عمل لیزر دیسک کمر چیست و چگونه انجام میشود؟
- Home
- عمل لیزر دیسک کمر چیست و چگونه انجام میشود؟
بیاموزید که هنگام مراجعه به بخش اورژانس چه انتظاراتی داشته باشید. بیشتر بدانید ادامه مطلب
قبل از آشنایی با دیسک کمر و درمان آن ابتدا باید به خوبی با ساختمان ستون فقرات آشنا شوید و سپس به موضوع دیسک کمر بپردازیم.
ستون مهرهها، محور مرکزی بدن را تشکیل داده و از قاعدهی جمجمه شروع میشود و در تمامی طول گردن و طول تنه امتداد دارد.
در کودکان تعداد مهرههای ستون فقرات، ۳۳ عدد است اما در افراد بالغ پنج تای ما قبل آخر بهم جوش خورده و استخوان خاجی را تشکیل میدهند و ۴ مهرهی آخر نیز بههم جوش خورده، استخوان دنبالچه را بهوجود میآورند؛
بنابراین، تعداد مهرههای ستون فقرات در افراد بالغ به ۲۴ قطعه کاهش مییابد.
از ۲۴ مهرهی آزاد، ۷ عدد مهرههای گردن، ۱۲ عدد مهرههای پشتی و ۵ عدد مهرههای کمر را تشکیل میدهند. مهرههایی که درساختار قفسه سینه شرکت دارند. مجموع سوراخهای مهرهای، مجرای مهرهای نامیده میشود که در آن نخاع جای دارد.
همهی این مهرهها توسط یک دیسک محافظت میشوند. دیسک، این مهرهها را در برابر شوکهای ناشی از فعالیتهای روزانه مانند راه رفتن، بلندکردن اجسام سنگین و چرخشهای ناگهانی بدن، محافظت میکند.
اگر دچار درد کمر باشید، حتما این جمله را از اطرافیان خود شنیدهاید که میگویند: «دیسک کمر است» اما به جرات هرگز نمی توان گفت که هر کمر دردی دیسک کمر است هرچند شایع ترین علت کمر درد در جوامع مختلف فتق دیسک یا دیسک کمر است که بیش از ۹۰ درصد علل کمردردها را تشکیل می دهد.
عمدتاً در سنین ۳۵ تا ۵۵ سالگی رخ میدهد که البته تشخیص آن نیازمند شناخت بهتر دیسک است.
دیسکهای محافظ، شامل دو بخش هستند:
انواع آسیبها یا ضعف ستون فقرات میتواند باعث بیرونزدگی مایع داخلی از حلقهی خارجی آن شده و این بیرون زدگی باعث درگیر شدن اعصاب کناری و احساس درد شدید بیمار در ناحیه کمر می شود.
این عارضه معمولا موجب ضعف عملکرد دیسک و فتق دیسک بین مهرهای شده که در اصطلاح عامیانه بهعنوان دیسک کمر شناخته میشود اما در واقع بیرونزدگی دیسک کمر یا ضعیف شدن آن است که ستون فقرات را دچار مشکل میکند و معمولا دردناک و ناراحتکننده خواهد بود.
در صورتیکه دیسک آنچنان ضعیف شود که به اعصاب نخاعی فشار وارد کند، فرد ممکن است، بیحسی یا درد را در امتداد عصب مبتلا، تجربه کند.
نهایتا در تعدادی از موارد فرد بیمار ناچار است برای برداشتن قسمتی از دیسک یا ترمیم آن، از جراحیهای ستون فقرات و دیسک استفاده کنند.
هرچند بیش از نیمی بیماران دچار فتق دیسک از مشکلشان اطلاعی ندارند، اما عدهای از بیماران اینقدر خوششانس نیستند و از درد سیاتیک رنج میبرند. درد سیاتیک درد تیزی است که در پا رو به پایین منتشر میشود.
این درد در واقع پیآمد فشاری است که دیسک به عصب سیاتیک وارد میکند. اگر فتق دیسک در مهرههای کمری باشد، درد عموماً در پا حس میشود ـ پا درد ممکن است با کمردرد هم همراه باشد.
بیحسی، ضعف یا گزگز پا یا بازو از دیگر علائم فتق دیسک به شمار میآید. در موارد نادر از دست کنترل روده و مثانه و بیاختیاری ادرار و مدفوع گزارش شده است.
