انواع کمر درد و دلایل و راه های درمان
- Home
- انواع کمر درد و دلایل و راه های درمان
کمر درد به عنوان یکی از شایع‌ترین اختلالات سیستم اسکلتی بدن انسان که در هر سن و جنسی رخ می‌دهد شناخته می‌شود، انواع کمردرد می‌توانند سبب بروز اختلال در عملکرد فرد شده و مشکلات زیاد را برای وی به همراه داشته باشند.
سبک زندگی غلط، کم تحرکی و چاقی عواملی هستند که سبب افزایش شیوع انواع کمر درد حتی در افراد جوان و گاها کودکان نیز شده‌اند.
کمردرد مکانیکی و التهابی از شایع‌ترین انواع کمردرد هستند که هر کدام بسته به عامل بوجود آورنده نیازمند درمان هستند.
تقریبا همه انسان‌ها در سرتاسر جهان در طول دوران زندگی تجربه‌ای از کمردرد داشته‌اند.
منطقه‌ی زیر قفسه‌ی سینه تا انتها را ناحیه‌ی کمر می‌نامند. کمر درد می‌تواند شدت زیادی داشته باشد که علت اصلی آن عدم استفاده‌ی صحیح از کمر است.
خوشبختانه اغلب کمردردها بهبود می‌یابند و در مواقعی که بهبود نمی‌یابند درمان‌های موثری برای کاهش کمردرد وجود دارد.
علائم از یک درد مبهم تا یک درد تیز و آزار دهنده ممکن است. ممکن است درد ایستادن و تحرک را برای بیمار مشکل کند. درد حاد معمولا بعد از صدمه‌ی ناشی از ورزش یا بلند کردن اجسام سنگین ایجاد می‌شود.
اما اگر کمردرد بیش از سه ماه به طول انجامد به آن کمردرد مزمن می‌گویند. اگر کمردرد شما بعد از 72 ساعت از زمان شروع بهتر نشد با پزشکتان مشورت کنید.
کمردرد علائم مختلفی می‌تواند داشته باشد.
بسیاری از مردم تصور می‌کنند تنها نشانه کمردرد فقط درد کمر می‌باشد، اما نمودهای آن بسیار مختلف است.
بد نیست بدانید کمر دردهایی که ثانویه به مشکلات عضلانی و دیسکی می‌باشد که از شایع‌ترین علت‌های کمر درد هستند و معمولا با فعالیت درد آنها شروع شده و با استراحت این درد بهبود پیدا می‌کند.
اما کمر دردهای دیسکی نمودهای غیرعادی می‌توانند داشته باشد که حتی گاهی اوقات برای پزشکان نیز می‌تواند مشکلات تشخیصی ایجاد کند به عنوان مثال اگر دیسک کمر بر روی عصب سیاتیک فشار ایجاد کند، موجب بروز دردی می‌شود که از آن به عنوان سیاتیک یاد می‌شود و این درد خود را به شکل تیر کشیدن تا قسمت‌های تحتانی و حتی تا ناحیه زیر زانو نشان می‌دهد.
اما گاهی اوقات کمر دردهای دیسکی فقط به پشت ران می‌رسد و یا حتی به قدام ران و به زانو نمی‌رسند.
اما یک سری علائم نهفته در دیسک کمر وجود دارد، قبل از اینکه دیسک به طور کامل بیرون بیابد خود را نشان می‌دهند. افراد باید در بروز این علائم دقت زیادی داشته باشند.
به طور مثال گرفتگی‌هایی که به صورت یک طرفه بر روی عضلات اندام تحتانی ایجاد می‌شود و همچنین گزگزهای اندام تحتانی از علائم دیگری است که ممکن است در افراد بروز کند.
بیشتر بخوانید: عمل لیزر دیسک کمر چیست و چگونه انجام می‌شود؟
کمر دردهای شدید ناشی از سقوط از ارتفاع و یا آسیب در ناحیه کمر باید توسط پزشک بررسی شود.
علائم مهم و هشدار دهنده‌ی دیگر شامل از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع (بی اختیاری ادرار و مدفوع)، ضعف، تب، درد هنگام سرفه می‌باشد. اگر یکی از این علائم را همراه کمر دردتان داشته‌اید با پزشک خود تماس بگیرید.
