چشم درد یک علامت شایع است و علل محتمل زیادی برای آن وجود دارد، از علل جدی آن گرفته همچون آب سیاه زاویه بسته حاد و نوریت اپتیک، تا علل کمتر جدی آن همچون کنژنکتیویت، گل مژه یا خشکی چشم.

ویژگی‌های بخصوصی همچون کیفیت درد بیمار (سوزش، درد تیز، درد مبهم و غیره) یا علائم بالینی همراه با چشم درد (حساسیت به نور، سردرد و غیره) می‌تواند به پزشک کمک کند تا این طیف وسیع از عوامل چشم درد را تا حد ممکن به یک یا چند عامل محدود کند.

چشم ذرد می‌تواند در سطح یا ساختارهای عمقی‌تر چشم به وجود آید. این درد – به ویژه همراه با کاهش بینایی – ممکن است نشان‌دهندهٔ یک وضعیت پزشکی جدی باشد که باید به دنبال مراقبت‌های فوری پزشکی باشید.

چرا دچارچشم درد می شویم؟

اغلب افراد در زمان های مختلف چشم درد را تجربه می کنند که گاها با سوزش نیز همراه است. ممکن است که برخی اوقات این درد خود به خود بهتر شود اما گاهی هم میتواند نشان دهنده یک مشکل جدی در این زمینه باشد.

به هرحال تنها کسی که متوجه خواهد شد شما به مریضی مبتلا شده اید یا خیر پزشک شماست. چشم پزشک در واقع چشم درد شما را بررسی خواهد کرد و درمان مناسب را به شما ارائه خواهد داد.

برخی اوقات ممکن است که ناراحتی های چشمی یا درد ناشی از مشکلاتی باشد که در اطراف چشم به وجود آمده است و نه خود آن. در اینجا می خواهیم شما را با قسمت های مختلف چشم و وظایف آنها آشنا کنیم:

قرنیه: قرنیه در واقع یک پنجره روشن در برابر چشم شماست که نور را متمرکز می کند.
صلبیه: به بخش سفید چشم شما گفته می شود.
ملتحمه: به پوشش نازک صلبیه گفته می شود که داخل پلک شماست
عنبیه: همان بخش رنگی چشم است که در واقع مرکزیت آن را مردمک چشم تشکیل می دهد.
مدار: به این بخش غار استخوانی هم گفته می شود که در جمجمه شما قرار دارد و عضلات مختلفی آن ها را در بر می گیرد.
عضلات اضافی: این عضلات در واقع چشم شما را می چرخانند.
عصب ها: همانطور که مشخص است عصب ها وظیفه دارند که اطلاعات بصری را از چشم به مغز منتقل کنند.
پلک ها: این بخش در واقع همان پوشش بیرونی هستند که رطوبت را از روی چشمان شما حفظ می کنند.

درد پشت چشم

بیشتر بخوانید سردرد میگرن و انواع آن و راه های درمان

از رایج ترین علل درد پشت چشم عبارتند از سردردهای میگرنی و عفونت های سینوسی. در مورد سردرد میگرنی، درد تقریبا همیشه پشت یک چشم بروز می کند و اغلب با درد در جایی دیگر در همان طرف سر همراه است.

درد پشت چشم ناشی از عفونت سینوسی معمولا شدت کمتری نسبت به درد ناشی از میگرن دارد و هر دو چشم تحت تاثیر قرار می گیرند.

گرچه درد پشت چشم ناشی از موارد بیان شده معمولا اورژانسی نیستند، اما اگر دچار درد مزمن یا عود کننده از این نوع می شوید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

درد اطراف چشم

احتمالا یکی از رایج ترین علل درد اطراف چشم التهاب داخلی پلک چشم است که علت آن معمولا گل مژهاست. مهم ترین نشانه اولیه گل مژه عبارت است از حساسیت به لمس در یک نقطه از پلک.

گل مژه نیاز به مراقبت های فوری پزشکی ندارد و معمولا در خانه با استفاده از کمپرس گرم روی پلک درمان می شود.