عاملهای خطر فتق دیسک شامل اضافه وزن و خم شدن و چرخیدن مکرر میشود. بالا رفتن سن نیز در فتق دیسک نقش دارد، اما فرآیند فرسایش دیسک غالباً باعث دژنراسیون دیسک میشود که به نوبه خود احتمال فتق دیسک را افزایش میدهد.
به علاوه میزان آب موجود در دیسکهای ستون فقرات به مرور زمان کاهش مییابد. دیسکهای خشکتر انعطافپذیری کمتری دارند و در نتیجه بیشتر مستعد پارگی هستند.
بیشتر بخوانید درمان بیرون زدگی دیسک کمر به روش آندوسکوپی دیسک
اصولا دیسک با سه مکانیزم باعث ایجاد درد میشود:
دیگر فشار به طور مساوی به تمام کره دیسک کمر منتقل نمیشود. پس در واقع مکانیسم دوم که باعث ایجاد درد در پارگی دیسک میشود فشاری است که به ریشه عصبی وارد میشود.
3.با پاره شدن دیسک کمر موادی آزاد میشود که باعث تحریک گلبولهای سفید و بیرون آمدن آنها از رگها و ایجاد التهاب و افزایش فشار دور ریشه عصبی میشود.
به همین جهت است که بعضی از دیسکها با اینکه بزرگ هستند باعث ایجاد درد کمی میشوند و بالعکس بعضی از دیسکها با اینکه کوچک هستند باعث درد شدید میشود.
[aparat id=’S4CyD’]
وقتی روی عصبی در بدن فشار وارد میشود؛ خود به خود درد و بیحسی به وجود میآید. در مورد ستون فقرات مشکلاتی مانند فتق دیسک یا تشکیل زائده استخوانی اغلب باعث ایجاد چنین حالتی میشود.
سیاتیک نمونهای از چنین شرایطی است. در این شرایط عصب سیاتیک تحت فشار قرار گرفته و منجر به درد کمر و پا میشود.
یکی از جدیدترین روشهای درمان فتق دیسک، جراحی لیزری فتق دیسک گردن و کمر است. در این روش پزشکان متخصص کلینیک درد راد با هدف تسکین درد از لیزر برای کمک به رفع فشار وارده بر روی عصب استفاده میکنند.
عمل لیزر دیسک کمر تحت بیحسی موضعی انجام میشود. یعنی برای انجام آن فقط پوست و ماهیچههای اطراف کمر بیحس میشوند. گاهی ممکن است برای لیزر دیسک کمر به غیر از بیحسی موضعی نیاز باشد که بیمار به کمک داروی آرامبخش خوابانده شود.
یکی از روشهای مورد مطالعه در مورد درمان دیسک کمر با لیزر، کاهش فشار دیسک از راه پوست به کمک لیزر (PLDD) نام دارد. در این روش با استفاده از لیزر قسمتی از بافت دیسک که بیرون زده و باعث فشار آوردن بر روی عصب شده است برداشته میشود.
در طول عمل PLDD، یک پروب کوچک حاوی لیزر از طریق پوست وارد بدن شده و با کمک فناوری تصویربرداری به سمت هسته دیسک آسیب دیده هدایت میشود. سپس با استفاده از انرژی لیزر بافتهایی که ممکن است روی عصب فشار بیاورند برداشته میشوند.
لیزر در واقع نور تقویت شده است که میتواند باعث بریده شدن جسمی شود. با پیدایش لیزر، این تکنولوژی به سرعت در صنعت و پزشکی کاربرد پیدا کرد.
همانطور که میدانید با کمک اشعه لیزر می توان موزاییک سنگ یا فلز را برید و بسیاری از کارهای ظریف که بر روی اجسام فلزی انجام میشود در واقع توسط لیزر انجام میشود به همین ترتیب لیزر در جراحی از جمله جراحی ستون مهرهها به سرعت رایج شد.
از سال ۱۹۹۱ که سازندگان لیزر موفق به دریافت گواهینامه FDA برای درمان دیسک شدند – جراحان در آمریکا تاکنون بیش از یک میلیون نفر را با این روش مورد عمل جراحی قرار داده اند و عوارض خاصی برای آن گزارش نشده است.