کمردرد معمولا از فشار، تنش یا آسیب ناشی می‌شود. دلایل متناوب درد کمر، عبارتند از:
فعالیت‌هایی که می‌توانند منجر به فشار یا اسپاسم شوند، عبارتند از:
۱- کمر دردهای مکانیکی: یعنی کمردردهایی که با استراحت بهتر می‌شوند و با حرکت بدتر می‌شوند. مثلا هنگامی که بیمار حرکت می‌نشیند یا می‌‌ایستد یا راه می‌رود بدتر می‌شود.
این نوع دردها به علت بیماری‌هایی که ریشه عصبی فشار می‌آورند، مانند پارگی دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، ناپایداری و حرکت غیر عادی مهره‌های کمر لیز خوردن مهره‌ها.
۲- دردهای التهابی: یعنی دردهایی که صبح‌ها هنگام برخاستن بیمار از بستر ایجاد می‌شوند و هنگامی که بیمار کمی گرم می‌شود و حرکت می‌کند درد بیمار بهتر می‌شود.
این نوع دردها معمولا در بیماری‌های التهابی دیده می‌شود مانند آرتریت روماتوئید، اسپوندیلیت آنکیلوزان.
۳- دردهایی که مخلوطی از اینها هستند: مانند دردهای مربوط به تومورهای شکستگی‌ها پوکی استخوان.
معمولا به دلیل قرار گرفتن در وضعیت‌های غلط هنگام بلند کردن وسایل یا چرخاندن کمر، ماهیچه‌ها و رباط‌های اطراف ستون فقرات آسیب می‌بینند و همین باعث کمردرد می‌شود.
ژست‌های غلط هم می‌تواند به کمر فشار بیاورد و التهاب ایجاد کند. درد اغلب بلافاصله بعد از آسیب شروع نمی‌شود بنابراین دلیل اصلی درد ممکن است معلوم نشود.
هر قسمتی از کمر ممکن است درد بگیرد، ولی معمولا درد در قسمت پایین کمر رایج‌تر است. خیلی از دردها با گذشت زمان و استراحت کمتر می‌شود.
گرما یا یخ، ماساژ ملایم، استامینوفن یا آسپرین و ورزش درمانی زیر نظر تراپیست هم می‌تواند مفید باشد.
مسکن‌های قوی‌تر و شل‌کننده‌های عضلانی هم گاهی هنگام عود کمردرد تجویز می‌شوند و به تسکین موقت آن کمک می‌کنند.
در آرتروز غضروف مفصلی تحلیل می‌رود و استخوان زیر غضروف درگیر می‌شود که می‌تواند عملکرد مفاصل را تحت تأثیر قرار بدهد.
این بیماری علائم مختلفی ازجمله کمردرد به‌خصوص در آخر شب یا بی‌حسی پاها هنگام راه رفتن دارد. این علائم به تدریج پیشرفت می‌کنند.
التهاب ناشی از مشکل دیسک نیز می‌تواند یکی از دلایل این مسئله باشد: درد در طول شب بدتر می‌شود، زیرا در هنگام دراز کشیدن و بی‌حرکت بودن، تورم بیشتر می‌شود.
اگر میزان این شکستگی جزئی باشد ناراحتی کمی ایجاد می‌کند. اما شکستگی بیشتر باعث ایجاد کمردردهای به‌شدت دردناک می‌شود.
با گذشت زمان، تجمع شکستگی‌های فشاری باعث می‌شود که ستون فقرات به جلو خم شود (که به آن قوز می‌گویند). اگر فکر می‌کنید دچار شکستگی فشاری شده‌اید حتما به پزشک مراجعه کنید.
استراحت و گرما درد ناشی از شکستگی فشاری را کم می‌کند و معمولا علائم با گذشت چند ماه کمتر می‌شوند. شکستگی ناشی از پوکی استخوان به‌ندرت به جراحی نیاز دارد.
این بیماری که اغلب از سنین کودکی یا نوجوانی آغاز می‌شود، ممکن است تا سن بلوغ جسمی و اسکلتی ادامه پیدا کند و وخیم‌تر شود.
