شرایطی، مراجعه به متخصص ستون فقرات و انجام تصویربرداری مانند MRI برای تشخیص دقیق ضروری است.
اگرچه جراحی ستون فقرات در برخی موارد بسیار پیشرفته و ضروری است، اما معایب خاص خود را نیز دارد:
| مزایا جراحی | معایب جراحی |
|---|---|
| رفع فوری فشار روی عصب | خطر عفونت و خونریزی |
| بازسازی ساختار ستون فقرات | زمان نقاهت طولانی |
| مناسب در پارگی کامل دیسک | امکان برگشت علائم |
| کنترل مستقیم مشکل دیسک | نیاز به بیهوشی عمومی |
بسیاری از بیماران با مشکلاتی مثل سن بالا، بیماری زمینهای یا ترس از بیهوشی، نمیتوانند جراحی را انتخاب کنند. به همین دلیل، درمانهای غیرجراحی و کمتهاجمی اهمیت دوچندان پیدا میکنند.
درمانهای غیرجراحی مجموعهای از تکنیکهای علمی، نوین و کمخطر هستند که تلاش میکنند با کاهش التهاب، بهبود جریان خون، ترمیم بافتها و کاهش فشار عصبی، بدون نیاز به برش یا بیهوشی، بیمار را درمان کنند.
فیزیوتراپی ترکیبی از تکنیکهای دستی، تمرینات اصلاحی و دستگاههای درمانی است که با هدف کاهش فشار روی اعصاب، اصلاح ساختار عضلانی، و بازیابی عملکرد طراحی میشود.
گرچه بسیاری از حرکات قابل انجام در خانه هستند، اما جلسات کلینیکی زیر نظر فیزیوتراپیست حرفهای تأثیرگذاری سریعتری دارند. ترکیب این دو بهترین نتیجه را به همراه دارد.
اوزونتراپی یکی از مؤثرترین روشهای غیرجراحی است که با تزریق مخلوط اکسیژن-اوزون به ناحیه آسیبدیده، التهاب را کاهش و بازسازی را تحریک میکند.
در روش PRP، نمونه خون خود بیمار گرفته شده و با استفاده از سانتریفیوژ، پلاسمای غنی از پلاکت جدا شده و به ناحیه آسیبدیده تزریق میشود. این پلاکتها حاوی فاکتورهای رشد هستند که روند ترمیم را سرعت میدهند.
این روش بهویژه در افرادی که دیسک در حال تحلیل دارند، بسیار مؤثر است.
لیزرتراپی کمتوان یکی از روشهای نوین، غیرتهاجمی و ایمن برای کاهش درد و تسریع در بهبود دیسک کمر است. در این روش، با استفاده از اشعه لیزر با طول موج خاص، بافتهای آسیبدیده تحریک شده و فرآیند ترمیم سلولی آغاز میشود.
مطالعات متعدد نشان دادهاند که پس از ۶ تا ۸ جلسه لیزرتراپی، بیماران کاهش محسوسی در شدت درد و افزایش دامنه حرکتی داشتهاند. این روش معمولاً با فیزیوتراپی ترکیب میشود.
دیسکوژلتراپی یکی از روشهای مدرن، کمتهاجمی و مؤثر برای درمان بیرونزدگی خفیف تا متوسط دیسک کمری بدون نیاز به جراحی است. در این روش، مادهای ژلمانند بهنام دیسکوژل به درون دیسک آسیبدیده تزریق میشود که باعث کاهش فشار داخلی دیسک و حذف درد میشود.
🧪 نتایج کلینیکی:
بر اساس مطالعات بالینی و تجربیات ثبتشده، بیش از ۸۰٪ بیماران پس از تزریق دیسکوژل کاهش چشمگیر درد و بهبود در عملکرد حرکتی را گزارش کردهاند. این روش اغلب در یک جلسه سرپایی انجام شده و بیمار پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت میتواند به فعالیتهای روزمره بازگردد.
دیسکوژلتراپی یک انتخاب عالی برای بیمارانی است که بهدنبال راهکاری ایمن، مؤثر و بدون نیاز به بستری جهت درمان دیسک کمر هستند.
تزریق اپیدورال یکی از روشهای مؤثر، سریع و غیرجراحی برای کنترل درد ناشی از دیسک کمری و فشار روی ریشههای عصبی است. در این روش، داروی ضدالتهاب (معمولاً کورتون یا داروی بیحسی) مستقیماً در فضای اپیدورال ستون فقرات تزریق میشود تا التهاب و تحریک عصبی کاهش یابد.