آنچه لیزر درمانی میتواند برای مشکلات دیسک شما انجام دهد، به شرح زیر است:
1) از بین بردن التهاب.
2) کاهش درد.
3) افزایش مقاومت کششی تمام بافت زنده.
4) کاهش تشکیل بافت اسکار؛ جمع شدن تورم، بافت زنده توسعهیافته (به یاد داشته باشید، این همان ماهیت اصلی دیسک است).
5) افزایش رشد مویرگی جدید در بخش سوم بیرونی دیسک (این باعث قویتر و سالمتر شدن دیسک میشود).
6) ترمیم فیبرهای دیسک پارهشده در بخش سوم خارجی.
7) کاهش مقدار واقعی فتق دیسک.
8) بهبود ریشههای عصبی ملتهب دردناک.
9) قویتر و سالمتر شدن دیسک.
عمل لیزر دیسک کمر یکی از جدیدترین و کارآمدترین روشهای جراحی بسته دیسک کمر است که به منظور رفع فشار داخلی دیسک، برطرف کردن گیرافتادگی عصبها و رفع سایر علائم ناشی از بیرونزدگی دیسک، انجام میشود.
مهمترین مزیت روش عمل لیزر دیسک کمر این است که این روش کاملا کمتهاجمی بوده و به روش بسته انجام میشود و بنابراین نتایج زیر را به دنبال دارد:
تنها آزمایشهایی در نظر گرفته شدهاند که اطلاعات کافی را در زمینه تکنیکهای به کار رفته در این عمل (نوع لیزر، پارامترهای مورد استفاده و…) ارائه میدهند.
لازم به ذکر است که در این آزمایشها از هیچ تکنیک دیگری مانند آندوسکوپی استفاده نشده است. آزمایشهای بالینی صرفاً در صورت پرداختن به دستاوردهای جراحی لیزری دیسک کمر مد نظر قرار گرفتهاند.
تکنیک بنیادین جراحی لیزری دیسک کمر در تمام آزمایشها یکسان است. این عمل تحت بیحسی موضعی پوست و عضلههای زیرین انجام میشود.
سوزن توخالی پس از ارزیابی دقیق سطح دیسک به کمک فلوئوروسکوپی در فاصله 10 سانتیمتری از خط میانی به گونهای وارد بدن میشود که سر آن به سمت مرکز دیسک باشد.
پس از وارد شدن سوزن، موقعیت صحیح آن با بهرهگیری از فلوئوروسکوپی دو وجهی، گاهی اوقات در تلفیق با سی.تی. اسکن، تأیید میشود.
سپس فیبر لیزری (0.4 میلیمتری) وارد میشود و انرژی لیزر از درون سوزن به مرکز نوکلئوس پولپوزوس تابانده میشود تا محتوای آن تبخیر شود و فشار داخل دیسک کاهش یابد.
اگرچه تکنیک به کار برده شده در پژوهشهای مختلف بر اصول بنیادین یکسانی استوار است، تفاوت قابل ملاحظهای در روش انجام عمل جراحی لیزر دیسک کمر وجود دارد.
این تفاوتها به انتخاب نوع لیزر و پارامترهای لیزر مورد استفاده و روشهای تصویربرداری استفاده شده در طول عمل مربوط میشود.
در تمام آزمایشها، به جز یک آزمایش فلوئوروسکوپی به عنوان روش تصویربرداری اصلی برای تعیین محل سوزن به کار رفته است، در دو آزمایش علاوه بر فلوئوروسکوپی از سی.تی. اسکن نیز برای بررسی در مورد نظر سوزن و تأیید موقعیت صحیح آن استفاده شده است.
در این بین یک آزمایش صرفاً هم برای جای دادن سوزن و هم برای نظارت بر انجام عمل بر ام آر آی متکی بوده است.
درمان اصلی را میتوان تحت نظارت مستقیم بر فرایندهای رخ دهنده در داخل دیسک و یا بدون این نظارت انجام داد.
در تمامی پژوهشهایی که فقط از فلوئوروسکوپی به عنوان روش تصویربرداری استفاده کردهاند، مقدار از پیش معین شدهای از انرژی لیزر به درون نوکلئوس پولپوزوس هدایت شده است؛
اما در پژوهشهایی که علاوه بر فلوئوروسکوپی از سی تی اسکن یا ام آر آی نیز بهره گرفتهاند، میزان انرژی به میزان تبخیر مشاهده شده در تصاویر به دست آمده از نقاط مختلف در طول کاربرد لیزر بستگی دارد.
