درمان انحراف ستون فقرات
- Home
- درمان انحراف ستون فقرات
انحراف طرفی ستون مهره‌ها، به نحوی که زاویه ی شوکی مهره‌ها به سمت تقعر و بدنه مهره‌ها به سمت تحدب چرخش پیدا کند را در اصطلاح پزشکی اسکولیوز می‌نامند.
در واقع در حالت عادی وقتی از روبرو به ستون مهره‌ها نگاه کنیم، آن را در امتداد یک خط مستقیم و عمودی صاف می‌بینیم اما در افراد مبتلا به اسکولیوز یا انحراف جانبی ستون مهره، این خط صاف دچار خمیدگی می‌گردد و از روبرو دیگر ستون مهره به‌صورت یک خط مستقیم دیده نمی‌شود.
در این حالت ستون مهره‌ها به یک یا هر دو سمت دچار خمیدگی می‌شود.
اسکولیوز به انحنای غیرعادی ستون فقرات گفته می‌شود.
ستون فقرات در حالت عادی انحنایی در پایین کمر و بالای شانه دارد. اما اگر انحنایی به شکل حرف C یا S از یک سمت به سمت دیگر ستون فقرات مشاهده شود، به احتمال زیاد فرد دچار اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات است.
اسکولیوز غالباً به دو دسته ساختاری و غیرساختاری تقسیم‌بندی می‌شود. اسکولیوز ساختاری پی‌آمد آسیب‌دیدگی، بیماری یا نقص مادرزادی است و دائمی محسوب می‌شود. اما اسکولیوز غیرساختاری به انحناهای موقتی گفته می‌شود که امکان اصلاح آن وجود دارد.
انواع اصلی اسکولیوز به شرح زیر هستند:
در این حالت، ساختار کمر (ستون فقرات) بیمار عادی است، اما به خاطر سایر شرایط همچون تفاوت در طول پا یا اسپاسم عضله در کمر، پشت بیمار دارای انحنا و خمیدگی به نظر می رسد. این انحنا معمولاً خفیف است و در صورت خم شدن فرد به طرف دیگر یا به جلو، از بین می رود.
در این موارد، انحنای ایجاد شده در ناحیه کمر ثابت است و با تغییر در وضعیت بدن بیمار اصلاح نمی‌شود. این نوع اسکولیوز دارای انواع اصلی به شرح زیر است:
ایدیوپاتیک: به معنی این است که دلیل ایجاد بیماری ناشناخته است. بیش از ۸ مورد از هر ۱۰ مورد اسکولیوز، ایدیوپاتیک می‌باشد.
عصبی عضلانی: این شرایط به معنی این است که انحنا در نتیجه شرایطی که بر وضعیت عضلات یا اعصاب در ناحیه کمر تاثیر گذاشته، ایجاد شده است.
برای مثال، در بعضی موارد این مشکل می تواند در نتیجه دیستروفی عضلانی، فلج اطفال، فلج مغزی، یا نوروفیبروماتوز در افراد مشاهده شود. به هر حال، هر یک از این شرایط دارای علائم و مشکلات دیگر (به غیر از اسکولیوز) نیز هستند. در حدود ۱ مورد از هر ۱۰ مورد ابتلا به اسکولیوز، عصبی عضلانی می‌باشد.
استخوانی: این شرایط به معنی ایجاد مشکل در نتیجه مشکلات استخوانی است.
مادرزادی: به معنی این است که ستون فقرات فرد در هنگام رشد وی در رحم مادر به نحو مناسب تشکیل نشده است. این شرایط در هر ۱ مورد از ۱۰ مورد ابتلا به اسکولیوز در بین افراد مشاهده می‌شود.
بیشنر بخوانید : رادیوفرکوئنسی مفاصل ستون فقرات
علائم و نشانه‌های کژپشتی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
اگر انحنای کژپشتی خیلی شدید باشد، ممکن است ستون فقرات علاوه بر انحنا به سمت پهلوها، دچار چرخش و یا پیچ‌وتاب شود. در این حالت یک طرف دنده‌های قفسه سینه نسبت به طرف دیگر جلوتر می‌آید.
اسکولیوز ایدیوپاتیک می‌تواند در هر مرحله ای از کودکی اتفاق بیفتد. علت و چگونگی ایجاد آن ناشناخته است. علت ایجاد آن وضعیت خاص بدن نیست و نمی‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. اسکولیوز ( انحراف ستون فقرات ) ایدیوپاتیک اغلب در طول رشد ناگهانی بدن در دوران بلوغ و اوایل نوجوانی (در دختران معمولا در سنین بین 10 تا 12 سال و در پسران در سنین بین 11 تا 16 سال) ایجاد می‌شود.
تقریبا از هر 40 کودک، یک کودک به درجاتی از انحراف ستون فقرات مبتلا می‌شود. اسکولیوز خفیف معمولا دختران و پسران را به یک میزان تحت تاثیر قرار می دهد، اما حالت متوسط و شدید آن در دختران شایع تر است. اسکولیوز ایدیوپاتیک یک بیماری ارثی نیست، با این حال حدود 25% از افراد مبتلا به انحراف ستون فقرات در اعضای خانواده شان یک یا چند مورد مشابه دیده می‌شود.
انحراف ستون فقرات زمانی قابل مشاهده است که فرد به سمت جلو خم شود و خمیدگی در مفصل کمر قابل مشاهده است وقتی پزشک عارضه انحنای ستون فقرات را تشخیص داد شما را به یک متخصص برای معاینه و درمان بیشترمعرفی می‌کند.
انجام عکس بردای بوسیله اشعه ایکس ازمفصل کمر برای ارزیابی میزان زاویه انحنا و خمیدگی به کاربرده می‌شود. این تست می‌تواند میزان شدت درجه شرایط را نشان دهد در بعضی از موارد هم انجام تست‌های عکس برداری دیگری مانند آم آر آی و سی تی اسکن ضروری است.
