هیپوترمی و راه های جلوگیری از آن
- Home
- هیپوترمی و راه های جلوگیری از آن
هیپوترمی یا سرمازدگی (به انگلیسی: hypothermia) یک بیماری عمومی است که به دنبال کاهش دمای بدن باعث آسیب به همهٔ اندام‌ها و اختلال کارکرد آنها میشود. متابولیسم گلوکز کاهش یافته و در نتیجه اسیدوز متابولیک رخ میدهد.
این وضعیت در صورت پیشرفت و عدم درمان می‌تواند باعث مرگ موجود زنده شود. درمان در این حالت شامل گرم کردن و مراقبت دقیق از فرد آسیب دیده میباشد. اگر دمای مرکزی بدن به زیر ۲۵ درجه سلسیوس برسد مرگ (به احتمال قوی) بدون بازگشت اتفاق می‌افتد.
هیپوترمی با سرمازدگی تفاوت دارد. سرما زدگی اندام هایی را که در معرض سرما قرار می گیرند درگیر کرده و دچار آسیب های شدید میکند وحتی گاهی تنها راه درمان آن قطع عضو آسیب دیده میباشد.
هیپوترمی تمام بدن را درگیر میکند و این مشکل در محیطی با دمای بالای چهار درجه نیز ممکن است اتفاق بیفتد.
زمانی که دمای بدن به شدت کاهش میابد بدن فعالیت خود را در جهت گرم کردن و جبران این افت دما شروع میکند و انرژی زیادی صرف میشود. زمانی که بدن تمامی انرژی ذخیره شده موجود را برای گرم کردن و بالا بردن دما مصرف می کند و نمیتواند دما را به حد نرمال برساند این عارضه رخ میدهد.
هیپوترمی اگر به موقع درمان نشود باعث بروز مشکلات جدی مانند حمله قلبی، آسیب کبدی و نارسایی کلیوی شود و یا منجر به مرگ شود. باید توجه داشت که هیپوترمی با سرما زدگی تفاوت زیادی دارد.
سرما زدگی معمولا در محیطی با دمای بسیار پایین اتفاق می افتد و اندام هایی مثل گوش ها، بینی و انگشتان دست و پا را درگیر میکند که در این حالت این اعضا بی حس و سفت شده و تغییر رنگ میدهند و به رنگ سفید مایل به خاکستری یا زرد تغییر میکنند و در صورتی که این صدمات خیلی شدید باشد تنها راه درمان آن قطع عضو میباشد.
هیپوترمی هنگامی اتفاق می افتد که بدن شما سریعتر از تولید گرما، آن را از دست می دهد.
اگر برای مدت زمان طولانی، در هوای زیر 50 درجه فارنهایت (10 درجه سانتیگراد) یا در آب زیر 68 درجه فارنهایت (20 درجه سانتیگراد) قرار بگیرید، ممکن است دچار هیپوترمی شوید.
برخی از شرایط پزشکی همچنین می تواند افراد را مستعد ابتلا به هیپوترمی کند. اما اگر لباس مناسب نپوشید یا نتوانید شرایط را کنترل کنید، قرار گرفتن طولانی مدت در هر محیطی که سردتر از بدن شما باشد، می تواند منجر به هیپوترمی شود.
هیپوترمی در اثر افت دمای بدن ایجاد می شود. در این هنگام بدن با استفاده از انرژی ذخیره شده در خود سبب تولید گرما می شود تا جایی که دیگر امکان گرم شدن وجود نداشته باشد. شرایط متفاوتی برای وقوع این حالات وجود دارد.
با این حال ، محیط های بسیار ملایم نیز بسته به سن ، توده بدن ، چربی بدن ، سلامت کلی و مدت زمان قرار گرفتن در معرض دمای سرد می تواند منجر به هیپوترمی شود.
یک فرد بزرگسال ضعیف و مسن در یک خانه ۱۵.۵ درجه ای پس از قطع گرمای خانه می تواند در یک شب دچار هیپوترمی خفیف شود. نوزادان و کودکان در اتاق های خواب سرد نیز در معرض خطر هستند.
سایر دلایل مانند دیابت، مسائل مرتبط با تیرویید، بعضی از داروها، ترومای شدید یا استفاده از مواد مخدر و الکل نیز ریسک هیپوترمی را افزایش می دهد.
لرز اولین چیزی است که با شروع کاهش دما متوجه آن خواهید شد، چراکه دفاع خودکار بدن در برابر دمای پایین است و در واقع تلاشی است برای گرم‌کردن بدن. علائم و نشانه‌های هیپوترمی عبارت‌اند از:
فردی که دچار هیپوترمی است معمولا از وضعیت خود اطلاع ندارد، زیرا علائم سرمازدگی اغلب به‌تدریج شروع می‌شوند.
همچنین، ناتوانی در تفکر که همراه با هیپوترمی اتفاق می‌افتد مانع از خودآگاهی میشود. به‌علاوه، تفکر مغشوش ممکن است به رفتار مخاطره‌آمیز منجر شود.
مراقب علائم هیپوترمی در خود نیز باشید. اگر دمای بدن شما بسیار پایین بیاید، ممکن است هشیاری کافی را نداشته باشید. با خانواده و دوستان خود درمورد علائم هشداردهنده صحبت کنید تا آنها بتوانند مراقب شما باشند.
کم کاری تیروئید، زمانی رخ می دهد که غده تیروئید شما هورمون بسیار کمی تولید می کند
آرتروز
کم آبی بدن
دیابت
بیماری پارکینسون، که یک اختلال سیستم عصبی است که بر حرکت تأثیر می گذارد
موارد زیر نیز می تواند باعث کمبود احساس در بدن شما شود:
برخی از داروهای ضد افسردگی، آرام بخش ها و داروهای ضد روان پریشی می توانند بر توانایی بدن شما در تنظیم دمای بدن تأثیر بگذارند.
