دیسک گردن چیست و درمان آن
- Home
- دیسک گردن چیست و درمان آن
برای درک بهتر فتق دیسک گردن دانستن عملکرد ستون فقرات میتواند مفید باشد. ستون فقرات از ۲۴ استخوان متحرک به نام مهره‌ها ساخته شده است.
بخش گردن ستون فقرات وزن سر شما که تقریبا ۴٫۵ کیلوگرم است را تحمل میکند و به شما اجازه میدهد سر خود را به جلو و عقب تکان دهید و گردش ۱۸۰ درجه داشته باشید.
۷ مهره گردنی به نام C1 تا C7 وجود دارد. دیسکها مهره‌ها را از هم جدا می‌کنند و و با عملکرد خود به عنوان ضربه‌گیر مانع از ساییده شدن مهره‌ها بر روی هم میشوند.
حلقه خارجی دیسک آنولوس (حلقه) نامیده میشود.
مرکز هر دیسک با ماده‌ای ژله مانند پر شده است و در سطح هر دیسک، یک جفت اعصاب نخاعی از طناب نخاعی خارج و در بدن پخش میشود.
نخاع و اعصاب نخاعی مشابه با تلفن عمل می‌کنند و اجازه می‌دهند پیام‌ها یا تحریکات بین مغز و بدن (اندام‌ها) رفت و آمد کنند.
آسیب به دیسک گردن در دو حالت کلی اتفاق می‌افتد. یکی بیرون‌زدگی دیسک و دیگری پارگی دیسک گردن. در ادامه این دو حالت را بررسی می‌کنیم:
علل زیادی باعث ایجاد فتق دیسک گردن و درد شدید می شوند که عبارتند از:
درد ناشی از دیسک بیرون زده، معمولا به علت فرسایش ستون فقرات می باشد.
پشت و کمر ما وظیفه ی تحمل و پخش کردن وزن را داشته و دیسک های بین مهره ای، ضربه گیری در اثر حرکت (راه رفتن، چرخیدن و خم شدن) را بر عهده دارد.
به دلیل فشار زیادی که به دیسک ها وارد می شود، با گذر زمان به آن ها آسیب وارد می شود و می تواند علت دیسک گردن و کمر باشد.
حلقه ی فیبری (قسمت سخت خارجی دیسک) می تواند به تدریج ضعیف شده و به نوکلئوس پالپوزوس (هسته ی ژله مانند دیسک) اجازه ی خروج دهد، به این ترتیب، دیسک بیرون زده و متورم می شود.
علت دیسک گردن می تواند در اثر آسیب باشد. تصادف رانندگی می تواند باعث بیرون زدن دیسک شود. برای مثال یک حرکت شدید و ناگهانی می تواند با وارد کردن فشار زیاد باعث بیرون زدن و پارگی دیسک گردد.
همچنین علائم دیسک گردن می تواند به علت بلند کردن نادرست یک جسم سنگین و یا چرخیدن بیش از اندازه ی بدن به وجود آید.
ممکن است دیسک چنان ضعیف شده باشد که اتفاقاتی نه چندان مهم مثلا یک عطسه دچار بیرون زدگی شود عطسه رویداد مهمی که بتواند باعث آسیب شود به حساب نمی آید، ولی اگر فرد دیسک ضعیفی داشته باشد، نیروی حاصل از یک عطسه می تواند باعث فتق آن شود.
1. درد عضلات
بیماری دیسک گردن معمولاً با درد و مشکل حرکتی گردن ظاهر می شود. گاهی اوقات، درد وجود ندارد یا ممکن است درد در گردن نباشد، بلکه این درد در بازوها، دستها یا انگشتان احساس شود.
2. اسپاسم عضلانی
از دیگر علائم دیسک گردن، اسپاسم عضلانی است که عضلات اطراف گردن و شانه ها معمولاً منقبض می شوند. این رخداد باعث سفت و دردناک شدن کل ناحیه اطراف گردن میشود.
3. کاهش حرکات گردن
حرکات گردن اغلب به دلیل درد گردن و اسپاسم عضلانی تحت تاثیر قرار می گیرد.
درد و ناراحتی ممکن است هنگام بالا و پایین کردن گردن یا چرخاندن سر به طرفین احساس شود، بنابراین حرکات گردن کاهش می یابد.
محدود کردن یا تغییر در دامنه حرکتی می تواند آزار دهنده باشد و حتی روی فعالیت های روزانه نیز تأثیر بگذارد.
4. علائم عصبی
به غیر از درد، فشردگی عصب به دلیل بیماری دیسک گردن میتواند منجر به علائم دیگری مانند گزگز، بی‌حسی و سوزن‌هایی مانند احساس در بازوها، دستها و انگشتان شود.
این رادیکولوپاتی دهانه رحم نیز نامیده می شود، زیرا اعصاب تامین کننده این قسمت ها فشرده و باعث درد و احساس سوزن سوزن شدن می شوند.
