بیماری پای سنگر مانده چیست ؟
- Home
- بیماری پای سنگر مانده چیست ؟
در پزشکی، منظور از پای سَنگَر مانده، ورم، عفونت و مردن سلول‌های پا در اثر رطوبت و شرایط غیر بهداشتی است.
این اصطلاح بیشتر در متون مربوط به جنگ جهانی یکم دیده میشود زیرا سربازانی که در آن زمان مدت‌های نسبتاً طولانی را در سنگرهای گل‌آلود و نمناک می‌گذراندند دچار این بیماری می‌شدند.
سربازان ناچار بودند روزهای پیاپی با همان جوراب‌ها و چکمه‌ها در سنگرهای گل‌آلود راه بروند. به این خاطر پاهای آنها مرطوب می‌ماند، عفونت و ورم می‌کرد و در بدترین حالت دچار بی‌حسی و سرانجام بافت‌مردگی می‌شد.
در چنین حالتی قطع عضو تنها راه نجات بیمار بود. از سال ۱۹۱۵ میلادی به این سو به سربازان گفته شد تا تعداد کافی جوراب همراه خود داشته باشند و این جوراب‌ها را به تناوب عوض کنند. این امر باعث کاهش زیاد تعداد بیماران پای سنگرمانده شده‌است.
پای سنگر مانده معمولاً بین یک تا چهار مرحله طبقه بندی می شود، از جمله:
پا یا پاهای آسیب دیده ممکن است احساس سرمای دائمی داشته باشند.
سندرم رینود ثانویه (شرایطی که شامل حساسیت بیش از حد به سرما است که در آن انگشتان پا در معرض سرما آبی و/یا سفید می شوند و در صورت گرم شدن بیش از حد قرمز روشن می شوند) در نتیجه انقباض طولانی مدت رگ های خونی کوچک ایجاد می شود.
خیس شدن پا به مدت طولانی و خشک نکردن آنها به نحو صحیح دلیل اصلی بروز این عارضه است، البته درجه حرارت در محدوده ۱- تا ۴٫۵ درجه سانتی‌گراد نیز می‌تواند از دلایل بروز آن محسوب شود و این وضعیت حتی در شرایط صحرا و بیایان نیز ممکن است رخ دهد.
کلید پیشگیری هم عبارت است از اینکه تا چه میزان پای شما خیس و مرطوب است و البته تا حدودی هم دما و سرمای پاها تا چه میزان است. قرار گرفتن پاها در مدت زمان طولانی در کفش و جوراب خیس می‌تواند از دلائل اصلی بروز این وضعیت باشد.
کوه‌نوردی با کفش نامناسب و خیس شدن کفش و متعاقب آن جوراب و پاهای شما از جمله این وضعیت‌ها محسوب میشود. در شرایط رطوبت و سرمای طولانی مدت، از میزان گردش خون در پاهای شما کاسته و اعصاب این ناحیه نیز مختل میشود،
اکسیژن و مواد غذایی کمتری به این ناحیه می‌رسد و حتی اختلال اعصاب این نواحی منجر به بی‌حسی و تحریک‌ناپذیری این مناطق میشود.
پزشک شما قادر خواهد بود در معاینه فیزیکی پای سنگرخی را تشخیص دهد. آنها هر گونه آسیب و از دست دادن بافت را بررسی می کنند و درجه از دست دادن گردش خون را تعیین می کنند.
آنها همچنین می توانند عملکرد عصبی را با دیدن اینکه آیا می توانید نقاط فشار را در پای خود احساس کنید، آزمایش کنند.
1- علائم این بیماری را جدی بگیرید.
اگر مدتی طولانی پاهایتان به دلیل داشتن جوراب یا کفشی خیس در آب بماند، ممکن است علائم این بیماری را مشاهده کنید. در صورت دیدن علائم زیر فوراً و در کوتاه ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.
تپش یا خارش پا
احساس درد در پاها
ورم پا
وجود لکه ها و کبودی های ناشی از سرما
بی حسی شدید و احساس سنگینی پا
قرمزی و داغی پا
تاول و احساس مرگ و بی جانی قسمتی از پوست و بافت پا
2- در صورتی که پاهایتان مدت زیادی را در آب بوده است و احساس می کنید که ممکن است بیماری در شما رخ دهد باید فوراً پاها را تمیز شسته و خشک کنید.