بلفاریت Blepharitis مشکل رایج دیگری است که منجر به التهاب پلک ها و ناراحتی اطراف چشم ها می شود.

یکی دیگر از علل بروز درد در اطراف چشم و درد عضلات چشم استفاده بیش از حد از چشم ها و کار زیاد با کامپیوتر است. این مشکل یک مسئله اورژانسی نیست و گام های ساده ای برای رفع درد چشم ناشی از کار با کامپیوتر وجود دارد.

یک مشکل جدی تر که البته به ندرت هم رخ می دهد و منجر به بروز درد اطراف چشم می شود، نوروپاتی عصب بینایی optic neuropathy نامیده می شود که منجر به نابینایی کامل می شود.

علائم بروز کرده معمولا بینایی و بینایی رنگی چشم را کاهش داده و درد با حرکت چشم بدتر می شود.

چشم درد ناشی از نوروپاتی بینایی نیاز به معاینات فوری چشم پزشک دارد. بین افراد زیر 40 سال، بیماری ام اس و سایر بیماری های عصبی شایعترین علل نوروپاتی بینایی هستند.

شایع ترین علت های چشم درد

شایع ترین علت های درد چشم سطحی که درد از سطح چشم سرچشمه می گیرد عبارتند از:

• شی خارجی در چشم

  شایع ترین علت درد چشم، صرفاً وجود چیزی در چشم شما است. این جسم خارجی در چشم می تواند مژه، یک تکه خاک یا مواد آرایشی باشد.

داشتن یک جسم خارجی در چشم می تواند باعث سوزش، قرمزی، چشمان آبکی و درد شود.

• بیماری ملتحمه

  ملتحمه بافتی است که جلوی چشم و قسمت زیرین پلک را پوشش می دهد و می تواند آلوده و ملتهب شود. ملتحمه اغلب ناشی از حساسیت یا عفونت است.

اگرچه درد معمولاً خفیف است، اما التهاب باعث خارش، قرمزی و ترشح در چشم می شود. به بیماری ملتحمه، چشم صورتی نیز گفته می شود.

شایع ترین علائم چشم صورتی شامل موارد زیر است:

1. قرمزی در یک یا هر دو چشم
2. خارش در یک یا هر دو چشم
3. احساس ناخوشایند در یک یا هر دو چشم
4. ترشح در یک یا هر دو چشم که پوستی را در طول شب ایجاد می کند که ممکن است مانع از باز شدن چشم یا چشم شما در صبح شود.

چشم صورتی معمولاً در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی، یک واکنش آلرژیک، یا در نوزادان مجاری اشک ناقص باز شده ایجاد می شود.

اگرچه چشم صورتی می تواند تحریک کننده باشد، اما به ندرت روی بینایی شما تأثیر می گذارد.

درمان ها می توانند به رفع ناراحتی چشم صورتی کمک کنند. از آنجا که چشم صورتی می تواند مسری باشد، تشخیص زودرس و درمان می تواند به محدود شدن شیوع آن کمک کند.

• تحریک لنز

  افرادی که از لنزهای تماسی موقت استفاده می کنند و یا لنزهای خود را به درستی ضد عفونی نمی کنند، مستعد ابتلا به درد چشم ناشی از تحریک یا عفونت هستند.

• سایش قرنیه

  سایش قرنیه یک خراش سطحی در پنجره روشن و محافظ در جلوی چشم (قرنیه) است. قرنیه می تواند با تماس با گرد و غبار، خاک، شن و ماسه، تراش چوب، ذرات فلزی، لنزهای تماسی یا حتی لبه یک کاغذ خراشیده شود.

ساییدگی قرنیه ناشی از ماده گیاهی (مانند سوزن کاج) معمولاً نیاز به توجه ویژه دارد زیرا می توانند باعث ایجاد تاخیر در التهاب در داخل چشم (iritis) شوند.

