سندرم درد پاتلوفمورال یا کندرومالاسی یا زخم کشکک چیست ؟
- Home
- سندرم درد پاتلوفمورال یا کندرومالاسی یا زخم کشکک چیست ؟
سندرم درد پاتلوفمورال (PBT) باعث ایجاد درد در جلو و اطراف کاسه زانوی شما می شود. گاهی اوقات این سندرم “زانوی دونده” نامیده می شود، و در افراد شرکت کننده در ورزش هایی که شامل دویدن و پریدن هستند، رایج تر است.
درد زانو اغلب هنگامی که شما در حال دویدن هستید، از پله ها بالا یا پایین می روید، برای مدت طولانی نشسته اید، یا زمان اسکات زدن افزایش می یابد.
درمان های ساده مانند استراحت و گذاشتن یخ اغلب کمک می کنند، اما بعضی اوقات فیزیوتراپی برای کاهش درد پاتلوفمورال ضروری است.
سندرم استرس کشککی رانی که باعث آسیب غضروف زیر کشکک می شود,بیشتر در خانم های جوان شایع است.
هر عاملی که باعث شود استخوان کشکک(پاتلا)در وضعیت خارجی تری نسبت به حالت طبیعی قرارگیرد,باعث سندرم استرس پاتلوفمورال یا سندرم درد کشکک زانو می گردد.
اختلال در راستای اندام های تحتانی(اختلالات بیومکانیکی اندام تحتانی) مثلا به علت ژنووالگوم,چرخش های بیش از اندازه ساق پا و… می تواند روند PFPS را تسهیل کند.
این درد در اثر تحریک ناحیه‌ای که کشکک زانو بر روی استخوان ران قرار می‌گیرد به وجود می‌آید.
کوتاهی بسیاری از عضلات اندام تحتانی(مثل گاستروسولئوس,همسترینگ,عضله تنسورفاسیالاتا و کوتاهی ایلیوتیبیال باند),ضعف و آتروفی عضله واستوس مدیالیس اوبلیک(VMO) و… نیز باعث سندرم استرس پاتلوفمورال یا زانوی دوندگان می گردد.
درواقع منظور از بیماری آرتریت پاتلوفمورال هر وضعیتی است که باعث می شود تا در آن زانوها از حالت طبیعی خودش خارج تر شود. این درد یک نوع سندرم است که باعث ایجاد اختلال در راستای اندام های تحتانی می شود.
به این صورت بیماری های دیگری مانند ژنووالگوس یا همان پای ضربدری می تواند باعث تشدید کردن این بیماری در افراد شود. ضعف در عضلات نیز روند این بیماری را افزایش می دهد که به آن واستوس مدیالیس اوبلیک نیز گفته می شود.
این درد معمولا به صورت مبهم در جلوی زانو ایجاد می شود که در زمان بیشتر حرکت کردن و کار کشیدن از زانو بیشتر احساس می شود.
۱- مرحله اول (First Stage): غضروف نرم و به دنبال تحریک پرده‌ی سینوویال مفصل دچار تورم میشود. در این مرحله‌ی بیمار علائم خاصی نداشته و به همین دلیل به پزشک مراجعه نمی‌کند.
۲- مرحله دوم (تشکیل شیار) (Fissuring Stage): شیارهای تشکیل شده شروع به بزرگ شدن می‌کند و سطح بیشتری از غضروف دچار آسیب میشود.
بیمار کم‌کم درد تدریجی را احساس می‌کند ولی شدت درد به حدی نیست که به پزشک مراجعه کند. درصورت مراجعه به پزشک و درمان مناسب بهبودی ۱۰۰% خواهد بود.
۳- مرحله‌ی تکه‌تکه شدن غضروف (Fragmentation Stage): غضروف شروع به تکه‌تکه شدن می‌کند. بیمار درد بسیار زیادی را گزارش می‌کند.