پیشرفت این بیماری تدریجی است و ممکن است تا سن نوجوانی تشخیص داده نشود. دختران نوجوان بیشتر از پسران نوجوان در معرض کژپشتی قرار دارند.
دلیل آن هم می‌تواند ناهنجاری‌های مادرزادی یا تغییرات فرساینده‌ای باشد که هنگام بیماری آرتریت یا ورم مفاصل اتفاق می‌افتد. به دلیل فشرده شدن طناب نخاعی و عصب ریشه‌ی نخاعی علائمی بروز می‌کند.
تنگی مجرای نخاعی اغلب ناحیه‌ی کمر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث سوزش و گاهی اوقات اختلال در عملکرد ریشه‌های عصبی در کمر می‌شود.
علائم این بیماری در کمر، باسن، ران و ساق پا خود را نشان می‌دهد و معمولا درد با انجام فعالیت افزایش و با استراحت کردن کاهش می‌یابد.
علائم شدیدتر این بیماری شامل درد در باسن، شکم و احساس سنگینی در پاها هنگام راه رفتن و فعالیت‌های دیگر است. با انجام سی‌تی‌اسکن یا ام‌‌آر‌‌آی می‌توان این بیماری را تشخیص داد.
درست است که عوامل مختلفی می‌توانند باعث کمردرد شوند ولی تحقیقات نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین این عوامل فعالیت‌هایی است که افراد در محل کارشان انجام می‌دهند.
اگر از عضلات پشت بیش از حد استفاده شود یا رباط‌ها و تاندون‌های پشت بیش از حد کشیده شوند کمردرد ایجاد می‌شود.
یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که ایجاد می‌شود کشیدگی ماهیچه‌ای است. وقتی عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها یک‌بار آسیب ببینند احتمال آسیب مجددشان بیشتر می‌شود.
کشش آمدن لیگامان‌ها strain و پاره شدن لیگامان‌ها Sprain علت کشش آمدن لیگامان‌ها strain و پاره شدن لیگامان‌ها Sprain بوجود میاید.
وقتی جسم سنگینی برداشته می‌شود که خارج از توان شخص باشد یا وضعیت بدنی شخص در حالت مناسبی نباشد می‌تواند باعث کشیده شدن لیگامان‌ها و یا اگر شدیدتر شود باعث پاره شدن لیگامان‌ها بشود.
کش آمدن و پاره شدن لیگامان‌ها دلایل اصلی کمردرد حاد هستند.
علت کش آمدن و پاره شدن لیگامان شامل موارد زیر است :
۱ – بلند کردن اجسام سنگین با استفاده از تکنیک بالابردن نادرست.
۲ – پیچاندن یا حرکت بدن در شرایطی که بدن آمادگی ندارد و یا در وضعیت بدی قرار گرفته است.
۳ – کشش بیش از حد لیگامان ها حین ورزش به علت حرکات ناگهانی و سنگین
۴ – گرم نکردن بدن قبل از ورزش
۵ – سقوط از بلندی و زمین خوردن
۶ – کمر درد ناشی از کشیده شدن لیگامان‌ها و یا پاره شدن آنها که اصطلاحاً در زبان عامیانه رگ به رگ شدن نامیده می‌شود می‌تواند خفیف تا شدید باشد.
علائم کش آمدن و پاره شدن لیگامان ها شامل موارد زیر باشد :
۱ – درد کمر، سفتی یا حساسیت در قسمت تحتانی کمر: یعنی وقتی کمر بیمار را لمس می‌کنیم، با فشار دادن عضلات، بیمار احساس درد می‌کند. یا بیمار احساس یک توده‌ای در کمر می‌کند که ناشی از اسپاسم عضلانی است.
۲ – محدود شدن دامنه حرکت کمر به علت درد: یعنی دیگر بیمار نمی‌تواند مثل قبل به جلو و عقب خم شود یا به طرفین بچرخد. ایستادن یا نشستن به حالت ایستاده دشوار است.