روشهای درمانی مختلفی برای اسکولیوز وجود دارد. متخصص طب فیزیکی در ابتدا تا جایی که امکان داشته باشد، روشهای درمانی غیرجراحی را تجویز می‌کند و انجام عمل جراحی اسکولیوز را به خاطر خطرات و عوارضی که به همراه دارد به تاخیر می‌اندازد. انجام جراحی همیشه آخرین گزینه‌ی درمانی است که پزشک مد نظر قرار می‌دهد.
استفاده از کمربند طبی مخصوص می‌تواند تا حدودی درد کمر را کاهش دهد. اما این روش در افراد بزرگسال نمی‌تواند باعث اصلاح شکل ستون فقرات و صاف شدن آن شود. زمانی که اسکللت و استخوان بندی فرد به طور کامل شکل گرفته باشد و رشد آن متوقف شده باشد، بریس دیگر تاثیری بر صاف کردن آن ندارد و تنها به کاهش درد بیمار کمک می‌کند.
در صورتی که طول پاهای شما متفاوت باشد، پزشک متخصص، کفش‌های مخصوص برای شما تجویز می‌کند که به آن کفش طبی یا کفش با کفی طبی گفته می‌شود و می‌تواند علاوه بر اصلاح تفاوت طول پاها، کمر درد را نیز تسکین دهد.
درمان با بریس عموما برای جلوگیری از بدتر شدن خمیدگی استفاده می شود زمانی شما اسکولیوزی دارید که:
– انحنایی که اندازه ان متوسط است (۲۵ تا ۴۰ درجه)
– انحنایی که پیشرونده است (بیش از ۵ درجه افزایش پیدا کرده است)
– هنوز خیلی زیاد از رشد باقی مانده (علامت ریسر ۰ تا ۲)
انجام فیزیوتراپی، ورزش و حرکات اصلاحی، بخش بسیار مهمی از برنامه‌ی درمانی اسکولیوز است. یک برنامه‌ی ورزشی که به خوبی طراحی شده باشد می‌تواند موجب تسکین و برطرف شدن درد برای بسیاری از بیماران شود.
متخصص طب فیزیکی و توان بخشی می‌تواند یک برنامه‌ی ورزشی اختصاصی و مناسب برای شما تنظیم کند. بسیار مهم است که شما به دقت برنامه‌ی ورزشی خود را دنبال کنید و انجام دهید.
علاوه بر درمان‌های فیزیکی می‌توان با مصرف مکمل‌های غذایی، به تقویت استخوان‌های بیمار کمک کرد.
درصورتی که شخص به پوکی استخوان مبتلا باشد، درمان پوکی استخوان به کنترل روند پیشروی اسکولیوز کمک می‌کند. این کار را می‌توان با روشهای مختلفی انجام داد. روش‌هایی که در حال حاضر اغلب پزشکان اتخاذ می‌کنند عبارتند از:
تمرین و تقویت عناصری کلیدی در دمان شماست و باید به بخشی از زندگی روزمره‌تان تبدیل شود. فیزیوتراپ‌ها می‌توانند دستورالعملهای انجام درست تکنیک‌های پیاده روی و بلند کردن اجسام را آموزش داده و با شما تا تقویت عضلات کمر، پا و شکم همراهی خواهند نمود. آنها همچنین شما را به کشش و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و پاهایتان تشویق می‌نمایند.
پیش از آغاز هر برنامه تمرینی تازه با پزشکتان مشاوره نمایید و حتما به فیزیوتراپی که در توانبخشی ستون فقرات متخصص است، مراجعه نمایید.
روی تشک تمرینی بر روی زانوهایتان قرار بگیرید؛ توپ تمرینی بزرگی را در کنار لگنتان و در سمت مقابل انحرافتان قرار دهید. خود را روی توپ بیاندازید به شکلی کاملا روی آن قرار بگیرید و توپ در میان لگن و پایین قفسه دنده‌تان قرار بگیرد. با پاها و دست پایینی‌تان تعادل خود را به هنگام کشش دست بالایی حفظ نمایید تا کشش بیشتری بتوانید ایجاد نمایید.
همین حالت را 20 تا ثانیه حفظ کنید و دو تا سه بار در روز تکرار نمایید. این عمل را به صورت روزانه می‌توانید انجام دهید.
یک حوله را به دور یک غلتک پلاستیکی بپیچانید و آن را عمود بر تشک تمرین قرار دهید. به نحوی بر روی آن دراز بکشید که عمود بر محور بدنتان قرار بگیرد. باید در فضایی مابین لگن و پایین قفسه دنده‌ایتان قرار بگیرد.
پای بالاییتان باید صاف باشد و پای پایینی باید از زانو خم و به سمت پشت قرار بگیرد. دست بالاییتان را تا جایی بکشید که زمین را لمس کند. به همین حالت به مدت 20 تا 30 ثانیه باقی بمانید و این حرکت را 2 الی 3 بار تکرار نمایید. می‌توانید این حرکت را به صورت روزانه تکرار نمایید.
انجام جراحی ممکن است در موارد زیر توصیه شود:
من چهارده سالمه و اسکولیوز دارم و بریس بوستون می‌بندم و در روز ورزش میکنم آیا فقط این کار ها باعث جلوگیری میشه یا بهبود؟
سلام
این اقدامات از پيشرفت جلوگيري می کند
سلام خداقوت.
اگه انحراف ستون فقرات 8درجه باشه آیا خفیف حساب میشه. چه کار هایی برای بهبودش باید انجام داد
سلام
بله بايد حركات اصلاحی و بريس استفاده شود.