گاهی اوقات، احساس سوزش، ضعف یا مشکل در هماهنگی ممکن است در بازوها و دست ها نیز مشاهده شود.
گاهی نیز ممکن است سرگیجه احساس شود. فعالیت بدنی، حرکات تند گردن و مسافرت می تواند درد گردن را تشدید کند. درد و سایر علائم اغلب با دراز کشیدن به پشت و استراحت دادن به گردن و بازوها تسکین می یابد.
5. دژنراتیو دیسک گردن
به معنی تغییرات دژنراتیو یا “ساییده شدن” دیسک های ستون فقرات گردنی، به عنوان بخشی طبیعی از فرآیند افزایش سن می باشد.
بیماری دژنراتیو دیسک گردن
اغلب اوقات، بیماری دژنراتیو دیسک گردن هیچ علامتی ندارد. با این حال، علائم آن، در صورت بروز، معمولاً شامل درد و سفتی در گردن است که با حرکت بدتر می شود.
علاوه بر این، پیشرفت تغییرات دژنراتیو ستون فقرات با افزایش سن (به ویژه، باریک شدن فضای بین دیسکها و تشکیل خار استخوان)، ممکن است سبب فشرده شدن ریشه‌های عصب نخاعی و بروز علائم گردن درد گردد.
این فشردگی (رادیکولوپاتی گردنی)، می تواند باعث بروز علائم بی حسی، گزگز و ضعف در بازوها و دست ها شود.
اگر اعصاب نخاعی فشرده شوند (در نتیجه تغییرات دژنراتیو)، ممکن است فرد دچار مشکل در راه رفتن، مشکلات تعادلی یا اختلال عملکرد مثانه روده گردد. به این وضعیت میلوپاتی گردنی می گویند.
دیسک گردن، که بر روی نخاع و ریشه های عصب تاثیر می گذارد، شایع ترین بیماری در 30 تا 40 سالگی است. علائم دیسک گردن بسته به مدت زمان و شدت بیماری به انواع حاد، خفیف و مزمن تقسیم می شوند.
دیسک گردن را می توان به دو دوره حاد و مزمن تقسیم کرد.
در دوره حاد: دیسک هسته پالپوس و یا خروج آزادانه آن به بیرون وجود دارد، در دوره مزمن: استئوفیت یا به طور کلی دژنراسیون گسترده ساختارهای سیستم ستون فقرات و اسپوندیلوز گردنی وجود دارد.
در دیسک گردن حاد، درد یک طرفه در کتف و اندام فوقانی قفسه سینه احساس می شود. درد ممکن است با سرفه، فشار و عطسه افزایش یابد.
اگر درد و بی حسی شایع تر شود و با مدت زمان مشخصی با استراحت بهبود نیابد حتما به متخصص مراجعه کنید.
انحطاط دیسک: تغییرات شیمیایی مربوط به پیری موجب میشود دیسکها ضعیف شوند، اما بدون فتق.
افتادگی: شکل یا موقعیت دیسک با تغییرات جزئی در کانال نخاعی تغییر میکند. همچنین برآمدگی یا جلو آمدگی نامیده میشود.
بیرون زدگی: هسته گوشتی ژل مانند از طریق دیواره تایری شکل (فیبروز حلقه ای) بیرون می‌آید اما درون دیسک باقی می‌ماند.
جدایی بافت دیسک یا دیسک جدا شده: هسته خمیری از فیبروز حلقه ای عبور میکند و در خارج از دیسک در کانال نخاعی (HNP) قرار می‌گیرد.
دیسک ها ، در واقع ساختمان‌های غضروفی هستند که هم باعث حرکت ستون مهره ها می شوند و هم باعث جلوگیری از فشارهایی که به ستون مهره ها می آید.
یعنی مانند کمک فنرهای ماشین نیرو های وارد شده به ستون مهره ها را خنثی می کنند.
دیسک گردن از دو قسمت درست شده است یک قسمت حلقه دیسک که آنولوس فیبروزوس و یک قسمت هسته دیسک گردن که نوکلئوس پولپوزوس نامیده میشود.
هسته خاصیت ژلاتینی دارد و کاملاً در داخل حلقه دیسک به شکل کروی قرار دارد. حلقه دیسک از ۲۰ لایه کلاژن به هم تابیده درست شده است.
اگر بخواهیم مثال عینی از دیسک بزنیم ، دیسک مانند تایر ماشین است. قسمتی که لاستیک شامل هوا است ، به منزله هسته‌ای دیسک و تایرلاستیکی در اطراف ، به منزله ی حلقه دیسک در نظر گرفته می شود.
از نخاع داخل ستون فقرات گردنی تعداد زیادی عصب خارج میشوند که بعد از اتصالات پیچیده وارد شانه، کتف و دستها میگردند. این عصب ها مسئول حس و حرکت در این قسمت های بدن هستند.
