آرتروز شانه چیست و درمان آن
- Home
- آرتروز شانه چیست و درمان آن
آرتروز شانه به وضعیتی گفته میشود که در آن غضروف‌های داخل مفصل شانه (که روی برجستگی سر استخوان شانه و گودی داخل مفصل کتف قرار دارند) دچار تخریب شده و از بین می‌روند.
آسیب دیدن بافت غضروفی میتواند ناشی از بالا رفتن سن و فرسایش تدریجی، سایش، پارگی، بیماری‌های التهابی (مانند آرتریت روماتوئید)، بروز سانحه و تروما یا انجام جراحی بر روی شانه باشد.
آرتروز شانه میتواند با گذشت زمان بدتر شود و در نهایت باعث از دست دادن دامنه حرکتی شانه شود تا جایی که حتی بلند کردن بازو برای شخص دشوار میشود.
افراد مبتلا به استئوآرتریت یا آرتروز التهابی شانه ممکن است در نهایت در انجام فعالیت‌های روزانه خود با مشکل مواجه شوند.
بنابراین بسیار مهم است که در صورت داشتن علائم آرتروز شانه به پزشک متخصص مراجعه کنید تا در مورد بهترین روش‌های درمان بیماری، کند کردن روند پیشروی آن و مدیریت درد و خشکی شانه با او مشورت کنید.
در صورتی که برای درمان آرتروز شانه اقدامی نشود، این بیماری میتواند آسیب جدی به مفصل شانه بزند، بنابراین اگر علائم آرتروز شانه را دارید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
خوشبختانه اکثر افراد مبتلا به آرتروز شانه به درمان‌های تجویز شده به خوبی پاسخ می‌دهند.
رایج‌ترین گونه‌های ارتروز شانه عبارت‌اند از:
ارتروز شانه، مشابه مورد آرتروز زانو و مفصل ران، یکی از گونه‌های فرسایشی آرتروز است و احتمالاً در نتیجه‌ی تلفیق عواملی چون استفاده بیش از حد، وراثت، میکرو تروما و افزایش نیروهای بین مفصلی بروز می‌یابد.
غضروف مواد تشکیل دهنده شیمیایی طبیعی خود را از دست می‌دهد، دچار فرسودگی و ساییدگی شانه میشود و در نهایت کاملاً از بین می‌رود؛ بدون این پوشش حفاظتی، استخوان‌های زیرین بر روی هم ساییده می‌شوند و به درد شانه دامن می‌زنند.
در عارضه‌هایی چون آرتریت روماتوئید، عامل‌های متعدد و غالباً مرتبط با سیستم ایمنی منجر به التهاب مفصل و پوشش آن می‌شوند، به گونه‌ای که در نهایت سطح‌های غضروفی ساییده می‌شوند.
خوشبختانه در درمان پزشکی بسیاری از گونه‌های آرتروز التهابی پیشرفت‌های چشمگیری به دست آمده است، و ضرورت درمان جراحی تا حد قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است.
پارگی‌های بسیار بزرگ تاندون چرخاننده شانه (روتیتور کاف) در اصطلاح آرتروپاتی، پارگی کاف نامیده میشود و پیامد درمان نشدن آسیب محل اتصال چهار عضله پایدار کننده و حرکت دهنده اصلی مفصل شانه است.
علی‌رغم شیوع پایین پارگی‌های عمده‌ی تاندون چرخاننده شانه، در حدود ۴% بیمارانی که به درمان پارگی چرخاننده شانه بی‌توجه هستند به آرتروپاتی (بیماری مفصل) پارگی کاف مبتلا می‌شوند.
درمان آرتروز شانه ناشی از آرتروپاتی پارگی کاف بسیار دشوار است، چون در این حالت هم بافت نرم نگهدارنده مفصل و هم سطح مفصل آسیب می‌بینند.
این گونه از آرتروز شانه عارضه‌ی نادری است که در آن خون‌رسانی به استخوان تشکیل دهنده‌ی گوی شانه دچار اختلال میشود و این امر به مرگ و متلاشی شدن بخش استخوانی می‌انجامد.
غضروف پوشش دهنده در پی‌آمد از دست رفتن حمایت استخوان در معرض نیروهایی قرار می‌گیرد که این بار آسیب دیدن غضروف را در پی دارد.