علت بروز درد با وجود نبود گیرنده‌ی درد در غضروف، تحریک مداوم پرده سینوویوم بوده که از لحاظ عصبی نیز بسیار غنی است.
۴- مرحله آرتروزیس (Arthrosis Stage): این مرحله هنگامی شروع میشود که غضروف مفصلی کاملاً از بین رفته و مفصل شروع به تخریب شدن می‌کند.
در این مرحله درمان قطعی وجود ندارد و فقط میتوان درد بیمار را کاهش داد. از طرفی به دلیل تخریب سطوح مفصلی، ترمیم نیز صورت نمی‌گیرد.
سندرم درد پاتلوفمورال زمانی اتفاق می‌افتد که اعصاب در بافت‌های نرم و استخوان کاسه زانو درد احساس می‌کنند. این بافت‌های نرم شامل تاندون‌ها، پد چربی زیر کشکک و بافت سینویال هستند که مفصل زانو را تشکیل می‌دهند.
در برخی موارد درد پاتلوفمورال شرایطی به نام کندرومالاسی کشکک (chondromalacia patella) وجود دارد. کندرومالاسی کشکک باعث نرم و شکست بافت غضروف در زیر کشکک زانو میشود.
هیچ عصبی در بافت غضروف وجود ندارد، بنابراین آسیب به خود غضروف نمی‌تواند به طور مستقیم باعث درد شود. با این حال، این می‌تواند منجر به التهاب مغز استخوان و درد در استخوان زیرین شود.
در بسیاری از موارد، سندرم درد پاتلوفمورال ناشی از فعالیت‌های شدید بدنی از جمله دویدن، چمباتمه زدن و بالا و پایین رفتن از پله‌ها است که به زانو مکررا فشار وارد می کند.
این سندرم همچنین می تواند ناشی از تغییر ناگهانی فعالیت بدنی باشد.
این تغییر می تواند تغییر در تعداد دفعات فعالیت بدنی -مانند افزایش تعداد روزهایی که هر هفته ورزش می کنید- باشد که به زانو مکررا فشار وارد می کند.
همچنین این سندرم می تواند ناشی از مدت زمان یا شدت فعالیت مانند دویدن مسافت های طولانی تر باشد. عوامل دیگری که در درد کشکک فمورال دخیل اند، عبارتند از:
سندرم درد پاتلوفمورال همچنین می تواند به دلیل هم راستایی غیرطبیعی کاسه زانو در حفره تروکلئر باشد. در این حالت، کشکک به هنگام خم شدن زانو به بیرون شیار رانده می شود.
این ناهنجاری ممکن است باعث افزایش فشار بین پشت کشکک و تروکلئا شود و بافت های نرم را تحریک کند. عواملی که در هم راستایی ضعیف کاسه زانو نقش دارند، عبارتند از:
وقتی زانو خم و صاف می شود، عضلات چهارسر ران و تاندون چهارسر ران به نگه داشتن کاسه زانو در حفره تروکلئار کمک می کنند.
عضلات چهار سر ران ضعیف یا نامتعادل می توانند باعث هم راستایی ضعیف کاسه زانو در داخل حفره شوند.
وضعیت ضعیف پا (به عنوان مثال صافی کف پا) و ضعف عضلات کنترل کننده مفصل ران می‌تواند به فرد اجازه دهد زانو به طور غیر طبیعی چرخش پیدا کند و منجر به انحراف جانبی کشکک شود.
هنگامی که بیومکانیک ناقص، با راه رفتن یا دویدن تکرار میشود، این عادت ناخوشایند بارها و بارها درد کشکک و وضعیت نادرست را وخیم‌تر می‌کند.
عواملی که احتمال بیماری را افزایش می‌دهند:
سندرم پاتلوفمورال معمولا یک درد مبهم در جلوی زانو ایجاد می کند. که این درد در شرایط زیر افزایش می یابد:
ایجاد تغییرات در سطح غضروف می‌تواند باعث خراش برداشتن کشکک شود که ممکن است شما در هنگام خم و راست کردن زانوی خود قادر به شنیدن صدای آن باشید.
