سندروم تونل اولنار چیست ؟
- Home
- سندروم تونل اولنار چیست ؟
نشانگان دالان زند زیرین یا سندرم تونل اولنار (انگلیسی: Ulnar tunnel syndrome) به عارضه‌ای گفته میشود که بر اثر آن عصب زند زیرین (اولنار) در ناحیه مچ دست به دلیل وجود کیست یا کشیدگی‌های مکرر تحت فشار قرار می‌گیرد.
در این عارضه، وارد شدن فشار به عصب میتواند موجب احساس گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها یا انگشت‌ها شود. عمل جراحی یا استفاده از مچ‌بند اغلب در درمان این عارضه توصیه میشود. همچنین حرکات ورزشی ممکن است در رفع آن کمک کننده باشد.
درحالی‌که استخوان‌ها و ماهیچه‌ها از بسیاری از عصب‌ها در بدن انسان را حفاظت میکنند، عصب زند زیرین به خوبی مورد حفاظت قرار نمی‌گیرد بنابر این بیشتر در معرض آسیب است. نشانگان دالان زند زیرین نسبت به نشانگان دالان آرنجی (سندرم تونل کوبیتال) و نشانگان دالان مچ دست (سندرم تونل کارپال) کمتر شایع است.
عصب زند زیرین از گردن شروع و تا دست‌ها ادامه پیدا میکند. این عصب در قسمت مچ از طریق کانال گویان وارد دست میشود. درصورتی‌که عصب در این ناحیه تحت فشار باشد فرد دچار عارضه سندرم تونل اولنار میشود.
عصب اولنار یکی از سه عصب اصلی دست است که حس آنرا تامین میکنند. این عصب در ناحیه ساعد و در سمت داخلی آن ( نزدیک به تنه) سیر کرده و به مچ دست و سپس کف دست میرسد.
در آنجا عصب به چند شاخه تقسم میشود. تعدادی از شاخه های آن به پوست انگشت کوچک و پوست نصف خارجی انگشت انگشتری رفته و حس آنرا تامین میکنند.
تعداد دیگر از شاخه های آن به تعدادی از عضلات کف دست که عمدتاً در قسمت داخلی آن هستند رفته و موجب فعالیت آن عضلات میگردند.
عصب اولنار از سطح کفی مچ دست و در طرف داخلی آن (طرفی که نزدیک به انگشت کوچک دست است) عبور میکند. این عصب در حین عبور از مچ دست از درون یک تونل یا کانال بافتی عبور میکند که به آن کانال گویان میگویند.
این کانال از طرفین به دو استخوانچه همیت و پیزیفورم محدود است. کف آن رباط عرضی مچ دست و سقف آن رباطی است که بین دو استخوانچه ذکر شده قرار گرفته است.
عامل اصلی بوجود آورنده این بیماری فشار به عصب اولنار است. این فشار موجب میشود عملکرد حسی یا حرکتی عصب دچار اختلال شود.
بیماری بیشتر در کسانی دیده میشود که از مچ دست خود کار زیادی میکشند و به آن فشار زیادی وارد میکنند.
بخصوص انجام کارهایی که در آنها مچ دست مدت های زیادی در حالت فلکشن ( خم به سمت کف دستی) است موجب بروز این بیماری میشود.
فشار ممتد بر روی سطح کفی مچ دست میتواند عصب را تحت فشار قرار دهد. در ورزش هایی مانند دوچرخه سواری و یا وزنه برداری این فشار ها به مچ وارد میشوند.
در کسانی که از چکش های بادی استفاده میکنند لرزش زیاد مچ دست میتواند موجب بروز این بیماری شود.
در مواردی ممکن است وجود یک بافت اضافه در محیط تنگ کانال گویان موجب فشار به عصب شود.
بطور مثال وجود کانگلیون ( نوعی تومور بافت سینوویال) و یا آنوریسم (اتساع موضعی یک رگ) در نزدیکی کانال گویان میتواند عصب را فشرده و موجب بروز علائم شود.
شکستگی قسمتی از استخوان همیت یا چنگکی ( شکسته شدن هوک یا چنگگ استخوان همیت) هم میتواند موجب فشار به عصب در حین عبور از کانال گویان باشد.
علامت اصلی بیماری بیحس و سوزن سوزن شدن در انگشت کوچک دست و نصف خارجی انگشت انگشتری است. البته گاهی ضعف عضلات کف دست هم بوجود میاید. ممکن است درد وجود داشته باشد.