این گونه از آرتروز شانه در نتیجه شکستگی گوی یا حفره در حالتی بروز می‌یابد که سطح غضروف نیز هنگام شکسته شدن استخوان آسیب دیده باشد.
علت ارتروز شانه در نهایت ساییدگی و از بین رفتن سطح غضروف را موجب میشود.
به طور معمول یکی از علل بروز بیماری آرتروز مفصل شانه وجود مشکلات زمینه ای می باشد. بیماری روماتوئید، ضربه، شکستگی و سابقه ای از دررفتگی های مکرر شانه از علل بروز بیماری آرتروز شانه یا استئوآرتریت می باشد.
برخی افراد به دلیل شغل یا ورزش های خاصی که انجام می دهند فشار مضاعفی به مفصل شان وارد می شود که موجب ساییدگی غضروف ها می شود.
شایان ذکر است از دیگر علل بروز بیماری ساییدگی مفاصل، مصرف داروهای کورتون می باشد که با مصرف این نوع دارو سبب تخریب یا سیاه شدن مفصل شانه می شود و فرد را مستعد بیماری آرتروز می نماید.
زمانی که فردی دچار شکستگی مفصل شانه می شود، ممکن است مفصل آن شکل و تطابقی که نسبت به هم دارند را از دست بدهند، بنابراین آن حرکاتی که نسبت به هم دارند باعث می شود تا غضروف مفصل ساییده شود.
یکی از علل شایع بیماری آرتروز شانه پارگی های تاندون شانه می باشد.
افرادی که نسبت به پارگی تاندون روتوتورکاف شانه بی توجه هستند و درمان نمی کنند به مرور به علت این که بایومکانیک شانه از بین می رود و شانه آن حرکات طبیعی خود را ندارد دچار ساییدگی غضروف مفصلی می شوند.
این افراد هم به دلیل بیماری های التهابات مفصلی مستعد آرتروز هستند . لازم ذکر است به دلیل التهابات مفصلی موادی داخل مفصل توسط بافت ملتهب آزاد می شود که سبب مشکل غضروفات مفصلی می شود.
یکی دیگر از عواملی که میتواند باعث آرتروز شانه شود افزایش سن است. با افزایش سن غضروف ها آسیب پذیر تر می شوند و انعطاف پذیری کاهش میابد.
همانطور که در بخش علت های به وجود آمدن آرتروز شانه گفتیم، بیماری هایی هستند که اگر درمان نشوند، می تواند باعث مشکلات بعدی شود. یکی از این مشکلات جدی، آرتروز شانه است.
توصیه اکید و جدی این است که در صورت داشتن پارگی تاندون، دررفتگی مکرر شانه و بیماری هایی که به مفصل شانه آسیب وارد میکند، حتما به سراغ درمان بروید. درمان بیماری های شانه می تواند خطر ابتلا به آرتروز شانه را کاهش می دهد.
معمولا این بیماری ها در صورت عدم درمان میتواند باعث تخریب کامل مفصل شانه شود. این پارگی ها شایع ترین علت ابتلاست.
درمان این بیماری ها با یک جراحی بسته یا آرتروسکوپی و به سادگی قابل درمان است. بنابراین پیش از آنکه مجبور به درمان گسترده تر شوید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
برای تشخیص آرتروز شانه پزشک درباره سوابق پزشکی شما اطلاعاتی را می گیرد و سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد تا وجود التهاب ، محدودیت حرکتی مفصل و سایر علائم را بررسی کند.
در این مرحله پزشک می تواند ضعف یا تحلیل رفتن عضلات اطراف مفصل را ( بر اثر بی تحرکی مفصل ) تشخیص دهد.
ممکن است پزشک انجام تست هایی را برای تشخیص آرتروز شانه تجویز کند که شامل موارد زیر می شود :
اگرچه آرتروز درمان قطعی ندارد اما با استفاده از برخی راهکارها می توان علائم بیمار را کنترل و از پیشرفت آرتروز جلوگیری کرد.
استراحت دادن به شانه و کاهش میزان استفاده از آن برای کمک به تسکین علائم و تخریب بیشتر غضروف مفصلی توصیه می شود.
قرار دادن کمپرس گرم به تسکین درد و کمپرس سرد به تسکین التهاب شانه کمک زیادی می کند.
فیزیوتراپی شانه بهترین و موثرترین روش در درمان و کنترل علائم آرتروز است.