ابتلا به سایش قرنیه باعث می شود شما احساس کنید چیزی در چشم تان وجود دارد.

با این حال، درمان هایی که به طور معمول محرک های چشم را از بین می برند، مانند شستشو با آب صورت سایش قرنیه، درد و ناراحتی را کاهش نمی دهد.

علائم و نشانه های سایش قرنیه شامل موارد زیر است:

1. 1. 1. 1. درد
         2. سرخی
         3. سردرد
         4. حساسیت به نور
         5. احساس ناخوشایندی در چشمدر صورت سایش قرنیه، سریعاً به دنبال مراقبت پزشکی باشید.

در صورت عدم درمان، می تواند آلوده شده و منجر به زخم قرنیه شود. اقدامات فوری که شما می توانید برای سایش قرنیه انجام دهید:

• پلک بالا را روی پلک پایین بکشید.
• چشم خود را با آب تمیز یا محلول شور بشویید.
• چندین بار چشمک بزنید. این ممکن است ذرات کوچک را از بین ببرد.
• بیشتر ساییدگی های قرنیه طی یک یا دو روز بهبود می یابد.

• جراحت چشم

  سوختگی های شیمیایی چشم می تواند باعث درد قابل توجهی شود.

این سوختگی ها اغلب نتیجه قرار گرفتن در معرض مواد تحریک کننده مانند سفید کننده ها یا منابع شدید نور مانند خورشید، اتاق های برنزه کننده یا مواد مورد استفاده در جوشکاری هستند.

• بلفاریت

  بلفاریت هنگامی رخ می دهد که غدد چربی در لبه پلک آلوده یا ملتهب شوند. بلفاریت می تواند باعث درد شود. عفونت بلفاریت می تواند گره یا برآمدگی برجسته ای روی پلک ایجاد کند.

که به آن گل مژه و یا برآمدگی پلک گفته می شود. یک گل مژه می تواند بسیار دردناک باشد و ناحیه اطراف آن معمولاً برای لمس کردن بسیار حساس است.

علائم بلفاریت به طور معمول در صبح بدتر است. آنها شامل موارد زیر هستند:

1. چشمان خیس
2. چشم های قرمز
3. چسبیده به پلک
4. چشمک زدن بیشتر
5. حساسیت به نور
6. پلک های خارش دار
7. پلک های قرمز و تورم
8. مژه های پوسته پوسته
9. پلک هایی که چرب به نظر می رسند.
10. پوسته پوسته شدن پوست در اطراف چشم
11. حسی ناخوشایند، سوزش یا سوزش در چشم ها
12. تاری دید که معمولاً با چشمک زدن بهبود می یابد.

بلفاریت اغلب یک بیماری مزمن است که درمان آن دشوار است. بلفاریت می تواند ناراحت کننده و ناخوشایند باشد. اما معمولاً باعث آسیب دائمی در بینایی شما نمی شود و مسری نیست.

• خشک چشمی

  اگر چشم به اندازه‌ی کافی اشک تولید نکند و مرطوب نباشد، به شی خارجی و نور حساس بوده و برخی اوقات قرمز خواهد بود.

عامل خشکی چشم، استفاده مکرر از لنزهای تماسی چشمی، استفاده از داروهای مخصوص (مانند آنتی هیستامین‌ها، مسدود کننده‌های بتا، اوپیات‌ها یا داروهای مخدر و داروهای ضد افسردگی)، بیماری‌ها، جراحت و یا عوامل محیطی (مانند دستگاه‌های خنک کننده هوا) هستند.

علت‌های دیگری هم برای چشم درد وجود دارند از جمله:

• دیستروفی فوکس قرنیه

  در این بیماری سلول‌ها در لایه‌ی فوقانی قرنیه شروع به مردن می‌کنند. مرگ سلول‌ها منجر به تجمع مایعات، ورم، چشم‌های باد کرده و تاری دید می‌شود.

• التهاب قرنیه (Keratitis)

  در این بیماری بر اثر جراحت چشم و یا استفاده از لنزهای تماسی چشمی ممکن است، قرنیه آسیب دیده و ملتهب شود.

