آرتروز انگشتان دست چیست ؟
- Home
- آرتروز انگشتان دست چیست ؟
در آرتروز انگشتان دست یا پدیده ساییدگی ، غضروف مفصلی شروع به فرسایش و تخریب میکند به‌طوری‌که لایه غضروف به تدریج نازک شده و از بین می‌رود ، در نتیجه دو استخوان مجاور در مفصل در تماس مستقیم با یکدیگر قرار می‌گیرند .
حرکات آنها روی هم از یک طرف باعث ایجاد درد و ناراحتی شده و از طرف دیگر تحریک ناشی از این تماس و رها شدن عناصر ریز غضروفی و استخوانی در فضایمفصل باعث تحریک لایه پوشاننده سینوویوم و ایجاد پدیده التهابی به صورت تورم ، درد بیشتر و تجمع مایع در مفصل و آرتروز دست می شود.
آرتروز و درد بندهای انگشتان دست یکی از مشکلات شایع به خصوص در سالمندان می باشد. این بیماری با گره های استخوانی به نام هبردن و بوخارد در سطح بندهای اول و دوم انگشتان دست ظهور پیدا می کند.
به طور کلی سه نوع بیماری آرتریت انگشتان دست شناخته می شود که شامل:
آرتروز دست یا استئوآرتریت یکی از شایع ترین انواع بیماری آرتریت است که این بیماری بیشتر در میان خانم ها شایع است و بالا رفتن سر احتمال وقوعش نیز افزایش پیدا می کند.
آرتروز انگشتان دست باعث از بین رفتن غضروف مفصلی و بروز التهاب و ناتوانی ها در به حرکت در آوردن دست ها می شود.
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری سیستماتیک است که موجب التهاب بافت های نرم اطراف مفصل می شود. درد و خشکی صبحگاهی انگشتان دست از مهم ترین علائم بیماری روماتیسم مفصلی است که با احساس ضعف و خشکی همراه است.
با اینکه هر مفصلی در معرض ابتلا به روماتیسم مفصلی قرار دارد. اما مفصل کوچک بدن از جمله انگشتان دست بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارد.
بیماری نقرس زمانی ایجاد می شود که بلورهای در مفصل انگشتان دست ایجاد شود. این بلور ها به دنبال تجمع بیش از حد اسید اوریک در مفصل شکل می گیرد. مفصل انگشتان دست از شایع ترین مفصل های هستند که تحت تاثیر این بیماری التهابی قرار می گیرند.
آرتریت به معنای التهاب مفصل است. شایعترین علت آرتریت انگشتان دست، آرتریت دژنراتیو Degenerative arthritis است که به آن استئوآرتریت Osteoarthritis یا آرتروز Arthrosis یا ساییدگی مفصلی هم میگویند.
در این نوع از آرتریت، غضروف مفصل آسیب دیده و خراب میشود. علت آسیب غضروف مفصل در این بیماری معمولا ضرباتی است که به انگشت وارد میشود.
این ضربات میتوانند موجب شکستگی مفصل، رگ به رک شدن مفصل و یا آسیب مستقیم غضروف مفصلی شود. شکستگی انگشت وقتی به داخل مفصل راه پیدا میکند حائز اهمیت بسیار است.
این شکستگی ها اگر با کوچکترین کجی یا ناهماهنگی جوش بخورند در دراز مدت موجب ساییده شدن سطح مفصلی و تخریب غضروف آن میشود.
رگ به رگ شدن مفصل میتواند موجب آسیب رباط های آن شود. این آسیب میتواند به صورت پاره شدن آنها باشد و در صورتیکه این پارگی خوب ترمیم نیابد موجب تغییر در بیومکانیک مفصل شده و توزیع نیروهای وارده به مفصل را تغییر میدهد.
این امر موجب میشود به قسمت هایی از مفصل نیروهای زیادی وارد شده و در نتیجه مفصل دچار ساییدگی و تخریب شود.