ممکن است هنگام حرکت دادن زانو صدای خرد شدن زانو شنیده شود. در بیشتر موارد کریپتوس باعث درد نمی‌شود. ممکن است بعضی اوقات در اطراف کشکک احساس پُری یا تورم به وجود آید.
در اکثر موارد علائم سندرم پاتلوفمورال به آرامی ایجاد می شوند.
در صورت عدم تعدیل در فعالیت های روزانه و ورزشی احتمال عود علایم وجود دارد. تقویت عضلات اطراف زانو به ویژه عضله چهار سر ران و همسترینگ بسیار حائز اهمیت می باشد.
سایر توصیه هایی که منجر به کاهش عود علایم سندرم درد پاتلوفمورال می شوند عبارتند از:
پزشک در مورد سابقه مشکلات زانو از شما سؤال می کند و بر روی نواحی از زانو فشار می آورد و پای شما را در موقعیت های مختلف حرکت می دهد تا به رد سایر بیماری هایی که علائم و نشانه های مشابهی دارند کمک کند.
برای کمک به تعیین علت زانو درد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند:
اشعه ایکس. در فرآیند ایجاد تصاویر اشعه ایکس، مقدار کمی تابش از بدن شما عبور می کند. این تکنیک استخوان را به خوبی تجسم می کند، اما در مشاهده بافت های نرم کمتر موثر است.
سی تی اسکن. اینها تصاویر اشعه ایکس را از زوایای مختلف برای ایجاد تصاویر مقطعی از ساختارهای داخلی ترکیب می کنند.
سی تی اسکن می تواند هم استخوان و هم بافت نرم را تجسم کند، اما این روش دوز بسیار بالاتری از اشعه را نسبت به اشعه ایکس ساده ارائه می دهد.
ام آر آی. MRI با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی، تصاویر دقیقی از استخوان ها و بافت های نرم مانند رباط ها و غضروف زانو تولید می کند. اما MRI بسیار گرانتر از اشعه ایکس یا سی تی اسکن است.
در بسیاری از موارد، درمان سندروم درد پاتلوفمورال توسط روش‌های درمان خانگی انجام میشود.
تقویت عضله چهار سر ران از طریق انجام تمرین های ایزومتریک به صورت ۱۰ تا ۱۵ تکرار در هر ساعت در تمام طول روز؛
بالا آوردن پا به صورت راست، دو بار در روز در ۳ ست و در هر ست ۱۰ تکرار؛
اسکات زدن ناقص با خم کردن زانو تا ۴۵ درجه و پایین رفتن سریع (در یک ثانیه) و بالا آمدن آهسته تر (در ۲ ثانیه)، دو بار در روز در ۳ ست و در هر ست ۱۰ تکرار (اسکات زدن نباید برایتان دردی ایجاد کند).
تقویت ماهیچه پهن درونی (VMO) به عنوان راهی برای درمان PFPS توسط مطالعات بیومکانیکی تایید شده است و مطالعات بالینی موثر بودن آن را نشان داده اند.
این مطالعات بیومکانیکی نشان داده اند که در صورتی که ماهیچه VMO قوی تر باشد، فشاری که بر پایین مفصل PFJ در زانو وارد می شود، کمتر خواهد بود.
تقویت ماهیچه های سرینی متوسط و کوچک- ضعیف بودن این ماهیچه ها باعث چرخش استخوان فمور به سمت داخل می شود و فشار وارد بر کشکک را افزایش می دهد.
استراحت. بیمار بایستی از قرار دادن وزن بر روی زانو خودداری کند.
پک سرد. بیمار می‌تواند چندین بار در روز از پک سرد برای مدت ۲۰ دقیقه استفاده کند. یخ نباید به طور مستقیم بر روی پوست قرار گیرد.