کمر درد ممکن است به باسن تیر بکشد. اسپاسم عضلات در قسمت تحتانی کمر است و نوع درمان بستگی به علت و شدت علائم دارد.
علل درد در قسمت پایین سمت راست یا چپ کمر در خانم‌ها شامل موارد زیر باشد:
۱- آندومتریوز:
آندومتریوز می‌تواند باعث درد کمر یا لگن شود. اندومتریوز شرایطی است که در آن، بافت مشابه لایه رحم یا آندومتر در سایر قسمت‌های بدن مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپی، واژن و دهانه رحم رشد می‌کند.
آندومتریوز می‌تواند باعث درد مزمن در قسمت تحتانی کمر و لگن شود.
علائم دیگر آندومتریوز شامل موارد زیر می‌باشد:
۱ – گرفتگی و اسپاسم دردناک کمر و زیر دل در دوران قاعدگی که ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.
۲ – درد حین یا بعد از مقاربت جنسی
۳ – درد هنگام مدفوع یا ادرار کردن
۴ – خونریزی یا لکه بینی بین دورههای قاعدگی
۵ – اسهال یا یبوست
۶ – نفخ
۷- حالت تهوع
گزینه‌های درمانی آندومتریوز شامل موارد زیر است:
۱ – داروهای کاهش دهنده درد
۲ – داروهای کنترل هورمونی و ضد حاملگی
۳ – آگونیست‌های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH)
فیبروم رحم :
فیبروم رحم رشد غیر سرطانی است که می‌تواند در دیواره رحم ایجاد شود. داشتن آنها خطر ابتلا به سرطان رحم را در فرد افزایش نمی‌دهد.
فیبروم رحم می‌تواند در اندازه متفاوت باشد، و ممکن است برخی افراد متوجه آن نشوند و پزشک هنگام معاینه لگن یا سونوگرافی آنها را تشخیص دهد.
همه افراد مبتلا به فیبروم رحمی علامت ندارند اما در عده‌ای از افراد علامت‌هایی ایجاد می‌کند که شامل موارد زیر است:
۱ – درد پایین کمر
۲ – درد اندام تحتانی
۳ – درد یا فشار در ناحیه لگن
۴ – تکرر ادرار
۵ – یبوست
۶ – دورههای قاعدگی غیر معمول طولانی
۷- درد یا خونریزی شدید در دورههای قاعدگی
افراد بدون علائم ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند.
گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است :
۱ – داروهای کاهش دهنده درد
۲ – داروهای کنترل هورمونی و ضد حاملگی
۳ – آگونیست‌های GnRH یا گاهی آنتاگونیست‌های آن
بیماری التهابی لگن
بیماری التهابی لگن (PID) نوعی عفونت است که به طور معمول در زمانی که یک بیماری مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا، به رحم، تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ گسترش می یابد رخ می‌دهد.
شدت علائم PID می‌تواند متفاوت باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱ – درد در پایین شکم یا کمر
۲ – ترشحات واژن غیرمعمول یا ناخوشایند است
۳ – درد حین یا بعد از مقاربت
۴ – ادرار دردناک
۵ – تب و لرز
۶ -تهوع و استفراغ
افرادی که علائم PID دارند باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند. خطر عفونت‌های لگنی ایجاد بافت اسکار یا جوشگاهی در لگن و خطر بروز مشکلات باروری و حاملگی خارج رحمی را افزایش است.
بنابرین درمان سریع این بیماری می‌تواند در جلوگیری از مشکلات نازایی و حاملگی خارج رحمی موثر باشد. آنتی بیوتیک‌ها معمولاً می‌توانند عفونت باکتریایی ایجاد کننده PID را درمان کنند.
آنتی بیوتیک‌ها معمولاً می‌توانند عفونت باکتریایی ایجاد کننده PID را درمان کنند.
درد کمر در دوران بارداری
برخی از خانم‌ها در دوران بارداری درد کمر و لگن را تجربه می‌کنند. درد می‌تواند در یک یا هر دو طرف کمر یا لگن باشد.
این درد ممکن است در ناحیه تناسلی (پرینه)، زیر شکم باشد یا به سمت ران‌ها انتشار پیدا کند. درد ممکن است هنگام پیاده روی، ایستادن یا چرخیدن روی یک طرف بدتر شود.