در بسیاری از بیماران، بلافاصله پس از تزریق اپیدورال، تسکین درد احساس میشود و اثر آن تا چند هفته یا ماه باقی میماند. این روش بهخصوص برای کنترل درد حاد قبل از شروع فیزیوتراپی یا درمانهای بازتوانی بسیار کاربردی است. در برخی موارد، برای اثربخشی بهتر، ممکن است نیاز به تکرار تزریق در فاصلههای مشخص باشد.
طب سوزنی با وارد کردن سوزنهای بسیار نازک به نقاط خاصی از بدن، باعث تحریک سیستم عصبی، آزادسازی اندورفین (مسکن طبیعی بدن) و بهبود جریان انرژی (چی) میشود.
علاوه بر طب سوزنی، روشهایی مثل ماساژ درمانی، طب فشاری و آروماتراپی نیز در درمانهای مکمل جایگاه ویژهای دارند.
درمان دیسک کمری تنها به مداخلات فیزیکی محدود نمیشود؛ تغذیه مناسب، سبک زندگی سالم و سلامت روان نیز نقش بسزایی در روند بهبودی ایفا میکنند.
استرس، اضطراب و افسردگی، میتوانند ادراک درد را افزایش دهند. استفاده از تکنیکهای آرامسازی، مراقبه (مدیتیشن) و درمان شناختی رفتاری (CBT) در بسیاری از بیماران نتایج مثبتی داشته است.
کلینیک درد دکتر سیامک مرادی یکی از بهترین مراکز تخصصی درمان غیرجراحی دیسک و دردهای مزمن با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته روز دنیا میباشد.
شما میتوانید از طریق صفحه تماس با ما یا نوبتگیری آنلاین، جهت دریافت خدمات تخصصی اقدام فرمایید.
با درد شدید در پای راست به کلینیک مراجعه کرد. پس از ۸ جلسه فیزیوتراپی و دو تزریق اوزون، درد تا ۷۰٪ کاهش یافت و توانست بدون جراحی به فعالیت عادی بازگردد.
به دلیل دیسک بیرونزده، در تمرینات دچار مشکل شده بود. با استفاده از PRP و تمرینات هدفمند، طی ۳ ماه به تمرین حرفهای برگشت.
1. آیا همه افراد میتوانند از درمانهای غیرجراحی بهره ببرند؟
خیر، افرادی با پارگی کامل یا فشار شدید بر عصب ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
2. چند جلسه فیزیوتراپی لازم است؟
بین ۱۰ تا ۱۵ جلسه بهطور معمول، بسته به شدت آسیب.
3. اوزونتراپی چه عوارضی دارد؟
بهندرت ممکن است سوزش، التهاب خفیف یا درد موقت مشاهده شود.
4. PRP بهتر است یا اوزون؟
در موارد تخریب ساختاری، PRP مؤثرتر است؛ برای التهاب حاد، اوزون عملکرد بهتری دارد.
5. چه مدت طول میکشد تا اثر درمانها ظاهر شود؟
بین ۲ تا ۶ هفته، بسته به نوع درمان و پاسخ بدن
6. آیا درمانهای غیرجراحی برگشتپذیر هستند؟
در صورت رعایت نکات سبک زندگی و پیگیری، اغلب نتایج پایدار هستند.
درمان دیسک کمری بدون جراحی دیگر یک رویا نیست، بلکه یک واقعیت علمی و بالینی است. روشهایی مانند فیزیوتراپی، اوزونتراپی، PRP، طب سوزنی و لیزرتراپی نهتنها اثربخش، بلکه ایمن، در دسترس و مقرونبهصرفه هستند.
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان با دیسک کمری درگیر هستید، پیشنهاد میشود قبل از انتخاب جراحی، با یک فوق تخصص درد مشورت کرده و درمانهای کمتهاجمی را جدی بگیرید.
عضو هیات مدیره انجمن درد ایران و عضو انجمن جهانی درد امریکا (IASP) می باشم. همچنین عضو کارگروه ستاد سلولهای بنیادی نهاد ریاست جمهوری نیز هستم. در حوزه های مختلف کنترل و درمان انواع دردهای بدن به بیماران و مراجعه کنندگان خدمات ارائه میکنم.