فیزیوتراپی شانه علاوه بر کمک به تسکین درد و تخفیف سایر مشکلات ایجاد شده برای بیمار دامنه حرکتی شانه را که در اثر این بیمار کاهش یافته بهبود می بخشد.
تمرینات کششی و تقویتی که فیزیوتراپیست برای بیمار مدنظر می گیرد موثرترین راهکار در بهبود شرایط شانه در این مبتلایان است.
لیزر پرتوان ، الکتروتراپی ، درمان های دستی ، تمرینات ورزشی و گرما و سرما درمانی از مهم ترین راهکارهای فیزیوتراپی در درمان آرتروز شانه هستند.
استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن و تزریق داروهای کورتونی در صورت درد شدید در درمان دارویی آرتروز قرار می گیرند.
تزریق در مفصل شانه
ممکن است پزشک شما، تزریق کورتیزون در مفصل شانه را به شما توصیه کند. اگر شما درد شانه‌ی خفیف تا متوسط دارید، انجام تزریق در شانه میتواند برای شما مفید باشد.
در این روش داروی داخل مفصل تزریق میشود که حاوی نوعی استروئید و نوعی ماده ی بی حس کننده موضعی است.
معمولاً بیماران، ظرف ۸ ساعت پس از تزریق در مفصل شانه ی خود، تسکین پیدا کردن نسبی درد را تجربه میکنند.
به طور معمول، تزریق کورتیزون برای افراد بی خطر است؛ اما در این مورد نیز نباید زیاده روی کرد و تزریق کورتیزون باید به چندبار در سال محدود شود.
اولتراسوند یا همان فراصوت، درمانی است که برای درد بسیاری از بیماری‌ها تجویز میشود و برای سرعت بخشیدن به بازسازی و مرمت بافت نیز سودمند است.
تنس‌ها ابزارهایی هستند که به صورت غیرتهاجمی (بدون ایجاد خراش و خونریزی) به تسکین درد کمک میکنند. استفاده منظم از ماشین تنس باعث کاهش درد، تا 4 ساعت پس از استفاده از آن میشود.
تنس‌ها به عنوان ابزاری برای تسکین درد در نظر گرفته شده‌اند نه برای درمان. با استفاده طولانی از این دستگاه‌ها میزان تسکین درد کاهش می‌یابد؛ تغییر الکترود جایگذاری‌شده میتواند تا حدودی این مشکل را حل کند.
در صورتی که روش های ذکر شده نتوانند شرایط شانه را در فرد مبتلا به این بیمار بهبود بخشند عمل جراحی به عنوان آخرین گزینه درمانی انجام می گیرد.
پس از جراحی نیز توانبخشی با فیزیوتراپی برای کاهش عوارض و کمک به بازگشت سریع تر حرکات شانه به وضعیت طبیعی ضروری اس.
اگر درد باعث ناتوانی شما شود و با درمان غیرجراحی تسکین نیابد، ممکن است پزشک گزینه جراحی را برای شما در نظر بگیرد.
در طول جراحی آرتروسکوپی شانه، جراح ارتوپد یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ را به درون مفصل شانه وارد میکند.
این دوربین تصاویر را بر روی یک صفحه‌ی نمایش نشان داده و جراح از این تصاویر برای هدایت ابزار بسیار کوچک جراحی استفاده میکند.
عوارض و تهاجم این جراحی نسبت به جراحی باز شانه کمتر است زیرا جراح ارتوپد از برش‌های بسیار کوچک‌تری برای انجام جراحی استفاده می کند.
این کار موجب کمتر شدن درد برای بیمار، کاهش مدت‌زمان موردنیاز برای بهبودی و برگشت سریع‌تر به فعالیت‌های عادی میشود.
آرتروز پیشرفته مفصل گوی و کاسه ای با جراحی تعویض شانه، قابل درمان است. در این روش، بخش های آسیب دیده شانه برداشته شده و با اجزای مصنوعی ای جایگزین می شوند که “پروتز” نامیده می شود.
آرتوپلاستی یا بازسازی مفاصل: فقط سر استخوان بازو با یک جزء مصنوعی جایگزین می شود.
بازسازی کامل شانه: سر استخوان بازو و گلنوئید، جابه جا می شوند. یک کاپ پلاستیکی در گلنوئید گذاشته می شود و یک توپ فلزی هم به بالای استخوان بازو متصل می شود.