فشرده‌سازی. جهت جلوگیری از تشدید ورم، بیمار می‌تواند از باند کشی به دور زانوی خود استفاده کند. باند در قسمت کشکک زانو بایستی باز نگه داشته شود.
نگه داشتن زانو در ارتفاع بالا. بیمار بایستی در حد امکان زانو را بالاتر از قلب خود قرار دهد.
در صورت عدم بهبود درد و دشواری در حرکت دادن زانو، بایستی به پزشک مراجعه شود.
درمان سندروم درد پاتلوفمورال از طریق جراحی در موارد معدودی که بیمار از روش های غیر جراحی جواب نگرفته است تجویز می شود. این روش شامل موارد زیر است:
آرتروسکوپی:
در این روش جراح دوربینی به نام آرتروسکوپ را داخل مفصل قرار می‌دهد. این دوربین تصاویری را روی نمایشگر نشان می‌دهد و جراح از این تصاویر جهت هدایت ابزارهای کوچک خود در داخل مفصل استفاده می‌کند.
دبریدمنت:
در برخی موارد، حذف بافت غضروف آسیب‌دیده از سطح کشکک می‌تواند باعث تسکین درد شود. در واقع غضروف آسیب دیده از سطح مفصل تراشیده میشود.
آزادسازی جانبی:
اگر تاندون رتیناکولوم جانبی به اندازه ایی سفت باشد که کشکک را به خارج از شیار تروکلئار فشار دهد، این روش بافت را نرم تر کرده و به هم تراز شدن کشکک کمک می‌کند.
انتقال برجستگی درشت نی:
در برخی موارد، لازم است موقعیت کشکک را با جابجا کردن تاندون کشکک همراه با بخشی از برجستگی روی استخوان درشت نیکه در واقع محل چسبیدن تاندون عضله چهاسر است تغییر داد.
یک عمل جراحی باز سنتی برای این روش مورد نیاز است. دکتر به طور کامل یا ناقص برجستگی درشت نی را جدا می‌کند تا استخوان و تاندون به طرف قسمت داخلی زانو حرکت کنند.
سپس تکه استخوان با استفاده از پیچ‌ها به درشت‌نی متصل میشود. در اغلب موارد این انتقال برای حرکت بهتر کشکک زانو در شیار تروپلار امکان پذیر است.
برخی از ورزش هایی که به کاهش درد ناشی از سندروم پاتلوفمورال کمک می‌کند عبارتند از:
• حوله پیچیده شده ای را برای بالا آوردن پاشنه، روی زمین قرار داده و به جاذبه اجازه دهید تا زانو را تقویت نماید.
• ممکن است این حرکت دردناک باشد، اما تحمل کنید.
• همین حالت را برای دو دقیقه حفظ نموده و 3 مرتبه در هر جلسه آن را تکرار نمایید. ای ن حرکت را چند مرتبه در روز انجام دهید.
• به آرامی به دیوار تکیه دهید. اگر در ماهیچه ساق پا با احساس کشش روبرو هستید، در موقعیت درستی قرار دارید.
• 15 الی 30 ثانیه در این حالت باقی بمانید و سپس به وضعیت اولیه خود بازگردید.
• در هر جلسه سه مرتبه این کار را تکرار کنید. می‌توانید این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
• به پشت بر روی زمین دراز بکشد و پای سالمتان را صاف و کشیده از چارچوب در رد کنید.
• پای صدمه دیده‌تان را بلند نموده و بر روی دیوار کنار چارچوب در قرار دهید.
• پایتان را کشیده نگاه دارید. اگر با احساس کشیدگی در پشت ران مواجهید، در حالت درستی قرار گرفته اید.
• همین حالت را برای 15 تا 30 ثانیه حفظ کرده و آن را در هر جلسه، سه مرتبه تکرار کنید.
عالی و کامل و جامع