تا سه روز اول بعد از عمل، استراحت در بستر (استراحت نسبی)، مصرف مسکن، ضد التهاب و آنتی بیوتیک تجویزی، و بستن گردنبند، کمربند یا پشتبند طبی نرم به صورت شبانه روزی.
(درست است این نوع اعمال بدون برش جراحی انجام میشود و دوره نقاهت بسیار کوتاهتری دارد ولی مانند عمل باز بیمار باید مراقب بوده و از انجام حرکات آسیب رسان و بلند کردن اجسام تا مدتی خودداری کند.)
(البته قبل از انجام ورزش ها با پزشک خود هماهنگ کنید).در کل ورزشهای تقویتی و کششی اندام ها، و نیز ورزش هایی مانند پیاده روی (از پایان هفته اول افزایش تدریجی زمان پیاده روی تا سی دقیقه در روز ( شروع از ۱۵ دقیقه در روز ))
روی سطح صاف وغیرشیبداروآب درمانی (استخر) بسیار مفید و بی خطر هستند. (کلیه ورزشها باید با نظر پزشک متخصص انجام شود تا از میزان تاثیر پذیری درمان کاسته نشود).
اصولا در حین رانندگی به ستون فقرات و دیسکهای شما ضربات ریز اما نامحسوسی وارد میشود که بسیار مضر است متاسفانه اکثر خودروهای وطنی صندلی استانداردی ندارند بنابراین بیمار باید توجه داشته باشد تا از نشستن طولانی مدت در ماشین خودداری ورزد و در هنگام رانندگی حتما به پشتی صندلی اتومبیل تکیه دهد.
توصیه میشود هر نیم تا یک ساعت رانندگی یا سوارشدن در اتومبیل به عنوان مسافر از ماشین بیرون بیاید و چند دقیقهای پیاده راه برود. حتی اگر خود بیمار رانندگی نمیکند و به عنوان مسافر در اتومبیل مینشیند باید شرایط گفته شده را به دقت رعایت کند.
بنابراین تجویز تشک با درجه سفتی یکسان برای همه صحیح نیست. انتخاب سفتی تشک بستگی به عادات خواب شما دارد. تشک نامناسب موجب ایجاد درد کمر می شود. بهترین تشک، تشکی است که شما در آن راحت باشید.در مجموعاید گفت روی تشک خیلی نرم نخوابید.
سعی کنید به پهلو بخوابید، بالشتکی بین زانوهایتان قرار دهید و ستون فقراتتان را صاف و بدون هیچ چرخشی قرار دهید. اگر میخواهید به پشت بخوابید زیر زانوهایتان بالشت بگذارید. مطمئن شوید که بر روی تشک راحت میخوابید.
هنگام نشستن حتما باید تکیه دهید تا به ستون فقرات و دیسکهای بین مهره ای فشار مضاعف وارد نشود.
چون سیگار یکی از علل مهم کاهش تراکم استخوان و تضعیف دیواره دیسک است.
در بیماران چاق هستند، باید بعد از عمل برنامه ورزشی و غذایی مناسبی داشته باشند.
معیارهایی که در پژوهشهای گوناگون برای گزینش یا رد بیمار برای انجام عمل جراحی دیسک کمر با لیزر به کار برده شده است، مشابهتهایی با یکدیگر دارد.
در وهله نخست برای این که بیماری متقاضی جراحی لیزری در نظر گرفته شود، باید فتق دیسک در تصاویر رادیولوژی وی مشخص شود و علائم منتشر مربوط به عارضه نیز بروز یافته باشد.
این روش برای بیمارانی که از علائم شدید عصبی مانند سندرم کودا اکوینا (سندرم دم اسب یا انتهای نخاع)، فلجهای شدید یا دیگر عارضههای نیازمند مداخله جراحی فوری رنج میبرند، مناسب نیست.