گاهی اوقات آرتروز مفاصل انگشت ایدیوپاتیک Idiopathic است بدین معنی که نمیتوانیم علتی را برای آن مشخص کنیم.
از علل دیگر آرتریت انگشتان دست روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید Rheumatoid arthritis است. روماتیسم مفصلی یک بیماری پیشرونده است که موجب تخریب غضروف مفاصل و تغییر شکل انها میشود.
علائمی که درپی آرتروز انگشتان دست به وجود می آید؛ با توجه به شدت و علت ابتلا می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال در نوع بسیار خفیف ممکن است فرد صرفاً احساس درد در انگشتان کند؛ اما در انواع شدیدتر با کاهش دامنه حرکتی نیز روبرو می شود.
رایج ترین علائم آرتروز انگشتان عبارتند از:
سایر علائم این بیماری عبارتند از:
برای درمان آرتروز انگشتان دست روش های مختلفی وجود دارد که پزشک با توجه به شرایط بیمار گزینه درمانی مناسب را انتخاب می کند.
کاردرمانی: در بسیاری از بیماران تمرینات دست می تواند بهترین گزینه درمانی باشد.
در این روش متخصص کاردرمانی می تواند تمریناتی را آموزش دهد که موجب تقویت مفاصل مچ دست و انگشتان، بهبود مهارت دست و محافظت از مفاصل در برابر تحلیل رفتن بیشتر می شوند.
استفاده از آتل: آتل می تواند مفاصل دست را تثبیت و حمایت کند. آتل ها انواع مختلفی داشته و می توانند برای مفاصل کوچک و بزرگ دست مورد استفاده قرار گیرند.
داروها:
داروهای ضد درد موضعی و خوراکی می توانند به طور موقت درد ناشی از آرتروز انگشتان دست را تسکین دهند.
همچنین داروهای ضد درد خوراکی که برای آرتروز انگشتان دست توصیه می شوند، شامل استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن هستند.
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست:
تحقیقات نشان می دهد که تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست ممکن است در درمان استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید در دست مفید باشد. این روش گاهی اوقات برای کاهش درد دست ناشی از آرتروز توصیه می شود.
مصرف مکمل ها:
برخی از رایج ترین مکمل ها برای درمان آرتروز انگشتان دست شامل مکمل زردچوبه، زنجبیل، اسیدهای چرب امگا ۳، گلوکزامین و سولفات کندرویتین هستند.
هنگامی که درمان غیرجراحی دیگر موثر واقع نشود، جراحی گزینه درمانی دیگری است. جراحی میتواند بصورت سرپایی انجام شود و چندین روش مختلف میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
یک روش جراحی شامل جوش دادن استخوان‌های مفصل به هم است؛ که البته باعث محدود شدن حرکت مفصل خواهد شد. گزینه دیگر برداشتن قسمتی از مفصل و بازسازی آن با استفاده از یک گرافت تاندونی یا یک ماده مصنوعی است.
خشک کردن مفاصل انگشتان دست
خشک کردن مفصل یا فیوژن (Fusion) یا آرترودز (Arthrodesis) به این معنی است که جراح دو استخوان تشکیل دهنده مفصل را به یک دیگر متصل می کند .با این روش حرکت مفصل به طورکامل از بین می رود ولی درد بیمارهم از بین می رود .
خشک کردن مفصل انگشتان دست بیشتر درمفاصل اینترفالانژیال به کار برده می شود .در این مفاصل جراحی خشک کردن بسیارساده تر و با نتایج قابل اطمینان تر ازجراحی تعویض مفصل است .
عمل جراحی خشک کردن مفصل بیشتردر افراد جوان و فعال به کار برده می شود که نیاز دارند تا فعالیت های سنگینی را با دست خود انجام دهند .
تعویض مفاصل انگشتان دست
بعضی جراحان ازعمل جراحی تعویض مفصل یا آرتروپلاستی (Arthroplasty) دردرمان آرتریت مفاصل انگشتان دست استفاده می کنند .این نوع عمل جراحی بیشتر درافراد مسن به کار برده می شود .