از سوی دیگر، نخاع در قسمت گردن حاوی الیاف عصبی است که به سمت پایین امتداد یافته و سبب برقراری حس و حرکت و کنترل ادرار و مدفوع در قسمتهای پایین تنه می شوند.
به این دلیل دیسک های گردنی که درست در مجاورت نخاع و عصبهای آن قرار دارند اهمیت بسیار زیادی داشته و بیرون زدن این دیسکها ممکن است باعث آسیب جدی نخاع و عصب های آن شوند.
علائم عصبی در بازو یا دست، سوزن سوزن شدن ، بی حسی یا ضعف از پایین شانه به داخل بازو و دست منتقل می شود.
این نوع علائم می توانند در فعالیت های روزمره مانند تایپ کردن ، لباس پوشیدن یا نگه داشتن اشیا سنگین به وجود بیایند.
در صورت تدام این علائم به مدت طولانی، مراجعه به متخصص الزامی است تا هر چه سریع تر علت بروز آن مشخص گردد.
خودداری از برخی فعالیت‌ها
معمولا افرادی که دچار این عارضه هستند، هنگام فعالیت درد زیادی احساس می‌کنند.
اگر درد ایجاد شده در گردن شدید است و به سمت دست و بازو گسترش می‌یابد، با یک دوره استراحت کوتاه مدت بهبود پیدا میکند. همچنین می‌بایست از برخی فعالیت‌ها نیز خودداری شود:
از انجام برخی از فعالیت‌های سنگین مانند فعالیت‌های جسمی و تمرینات ورزشی می‌بایست خودداری شود.
خود داری از برخی حرکات خاص مانند چرخاندن سر به یک طرف یا به پشت خوابیدن که منجر به بدتر شدن درد میشود.
استراحت دادن به گردن کمک میکند تا درد کمتری داشته باشید. با کاهش درد سطح فعالیت‌های گردن مجددا افزایش پیدا خواهد کرد.
شما ممکن است در شرایط زیر متقاضی عمل جراحی باشید:
چندین روش مختلف جراحی وجود دارند که می توانند مورد استفاده قرار گیرند که انتخاب از بین آن روش ها بر اساس شدت بیماری متغیر است.
بی ثباتی ستون فقرات در درصد کمی از بیماران ممکن است نیازمند انجام عمل فیوژن (هم جوشی) ستون فقرات باشد، این تصمیم عموماً قبل از عمل اتخاذ می شود.
فیوژن ستون فقرات نوعی جراحی است که اتصال محکمی بین دو یا چند مهره ایجاد می کند.
ابزارهای مختلفی (مانند پیچ و یا صفحه) ممکن است به منظور افزایش هم جوشی و تقویت مناطق بی ثبات ستون فقرات گردنی مورد استفاده قرار گیرند.
این روش ممکن است به تقویت و تثبیت ستون فقرات کمک کرده و در نتیجه باعث کاهش درد شدید و مزمن گردن شود.
پزشک توصیه‌های مربوط به مراقبت بعد از عمل را به بیمار اعلام میکند و معمولاً مسکن تجویز میکند. همچنین پزشک زمان ازسرگیری فعالیت‌های روزانه‌ای مانند برگشت به محل کار، رانندگی و ورزش را با توجه به نوع جراحی اعلام میکند.
به برخی بیماران توصیه میشود که پس از جراحی از درمان توانبخشی یا فیزیوتراپی استفاده کنند.
تحمل قدری ناراحتی هنگام برگشت به فعالیت‌های روزانه طبیعی است، اما بروز درد در واقع نشانه هشداری است که به بیمار می‌گوید باید با سرعت کمتری پیش برود.
جراح مغز و اعصاب دستور میدهد که عکس رادیوگرافی بعد از عمل برای ارزیابی هم‌ترازی مهره‌ها، وضعیت پروتزهای جایگذاری شده، به هم جوش خوردن مهره‌ها و وضعیت مهره‌های مجاور محل جراحی گرفته شود.
ورزش‌هایی وجود دارد که می‌توانند به افزایش قابلیت حرکت گردنتان کمک کنند. در ادامه بعضی از این ورزش‌ها را توضیح می‌دهیم.
سلام دیسک گردن خفیف دارم که باعث گرفتگی شانه و گردن شده چه دارویی گرفتگی را رفع میکند؟ داروهای جراح مغز و اعصاب و فیزیوتراپی و طب سوزنی نتونسته این گرفتگی عضلات را از بین ببره.
مصرف دارو بايد بعد از معاينه و ويزيت حضوري تجويز شود
در بدنسازی دچار دیسک پروتروژن گردن شدم و از آن لحظه به بعد گردنم موقع چرخش همیشه صدا میدهد ولی دردی ندارم آیا ممکنه مبتلا به آرتروز گردن هم شده باشم؟
صدا نشانه بيماري ارتروز نيست. درمان ديسك گردن را پيگيري كنيد