عفونت چشمی در این بیماری ممکن است ناشی از قارچ، باکتری، ویروس هرپس یا تششعات شدید امواج فرا بنفش باشد. اگر این بیماری درمان نشود، امکان نابینایی وجود دارد.

• آب سیاه یا گلوکوم

  تجمع مایعات در جلوی چشم منجر به بالارفتن فشار چشم و آسیب عصب بینایی می‌شود. این بیماری عامل اصلی نابینایی در افراد بالاتر از ۶۰ سال است.

• آب سیاه زاویه باز (Primary open-angle glaucoma)

  مایعات چشم به صورت طبیعی از آن خارج نمی‌شود، این نوع از آب سیاه به ندرت باعث درد چشم می‌شود.

• آب سیاه زاویه بسته (Angle-closure glaucoma)

  در این نوع از آب سیاه عنبیه چشم به زاویه‌ی چشم نزدیک شده و باعث بسته شدن آن می‌شود. این نوع از آب سیاه باعث ایجاد درد زیادی در چشم می‌شود.

• هایفما :

وجود خون بین قرنیه و عنبیه چشم است و معمولاً در اثر آسیب چشم و ایجاد پارگی در عنبیه یا مردمک چشم رخ می‌دهد.

• میکروواسکولار عصب چشمی :

  در این بیماری جریان خون، عصب کنترل کننده‌ی حرکات چشم را مسدود می‌کند. بنابراین چشم نمی‌تواند به درستی حرکت کند و دو بینی رخ می‌دهد.

این بیماری در افراد مبتلا به دیابت و فشار خون بالا دیده می‌شود.

• التهاب عصب بینایی :

  عصب بینایی سیگنال‌های نوری را به قسمت پشتی چشم انتقال داده و از آن‌جا به مغز ارسال می‌کند. در مغز این سیگنال‌ها پردازش شده و به تصویر تبدیل می‌شوند. در این بیماری عصب بینایی متورم می‌شود.

این بیماری ممکن است نوعی بیماری خودایمنی باشد و غالباً در افراد مبتلا به بیماری‌های ویروسی مانند اوریون ، سرخک ، آنفولانزا یا ام اس دیده می‌شود.این التهاب مهم است و باید علت آن حتما بررسی شود.

• یوئیت :

  التهاب بافت میانی چشم موسوم به یوه (the uvea) است. آسیب بافت چشم می‌تواند جدی بوده و به نابینایی ختم شود.

چگونه می‌توان از چشم درد جلوگیری کرد؟

به یاد داشته باشید که یک شیوه زندگی سالم برای جلوگیری و درمان درد در پشت چشم‌ها مهم است، به خصوص زمانی که دلیل این دردها سردرد باشد.

یک شیوه زندگی سالم، شامل؛ استراحت کافی و خوردن مقدار زیادی سبزی و سایر مواد غذایی می‌شود این، کار خوبی است که مقدار زیادی آب بنوشید، و از غذا‌های فرآوری شده، سیگار کشیدن و الکل اجتناب کنید.

روش دیگر برای پیشگیری از درد پشت چشم می‌تواند استفاده محافظ چشم مناسب باشد، زمانی که علت درد پشت چشم مربوط به دید است.

حتما لنز‌های تماسی را به طور مرتب و کاملا تمیز نگه دارید.

همچنین، عینک خود را هر وقت که می‌توانید به چشمانتان بگذارید. تماس‌ها نیز نباید طولانی‌تر از حد مورد نظر باشند.

مواد شیمیایی همیشه باید از بدن شما دور شوند مواد شیمیایی، شامل؛ اسپری کنترل آفات، مواد پاک کننده و پاک کننده‌های خانگی است.

علت برق زدگی چشم در جوشکاری چیست؟

بسیاری از افراد ممکن است هنگام انجام خدمات جوشکاری، به دلیل رعایت نکردن نکات ایمنی، دچار مشکل برق زدگی چشم شوند.