دراین افراد فرد فشار زیادی به مفاصل خود وارد نمی کند و نیاز به پایداری زیادی درمفصل ندارد ولی درعوض به حرکت مفصل نیارمند است .
بازسازی مفاصل انگشتان دست
در نوعی از بازسازی مفصل که به آن Excisional arthroplasty میگویند پزشک جراحی سطوح خراب شده غضروفی را از دو سر استخوان و در محل مفصل خارج کرده و سپس در بین آنها بافت نرمی مانند قسمتی از یک تاندون را قرار میدهد.
این عمل جراحی موجب میشود حرکات مفصل حفظ شده و درد آن هم تا حدود زیادی از بین برود. از این روش بازسازی مفصل بطور شایعی در آرتریت مفصل کارپومتاکارپ شست استفاده میشود.
نکته : در صورت وجود علایم التهاب مانند قرمزی ، گرمی ، تورم شدید ، دفورمیتی یا کج شدن انگشتان و درد بسیار شدید حتما پزشک متخصص آرتروز را مطلع سازید تا از نظر سایرعلل آرتریت( تورم مفاصل ) شما را بررسی کند.
ورزش های زیر برای کاستن از دردهای آرتروز در کف و انگشتان دست طراحی شده اند. اگر این ورزش ها، هر روز و ترجیحا چند مرتبه در روز انجام شوند، میتوانند تاثیر فراوانی در کم کردن درد ناشی از آرتروز داشته باشند.
انجام دادن این حرکات در حالتی که دست خود را در آب گرم غوطه ور کرده باشید بسیار ساده تر خواهد بود. با این حال مراقب باشید و در محدوده توانایی خود عمل کنید. ورزش دست نباید طوری انجام شود که در حین اجرا موجب درد شود.
هیچ درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد. در حقیقت، بیشتر درمان های آرتروز انگشتان دست با هدف شناسایی زود هنگام و پیشگیری از بروز آن انجام می شود.
ژنتیک نیز می تواند احتمال ابتلا به ورم مفاصل را افزایش دهد. علاوه بر سابقه خانوادگی باید گفت که زنان بیش از مردان در خطر ابتلا به آرتروز انگشتان دست قرار دارند.
بعضی از نکات هستند که می توانید با انجام آن ها ریسک ابتلا به آرتروز دست را در خود کاهش دهید. وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید تا خطر ابتلا به استئوآرتریت دست در شما کمتر شود.
سیگار نکشید، چرا که سیگار احتمال بروز روماتوئید آرتریت را در شما افزایش می دهد.
در هنگام بازی یا ورزش یا شرکت در فعالیت های تفریحی مراقب باشید تا دچار آسیب دیدگی نشوید.
اگر کار شما به گونه است که می بایست اجسام سنگین را بلند یا جابجا کنید تا حد امکان سعی کنید که این کار را طبق اصول انجام دهید تا از بروز آسیب جلوگیری کنید.
اگر شغل شما به گونه ای است که می بایست مدت زمان زیادی را پشت رایانه بنشینید و تایپ کنید، سعی کنید در مناسب ترین وضعیت در پشت سیستم بنشینید و به هنگام تایپ از یک مچ بند مناسب استفاده کنید.
همچنین انجام برخی از تمرینات منظم نیز می تواند انعطاف پذیری تاندون و رباط ها در مفاصل افزایش دهد و عملکرد مایعات درون مفصلی را بهبود بخشد. کلیه این حرکات می تواند از بروز آرتروز دست جلوگیری کند.
سلام و سپاس از وقت وانرژی که گذاشتید و تجربیات و تخصص ارزشمندتان را بمشارکت گذاشتید
معلومات ارزشمند شما بسیار بمن کمک کرد در شناخت بیشتر مشکل ارتروز انگشتانم ، باز هم سپاسگذار شما هستم و ارزوی موفقیت بسیار برای شما و تیمتان دارم 🙏