در صورتی که دائماً به دلیل شغلتان پاهایتان در آب است، سعی کنید مرتباً آنها را بشویید و خشک کنید.
– پای سنگر مانده به این خاطر رخ می دهد که رگ های خونی پا در تلاش برای گرم نگه داشتن بدن بسیار منقبض می شوند. در نتیجه مقدار اکسیژن لازم و مواد مغذی به بافت ها نمی رسد.
بدون اکسیژن و مواد مغذی، سرانجام بافت پا ورم کرده و می میرد. حال اگر بریدگی و خراشی روی پا وجود داشته باشد، باکتری های موجود در آب باعث عفونت پا می شوند.
بنابراین اگر در یک چنین شرایطی قرار داشتید و روی پاهایتان زخم یا بریدگی وجود داشت، بعد از اینکه پاها را شسته و خشک کردید و همچنین قبل از پوشیدن مجدد کفش هایتان، روی زخم ها کرم آنتی باکتریال یا الکل بزنید.
3- پاها را گرم کنید.
اگر ساعات طولانی در آب سرد بوده اید، نه تنها خشک کردن پاها بسیار مهم است، بلکه گرم کردن آنها نیز از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. گرما عروق خونی را باز کرده و گردش خون در پاها را افزایش می دهد و مانع از پیشرفت پای سنگر مانده می گردد.
کمپرس گرم روی پاها اعمال کنید یا پاها را به مدت 5 تا 10 دقیقه در آب گرم قرار دهید. اما تا جایی که می توانید از آب گرم استفاده نکنید و به روش دیگری پاها را گرم کنید. زیرا آب باعث بدتر شدن وضعیت می شود.
– اگر خواستید از آب گرم استفاده کنید مقداری پتاسیم پرمنگنات را از داروخانه تهیه کرده و به آب اضافه کنید. زیرا آب را از بافت آسیب دیده بیرون می کشد.
– پای سنگر مانده می تواند در عرض 12 ساعت در معرض آب و حتی هوای سرد بودن رخ دهد.
4- هنگام خواب جوراب ها را درآورید.
وقتی پاها را گرم کردید حتماً موقع خواب و استراحت جوراب ها را در آورید. جوراب ممکن است برای گرم نگه داشتن پا در آن شرایط معقولانه به نظر برسد اما در واقع از گردش خون در پاها کاسته و وضعیت را بدتر می کند.
بعد از گذشت چند روز و بهبود پاها می توانید از جوراب های نخی استفاده کنید. به جای جوراب از پتو استفاده کنید و پتویی اضافه روی پاها بیندازید. در ضمن دقت داشته باشید که پاها بالاتر از سطح قلب نباشد که خون در پاها جریان یابد.
5- داروی advil یا همان ایبوپروفن و ناپروکسن داروهای بدون نسخه ای هستند که هم درد را کاهش داده و هم ضد التهاب بوده و تورم را کنترل می کنند.
در صورت نیاز می توانید آن را تهیه کرده و مصرف کنید.
6- علائم عفونت را جدی گرفته و درمان کنید.
نشانه های پای سنگر مانده درد، تورم، تاول و تغییر رنگ می باشد که معمولاً نشانه های عفونت نیستند.
اما اگر پاهایتان دچار بریدگی و زخم و خراش است و علائمی مانند ترشحات خونی، رگه های قرمز یا سفید بر روی پا، بوی نامطبوع و تب خفیفی مشاهده کردید بدانید که دچار عفونت شده اید و باید به پزشک مراجعه کنید. البته برای جلوگیری از عفونت و قبل از اینکه عفونتی به وجود بیاید، باید روی زخم ها الکل یا پماد آنتی باکتریال بزنید.
7- اگر رنگ پا آبی، سبز یا سیاه شد، تورم و درد شدید، بی حس شدن، کنده شدن پوست، ترشحات بو دار و بد ریخت شدن انگشتان را مشاهده کردید، سریعاً و بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید.
آخرین نظرات