نکات زیر ممکن است به کاهش درد لگن در دوران بارداری کمک کند:
انجام تمریناتی که کف لگن را تقویت می‌کند.
۱ – کشش
۲ – حمام گرم
۳ – پوشیدن کفش‌های صاف و راحت
۴ – اجتناب از ایستادن طولانی مدت
۵ – استراحت فراوان
زنان همچنین می‌توانند از بسته‌های یخ یا گرما استفاده کنند تا درد را تسکین دهد. استامینوفن معمولاً در دوران بارداری بی خطر است.
با این وجود، توصیه می‌شود قبل از مصرف هرگونه دارو، قبل از مصرف با پزشک صحبت کنید.
پیچ خوردگی بیضه می‌تواند باعث درد کمر در سمت راست یا چپ در مردان شود.
پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی بیضه هنگامی اتفاق می‌افتد که بیضه در داخل کیسه آن بچرخد و باعث پیچ خوردگی طناب اسپرمی می‌شود.
پیچیده شدن طناب اسپرماتیک می‌تواند جریان خون به بیضه را کاهش یا کاملاً مسدود کند و می‌تواند صدمات جبران ناپذیری ایجاد کند.
علائم پیچ خوردگی بیضه می تواند شامل موارد زیر باشد :
شایع‌ترین دلایل کمردرد در موارد زیر است:
۱ – آسیب بافت نرم عضلات یا رباط‌هایی که ستون فقرات را پشتیبانی می‌کنند. صدمه به ستون فقرات، مانند دیسک یا مفاصل بین ستون فقرات که فاست FACET نامیده می‌شود.
۲ – بیماری‌های اندام‌های داخلی مانند کلیه‌ها، روده‌ها یا دستگاه تناسلی
۳ – آسیب بافت نرم
۴ – هنگامی که عضلات در قسمت تحتانی کمر بیش از حد استفاده می‌شوند یا بیش از حد کشیده می‌شوند، یا رباط‌ها (لیگامان‌ها) بیش از حد کشیده یا پاره می‌شون، التهاب ایجاد می‌شود.
التهاب می‌تواند به اسپاسم عضلات منجر شود. خود اسپاسم عضلانی می‌تواند منجر به درد شود.
فتق یا پارگی یا بیماری دیسک کمر، ساییدگی و آرتروز مفاصل ستون فقرات که در اصطلاح پزشکی FACET نامیده می‌شود.
اختلال عملکرد در مفاصل لگن که در اصطلاح پزشکی مفاصل ساکروایلیاک نامیده می‌شوند.
کمر درد در طرف چپ می‌تواند نشانه مشکل در اعضای داخل شکمی باشد مانند:
۱ – عفونت کلیه
۲ – سنگ کلیه
۳ – پانکراس
۴ – کولیت اولسراتیو
۵ – اختلالات زنان مانند اندومتریوز و فیبروم
کمر درد شما ممکن است ناشی از یک وضعیت جدی باشد. در صورت پیدایش علایم زیر به پزشک مراجعه کنید:
در هر بیمار با شکایت کمردرد، ضروری است که به معاینه شکم و رکتوم نیز توجه کامل کرد، چرا که با لمس شکم ممکن است دردهای ارجاعی از احشاء را (مثلا ناشی از پانکراتیت یا آنوریسم آئورت شکمی) شناسایی نماییم.
در حالت عادی مهره‌های سرویکال ولومبار، قوس به جلو و مهره‌های پشتی حالت قوز دارند و ما در معاینه باید به تغییر هرکدام از این قوس‌ها توجه کنیم.
اگر منشاء درد قسمت استخوانی ستون فقرات است، لمس یا دق آن ناحیه دردناک خواهد بود. در اسپاسم عضلات پارااسپینال، خم شدن به جلو محدود می‌شود.
درد ناشی از مفصل ران می‌تواند مقلد بیماری ستون فقرات کمری باشد. این درد را می‌توان با مانور پاتریک مجددا ایجاد کرد.