بتدریج که بیماری پیشرفت میکند انجام کارهایی مانند باز کردن در بطری، نگه داشتن اجسام، تایپ کردن، نواختن موسیقی و انجام دیگر کارهای ظریف با انگشتان دست مشکل میشود. ممکن است پوست انگشت کوچک دست خشک تر از معمول شود.
در مراحل شدید بیماری ممکن است بعضی از عضلات دست لاغر شوند. گاهی زدن ضربه های ملایم با انگشت بر روی مچ دست ممکن است موجب حس گزگز در انگشت کوچک دست شود.
افراد زیر بیش از دیگران می توانند در معرض ابتلا به این عارضه قرار داشته باشند:
هیچ راهکار مشخصی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. با این حال ممکن است بتوانید با اقدامات احتیاطی خطر این مشکل را کاهش دهید که این موارد به شرح زیر است:
اگر فردی مشکوک به سندرم تونل اولنار است باید به پزشک مراجعه کند. پزشک سؤالاتی درباره سوابق پزشکی و فعالیت های روزانه و همچنین آسیب های قبلی که ممکن است باعث ایجاد سندرم تونل اولنار شده باشند خواهد پرسید.
سپس پزشک آرنج، مچ دست و دست را معاینه کرده و گاهی برای تشخیص محل مشکل بر روی نقاط خاصی از عصب اولنار ضربه می زند. همچنین آزمایشات تصویربرداری دیگری مانند موارد زیر تجویز خواهد شد:
برای اینکه بهترین گزینه‌های غیر جراحی را برای شما در نظر بگیرند، ابتدا باید عامل ایجاد چنین مشکلی را شناسایی کنند.
ممکن است به ابزارهای ارگونومیک نیاز داشته باشید. گاهی برخی از افراد باید فعالیت یا شغل خود را تغییر دهند.
همچنین درمان‌هایی از جمله ماساژ دادن نیز میتواند در تسکین علائم موثر باشد. مسکن‌های بدون نسخه و تجویزی یا داروهای ضد التهابی نیز ممکن است کمک‌کننده باشند.
گاهی پزشک تزریق داروهای کورتیکو استروئید را نیز برای تسکین موقت بیماران در نظر خواهد گرفت. همچنین ممکن است استفاده از آتل یا مچ بند به شما توصیه شود.
به‌طور کلی این موارد جز درمانهای غیرجراحی است:
داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی. اگر علائم شما تازه شروع شده باشد، پزشک ممکن است یک داروی ضد التهابی مانند ایبوپروفن را برای کمک به کاهش التهاب اطراف عصب توصیه کند.
اگرچه استروئیدها مانند کورتیزون داروهای ضد التهابی بسیار مؤثری هستند، اما معمولاً از تزریق استروئید استفاده نمی شود زیرا خطر آسیب عصبی وجود دارد.
بریس آرنج
برای ثابت نگه داشتن آرنج استفاده از بریس توصیه میشود
فیزیوتراپی و ورزش برای گیر افتادگی عصب اولنار
تحقیقات نشان می‌دهد که فیزیوتراپی و انجام تمرینات برای کمک به لغزش عصب اولنار از طریق تونل کوبیتال در آرنج و کانال Guyon در مچ دست می تواند علائم را بهبود بخشد. این تمرینات همچنین می تواند به جلوگیری از سفتی بازو و مچ کمک کند.
تاثیر موج شاک‌ویو به صورت مستقیم و همچنین اثرات کاویتاسیون (حباب سازی در بافت) به صورت غیرمستقیم، باعث تشکیل هماتوم و مرگ سلول‌های مرکزی ناحیه آسیب دیده میشود، که در نتیجه آن تشکیل سلول‌های تاندونی و استخوانی جدید انجام می‌گردد که هدف نهایی درمان است.
انجام شاک ویو تراپی برای درمان سندرم تونل کوبیتال معمولا بسیار موثر است.
برخی درمان های خانگی و نکات مربوط به سبک زندگی وجود دارد که به فرد مبتلا به سندرم تونل اولنار کمک می کنند. برخی نکات مفید و درمان های خانگی عبارتند از:
پزشک شما ممکن است جراحی را توصیه کند تا فشار را از عصب خارج کند اگر:
روش های غیر جراحی باعث بهبود وضعیت شما نشده است.
عصب اولنار بسیار فشرده شده است.