چون اصل درمانی جراحی لیزری دیسک کمر بر این مفهوم استوار است که دیسک بین مهرهای یک سیستم هیدرولیکی بسته است، انتظار میرود فقط دیسکهای حاوی مواد به کاهش فشار داخل دیسک واکنش نشان دهند و بنابراین جراحی لیزری دیسک کمر صرفاً برای این دیسکها سودمند است.
بیرون زدگی دیسک یا فتق جدا شده را نمیتوان با روش جراحی لیزری دیسک کمر درمان کرد. اگرچه گرم کردن بافت در زمان تابش لیزر تا حد زیادی به نوکلئوس پولپوزوسهای حاوی آب محدود میشود، اقدامات احتیاطی لازم باید لحاظ شود تا گرما به ورقههای انتهایی مهرههای مجاور آسیب نرساند.
به علاوه شرط انجام این روش وارد شدن سوزن درون دیسک مهرهای است. بر پایه این دلایل، بیمارانی که فضای دیسک بین مهرهای تنگ دارند یا به ناهنجاریهای مهرهای مسدود کننده مبتلا هستند، نمیتوانند متقاضی این عمل باشند و عوارض عمل دیسک کمر با لیزر برای آنها ایجاد می گردد.
لیزر استخوان را برای ترمیم دیسک سوراخ نمیکند. سوراخ کردن استخوان آن را ضعیف میکند و ستون فقرات را ناپایدار میکند، در نتیجه ممکن است بیمار در آینده با عوارضی روبهرو شود که جراحی فیوژن را ضروری سازد.
وقتی جراحی با لیزر انجام میشود، برخلاف اکثر جراحیها نیازی نیست که پزشک شکم را برش بدهد و از راه شکم به ستون فقرات برسد.
جراحی لیزری دیسک به دلیل آسیب نزدن به پایداری ستون فقرات، در نوع خود منحصر به فرد به شمار میآید. پزشکان از تکنیک آندوسکوپی دیسک کمر برای کنار زدن بافتها استفاده میکنند.
در اکثر مواقع افراد پس از جراحی دیسک کمر با لیزر، بهبودی و پایان یافتن درد را تجربه خواهند کرد.
در هفته هایی پس از عمل دیسک کمر ممکن است اندکی تورم را داشته باشید که با توصیه هایی که جراحی دیسک کمر می کند از جمله: مصرف برخی از دارو ها، استراحت به اندزاه کافی، محدودیتهای اولیه، فیزیوتراپی، تمرینات خاص و… هرگونه تورم بعد از علم دیسک کمر نیز از بین خواهد رفت.
اغلب اگر محدودیت خاصی وجود نداشته باشد و طبق توصیه پزشک، پس از یک هفته میتوان به سرکار بازگشت.
خیر، این عمل جزء روشهایی با حداقل تهاجم بوده و تحت بی حسی موضعی انجام میگیرد.
احسنت به این نشر ،،واقعا مفید بود من مادرم فتق دیسک داشت که در یکی از مراکز بردم،،،انجام بدم
سلام
ممنون خیلی مطلب کامل و مفیدی بود
آیا با لیزر دیسک امکان برگشت دردها وجود دارد؟
سلام
در هر عمل جراحی امكان عود هست اين روش عوارض خيلی كمی دارد.
خیلی مطلب مفیدی بود
ممنون که در مورد لیزر دیسک کمر به این کاملی توضیح دادید.
سلام دکتر جراحی دیسک با روش لیزر دیوک deuk laser هم در ایران انجام میشه؟
سلام بله انجام ميشه
سللم وقت شما بخیر. تاچه سنی می توان. عمل لیزر را انجام داد وایا برای. کسی که مهرهای لغزنده یا سر خورده دارد مناسب است. ؟جواب میدهد یا نه؟
ليزر ديسك براي سرخوردگي مهره استفاده نميشه ولي ليزر مفاصل كمر موثر است
دیسک بیرون زده خفیف که دچار پارگی نشده ممکنه دوباره جای خودش برگرده؟
بله ممكنه
سلام وقت بخیر
بیماری خانم63 ساله با سرخوردگی مهره کمری و دیسک و تنگی کانال نخاعی دکتر اعلام کرده که بایستی پیچ شود آیا با لیزر درمان میشوند.الان توان راه رفتن بدون واکر را ندارند.ممنون میشوم راهنمایی بفرمایید
سلام. سرخوردگي با ليزر برطرف نميشود. بهتره جراحي كنند