در این مانور در حالی که زانو و مفصل ران در وضعیت فلکسیون هستند، مفصل ران را به داخل و خارج می‌چرخانیم.
همچنین اگر با ضربه کف دست به پاشنه‌ی پا (وقتی پا در حالت اکستانسیون قرار دارد) درد ایجاد شود، باید به بیماری مفصل ران فکر کرد.
وقتی که بالا بردن یک پا باعث ایجاد درد در پا یا باسن، سمت مقابل شود؛ می‌گوییم تست لارک متقاطع مثبت است.
تست لارک متقاطع در فتق دیسک، نسبت به نوع معمول، اختصاصی‌تر است ولی حساسیت کمتری دارد. همیشه آسیب ریشه در همان سمتی است که تست درد ایجاد می‌شود.
زمانی که فرد دردی را در ناحیه کمر خود احساس می‌کند باید به فوق تخصص درد مراجعه نماید.
پزشک در کلینیک درد با بررسی سابقه پزشکی، معاینه، انجام آزمایشات، عکس‌برداری و … علت درد را تشخیص داده و درمان لازم را برای بیمار انجام می‌دهد.
اگر کمر درد حاد باشد، نیاز به انجام عمل جراحی ندارد و با روش‌های ساده‌تری چون نرمش و حرکات ورزشی ملایم، دارو یا جلسات فیزیوتراپی، درمان می‌شود.
در این بخش برخی از درمان‌هایی که پزشکان برای تسکین و بهبود درد به بیماران توصیه می‌کنند را معرفی می‌کنیم.
در اغلب موارد برای اینکه زودتر بهبود پیدا کنید، بهترین کار ورزش و انجام حرکات کششی است.
پزشکان در این مواقع لیستی از حرکات ورزشی را در اختیار بیماران قرار می‌دهند و از آنها می‌خواهند روزانه زمانی را به انجام این حرکات اختصاص دهند.
دقت داشته باشید که ورزش را به صورت خودسرانه انجام ندهید و حتما قبل از شروع با پزشک خود مشورت نمایید.
فیزیوتراپی به تقویت عضلات، بهبود حرکت و انعطاف‌پذیری آنها کمک کرده و با صحیح قرار دادن بدن در ضعیت‌های مختلف، باعث کاهش درد کمر می‌شود.
این داروها شامل انواع قرص‌های مسکن، داروهای شل‌کننده عضلات، انواع پمادها و روغن‌ها و داروهای تزریقی هستند.
دقت داشته باشید قبل از مصرف داروهایی که بدون نسخه از داروخانه تهیه می‌کنید حتما با پزشک خود مشورت نمایید. ممکن است این داروها برای شما مناسب نبوده و مشکلاتی را ایجاد کنند.
خانم‌های باردار توجه داشته باشند که در دوران بارداری مصرف دارو می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
این تجویز بستگی به نوع کمردرد و تشخیص پزشک دارد. در برخی مواقع نیاز است تا فرد بیمار به طور کامل استراحت کرده و از هرگونه تحرک در ناحیه کمر پیشگیری نماید.
برای این کار معمولا از بریس استفاده می‌شود که وظیفه بی‌تحرکی، پوسچر و محافظت از ستون فقرات را بر عهده دارد. پوسچر به نحوه قرارگرفتن ستون فقرات در حالت ایستاده گفته می‌شود.
بریس این کار با در نظر گرفتن انحنای طبیعی بدن و طراز ستون فقرات انجام داده و ضمن اصلاح اختلالات ایجادشده، باعث بهبود پوسچر طبیعی می‌شود.
البته ذکر این نکته لازم است که عمل جراحی در تمامی موارد موفقیت‌آمیز نیست و ممکن است نتیجه مثبتی برای بیمار نداشته باشد. از این رو به عنوان آخرین راهکار توصیه می‌گردد.
سلام من در بدنسازی دچار کمردرد شدم الان رفتم دکتر میگه دیسکت زده بیرون ولی نیلز به جراحی نیست و پارگی نداره ولی کمردرد دارم الان درمانی وجود داره که مناسب من باشه؟
سلام بله درمانهاي غيرجراحي مانند ليزر ديسك و ديسكوژل درمان مناسبي است