تعویض کامل شانه به روش معکوس: در تعویض کامل شانه به روش معکوس، حفره و توپ فلزی در خلاف جهت بازسازی کامل شانه به صورت معمولی قرار می گیرند؛
به عبارت دیگر، توپ فلزی به گلنوئید و کاپ پلاستیکی به انتهای بالایی استخوان بازو فیکس می شود.
جایگزینی کامل شانه به روش معکوس برای افراد مبتلا به پارگی تاندون عضلات گرداننده شانه بهتر عمل می کند، زیرا برای حرکت دادن بازو به عضلات مختلفی متکی است؛ نه صرفا به عضلات گرداننده شانه.
آرتروپلاستی کامل شانه معکوس.
(سمت چپ) تعویض کامل و معمولی شانه (بازسازی) از آناتومی طبیعی شانه تقلید می کند.
(سمت راست) در تعویض کامل شانه به روش معکوس، کاپ پلاستیکی روی استخوان بازو قرار می گیرد و توپ فلزی هم در حفره شانه قرار داده می شود.
بازسازی بخش بری
رایج ترین روش جراحی که برای درمان آرتروز مفصل آکرومیوکلاویکولار استفاده می شود، بازسازی بخش بری است.
با توجه به شرایط خاص شما، این روش ممکن است به صورت آرتروسکوپی (انجام عمل جراحی روی مفصل) یا از طریق جراحی باز سنتی انجام شود.
در این روش، پزشک مقدار کمی از استخوان انتهای استخوان ترقوه را برمی دارد و فضایی باقی می گذارد که به تدریج، با بافت زخمگاهی پر می شود.
انجام تمرینات ورزشی توانبخشی در بهبود وضعیت بیمار تاثیر زیادی دارد. هر حرکت باید به آرامی شروع شود و در صورتی که در هر حرکت دچار درد شد، آن را متوقف کند.
کارآمد بودن کدام‌یک از حرکات را پزشک یا فیزیوتراپ خواهند گفت. در ادامه برخی از این حرکات را آورده‌ایم:
طب فیزیکی بر اساس نوع جراحی انجام شده میتواند شامل اقدامات متعددی باشد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:
کمک به بهبود شانه پس از جراحی
جراح و یک متخصص فیزیوتراپی با تجربه با هم و به عنوان یک تیم درمان همکاری میکنند تا شانه شما بهبود پیدا کند.
پس از آنکه جراح توانست کار خود را به انجام برساند کار شما شروع خواهد شد و باید پس از جراحی انجام برخی تمرینات ورزشی و حرکات خاص بپردازید تا به تسریع فرایند بهبود خود کمک کنید.
همه روش‌های جراحی به اصلاح مفصل شانه و بافت‌های اطراف آن می‌پردازند. در روش‌های ترمیم کننده و باز سازی کننده ممکن است فرایند بهبود کمی طولانی شود.
بهبود دامنه حرکات شانه
پس از جراحی شامل شما کمی دردناک میشود و به همین دلیل ممکن است ترجیح دهید شانه خود را حرکت ندهید اما باید بدانید که حرکات آرام شانه کاملاً ضروری است.
پزشک به حرکت دادن شانه شما می‌‌پردازد و به شما کمک میکند به آرامی شروع به حرکت دادن بازوی خود نمایید. پس از انجام برخی از عمل‌های جراحی در طول دوران بهبود حرکات شانه محدود میشود.
معمولا پزشک و متخصص فیزیوتراپی بهترین روش‌ها را برای بهبود و کمک به پیشرفت شما مشخص خواهند کرد.
تقویت شانه
به علت استفاده نامناسب و درد حاصل از جراحی ممکن است عضلات شما کمی ضعیف شوند.
در صورتی که در طول جراحی پزشک به ترمیم عضلات شما پرداخته است باید اجازه بدهید در دوران پس از جراحی بهبود پیدا کند و پزشک اقدامات کمک کننده برای تسریع فرایند بهبود را توصیه خواهد کرد.
تسکین درد
درمان دستی و سایر مدالیته‌های زیر می‌توانند به تسکین درد کمک کنند:
شروع مجدد فعالیت‌های روزمره و کاری
شروع مجدد فعالیت روزمره و کار میتواند کمی آهسته پیش برود و متخصص فیزیوتراپی در این دوران به شما کمک میکند تا بتوانید به بهترین نتایج دست پیدا کنید.
آخرین نظرات