فشرده سازی عصب باعث ضعف یا آسیب عضلانی شده است.
چند روش جراحی وجود دارد که فشار بر روی عصب اولنار در آرنج را کاهش می‌دهد. جراح ارتوپدی شما در مورد گزینه‌ای که بهترین انتخاب برای شماست با شما صحبت خواهد کرد.
این روش‌ها اغلب به صورت سرپایی انجام میشود، اما برخی از بیماران یک شب در بیمارستان می‌مانند که در واقع بهترین کار را انجام می‌دهند.
در این عمل “سقف” رباط تونل آرنج بریده و تقسیم میشود. این باعث افزایش اندازه تونل و کاهش فشار روی عصب میشود.
پس از عمل، رباط شروع به بهبودی میکند و بافت جدید در سراسر این تقسیم رشد میکند. رشد جدید باعث ترمیم رباط میشود و فضای بیشتری برای لغزش عصب اولنار فراهم میکند.
عمل جراحی رهاسازی تونل آرنج وقتی خیلی خوب جواب می‌دهد که عصب در حد خفیف یا متوسط فشرده شده باشد و عصب از پشت لبه استخوانی اپی کندیل میانی موقع خم شدن به بیرون نلغزد.
ورزش های زیر نمونه ای از تمرینات ورزشی مناسب برای گیرافتادگی عصب اولنار هستند که می توانید در منزل هم آنها را انجام دهید. البته تمرینات باید با اجازه فیزیوتراپیست تان باشد.
• تمرین 1
دست آسیب دیده را از کنار بدن بالا بیاورید به طوری که کف دست تان به سمت بالا باشد.
انگشت شصت و سبابه را روی هم بگذارید تا به شکل حرف O در انگلیسی در بیاید، مثل شکل زیر. آرنج را طوری خم کنید که حرف O که ساخته اید جلوی چشم تان قرار بگیرد.
در این حالت کف دست هنوز به سمت بالا است و سه انگشت دیگر به کنار گونه و گوش چسبیده اند. 3 ثانیه مکث کنید و دست را به حال استراحت برگردانید. 5 بار این تمرین را پشت سر هم تکرار کنید.
• تمرین 2
دست آسیب دیده را از پهلو بالا بیاورید. باید کف دست رو به بالا و همتراز با سر شانه تان باشد. سر را به سمت مخالف دستی که بلند کرده اید، خم کنید.
حالا باید در دست آسیب دیده تان احساس کشش ایجاد شود. بعد نوک انگشتان را در همان حالتی که کف دست رو به بالا است، به سمت زمین خم کنید.
به حالت استراحت برگردید و این تمرین را در یک ست 5 تایی تکرار کنید. باید حرکات را به آرامی انجام دهید تا صدمه نبینید.
• تمرین 3
دست آسیب دیده رابه شکل زیر بلند کنید. سپس آرنج خود را طوری خم کنید که کف دست رو به بالا بماند و نوک انگشت ها به گوش تان نزدیک شود.
بعد از کمی مکث، به حالت اولیه برگردید و این تمرین را 5 مرتبه به آرامی تکرار کنید.
این تمرینات را روزانه چندین نوبت باید در منزل انجام دهید تا بتوانید نتیجه درمان با این روش را ببینید.
سندرم تونل اولنار می تواند باعث درد، ضعف و بی حسی در دست ها و انگشتان شود. در صورت عدم درمان، این علائم ممکن است بدتر شود و در موارد شدید، فرد نتواند دست خود را بگیرد.
سندرم تونل اولنار بسته به علت آن به روش های مختلفی قابل درمان است. درمان این بیماری ضروری است، زیرا اگر درمان نشود میتواند باعث آسیب دائمی شود، مانند فلج از دست دادن احساس در برخی از نواحی بازو یا دست.
اغلب، یک کیست یا رشد در ناحیه مچ دست باعث سندرم تونل اولنار می شود. این را می توان از طریق جراحی اصلاح کرد.
در غیر این صورت، این وضعیت می تواند در اثر تحریک عصبی ناشی از حرکات تکراری ایجاد شود. در این موارد، گزینه های غیرجراحی می توانند مشکل را اصلاح کنند، مانند مچ بند و تمرینات عصب اولنار.
از هر لحاظ مقاله کامل وراهنمایی کننده بود بخصوص بخش درمان وراهنمایی برای تمرین و ورزش.ممنون