درمان برق زدگی چشم

1. شست و شوی چشم
2. درمان برق زدگی چشم با سیب زمینی
3. استفاده از مسکن هایی مانند استامینوفن
4. درمان با استفاده از خیار
5. شیر برای درمان برق زدگی چشم
6. درمان برق زدگی چشم با گلاب
7. درمان برق زدگی چشم با چای
8. استفاده از کیسه های یخ
9. درمان برق زدگی چشم در جوشکاری با موز
10. روغن بادام در درمان برق زدگی

درمان های تعیین شده برای انواع چشم درد ها

درست همانطور که علت می تواند متفاوت باشد، درمان نیز متفاوت است.

• ورم ملتحمه:
  قطره های ضد باکتری می توانند التهاب باکتریایی ملتحمه را درمان کنند.آنتی هیستامین ها در قالب قطره چشم، قرص یا شربت می توانند باعث رفع آلرژی شوند.
• سایش قرنیه:
  با گذشت زمان خود به خود درمان می شوند ، پزشک ممکن است یک پماد یا قطره آنتی بیوتیک تجویز کند.
• گلوکوم:
  شما می توانید قطره و قرص هایی را برای کاهش فشار دریافت کنید اگر کار نکردند، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید.
• قرنیه آلوده:
  شما ممکن است نیاز به قطره ضد ویروسی یا ضد باکتریایی چشم داشته باشید.
• ایتریت:
  پزشک این دارو را با استروئید، آنتی بیوتیک و یا ضد ویروسی چشم درمان میکند.
• نوریت اپتیک:
  با کورتیکواستروئیدها درمان می شود.
• استای:
  برای چند روز با استفاده از کمپرس گرم در خانه درمان میشود تنها تشخیص درمان علل درد چشم با دیدن چشم پزشک میسر است پس هرگز خوددرمانی نکنید چرا که ناخواسته دچار عوارض جبران ناپذیری خواهید شد.

5 درمان خانگی شگفت انگیز برای چشم درد

1. کیسه های چای برای چشم درد:

حضور اسید تانیک در چای آن را یک درمان بسیار عالی برای کاهش درد چشم می کند.

اسید تانیک دارای طبیعت ضد التهابی است و به طور موثر درد را کاهش می دهد بنابراین توصیه می شود یک کیسه چای را در آب قرار دهید و آن را برای 15 تا 20 دقیقه روی چشم بگذارید ؛ هر روز برای تسکین درد چشم تکرار کنید.

2. درمان چشم درد با آب سرد:

آب سرد در کاهش مشکل درد چشم با کاهش میزان فشار روی عضلات چشم بسیار موثر است. آب سرد به آرام کردن عضلات چشم کمک می کند و از این طریق درد را از بین می برد.

3. برش خیار برای رفع چشم درد:

خیار طبیعتی سرد دارد و سردی آن در آرامش عضلات چشم کمک می کند و مشکل درد چشم را کاهش می دهد. از این رو توصیه می شود هر روز براحتی برش های خیار را بر روی چشمان خود بمالید .

4. کمپرس گرم مناسب کاهش چشم درد:

کمپرس گرم نیز می تواند برای کاهش مشکل درد چشم استفاده شود.

کمپرس گرم در آرامش عضلات چشم کمک می کند و همچنین گردش خون در عضلات چشم را افزایش می دهد که به نوبه خود باعث کاهش درد و فشار می شود.

به همین دلیل است که توصیه می شود کمپرس گرم بر روی چشم خود را برای 10 تا 15 دقیقه ادامه دهید.

5. گلاب مفید برای درمان چشم درد:

چندین قطره گلاب را در چشمان خود بچکانید. انجام این کار به شما کمک می کند تا چشم آرام شود.

دکتر سیامک مرادی

مطلب قبلی

سردرد میگرن چیست؟

Read More

مطلب بعدی

تزریق زانو و انواع تزریق ژل برای درمان آرتروز

Read More