اگر این نوع داروها را مصرف می کنید، با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر اغلب در هوای سرد بیرون کار می کنید یا در جایی زندگی می کنید که هوای سرد دارد.
هیپوترمی یک مشکل پزشکی فوریتی است. اگر احتمال می دهید که خودتان یا فرد دیگری دچار هیپوترمی شده است، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
هدف از درمان هیپوترمی، افزایش و رساندن دمای بدن به یک حد نرمال است. تا زمان رسیدن اورژانس برای بهبود اوضاع می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
لباس‌های خیس فرد را درآورید. در صورت لزوم آن ها را پاره کنید تا مجبور به تکان دادن فرد نشوید. کل بدن آن ها، حتی صورتشان را با پتوی گرم بپوشانید.
پتو را روی دهان فرد قرار ندهید. اگر به پتو دسترسی ندارید، از گرمای بدن خود برای گرم کردن آن ها استفاده کنید.
اگر هوشیار هستند، سعی کنید به آن ها سوپ و یا نوشیدنی گرم بدهید، چون این ها دمای بدن را افزایش می دهند.
از کمپرس گرم و خشک (نه داغ) مانند یک بطری آب گرم و یا یک حوله ی گرم استفاده کنید. کمپرس را فقط روی قفسه سینه، گردن یا کشاله ی ران قرار دهید.
از گذاشتن کمپرس روی بازوها یا پاها خودداری کنید و از لحاف برقی یا پد گرمکن یا لامپ حرارتی استفاده نکنید.
قرار دادن کمپرس روی این مناطق، خون سرد را به سمت قلب، شش‌ها و مغز بازمی‌گرداند که این موضوع می‌تواند مرگبار باشد. دمای خیلی بالا هم می‌تواند پوست را بسوزاند و یا سبب ایست قلبی شود.
تنفس فرد را بررسی کنید. اگر تنفس آنها به طرز خطرناکی کند است و یا اگر هوشیاری خود را از دست داده‌اند، در صورتی که آموزش های لازم را دیده‌اید اقدامات احیای قلبی- ریوی (CPR) را انجام دهید.
از لحاظ پزشکی، هیپوترمی شدید با تزریق وریدی مایعات گرم و عمدتاً سرم‌های نمکی درمان میشود.
پزشک خون را با انجام اقداماتی دوباره گرم می کند؛ در این پروسه خون بدن را بیرون می کشند، آن را گرم می کنند و سپس به بدن بازمی‌گردانند.
گرم کردن مجدد مجاری تنفسی با استفاده از تجهیزاتی مانند ماسک‌ها و لوله‌های بینی هم می تواند انجام شود.
گرم کردن معده از طریق شستشوی آن و یا استفاده از پمپ معده، به واسطه ی وارد کردن محلول نمکی گرم به درون معده هم می‌تواند به گرم شدن بدن کمک کند.
وقتی کودکان بیرون از منزل هستند، اقدامات زیر را برای پیشگیری از هیپوترمی انجام دهید:
نوزادان و خردسالان را با لایه های بیشتری از لباس نسبت به بزرگسالان بپوشانید.
در صورت لرزیدن کودکان، آنها را به داخل ببرید. این اولین نشانه دمای بدن پایین است.
هنگام بازی بیرون از منزل، از کودکان بخواهید که مرتب به داخل بیایند و خود را گرم کنند.
اجازه ندهید نوزاد شما در سرما بخوابد.
هر زمان در حال مسافرت در شرایط جوی نامساعد هستید، مطمئن شوید که یک نفر از مقصد شما و زمان تقریبی رسیدن شما مطلع است.
به این ترتیب اگر در سرما دچار مشکل شدید، امدادگران اورژانس می دانند کجا باید به دنبال ماشین شما بگردند. داشتن لوازم اضطراری در ماشین برای پیشگیری از هیپوترمی نیز ایده خوبی است.
این لوازم شامل چندین پتو، کبریت، شمع، یک قوطی تمیز که می توانید برف را با آن راحت به آب آشامیدنی تبدیل کنید، کیت کمک های اولیه، غذای خشک یا کنسروی، دربازکن، طناب بکسل، کابل های تفویت کننده، قطب نما و کیسه ای از شن یا خاک گربه ها برای ثبت رد پاهای شما بر روی برف می شود.
تلفن همراه را با خود داشته باشید و باتری آن را تا مقصد حفظ کنید.
در صورت گیر افتادن در سرما، برای پیشگیری از هیپوترمی هر چیزی که لازم دارید را در ماشین همراه خود بگذارید، یکدیگر را در آغوش بگیرید و پوشیده بمانید. ۱۰ دقیقه در هر ساعت ماشین را روشن کنید تا گرم شود.
مطمئن شوید که یک پنجره کمی باز است و لوله اگزوز ماشین هنگام کار کردن موتور، با برف پوشیده نشده است.
با رعایت نکات زیر زمان زنده ماندن خود را افزایش دهید:
جلیقه نجات بپوشید.
اگر قصد سوار شدن در قایق را دارید، یک جلیقه نجات بپوشید زیرا امکان شناور بودن را بدون شنا کردن فراهم می کند و به شما کمک می کند تا مدت بیشتری در آب سرد بمانید.
در صورت امکان از آب خارج شوید.
تا حد امکان از آب خارج شوید، مانند بالا رفتن از یک قایق دیگر و یا گرفتن یک شی به خاطر این دلیل که شناور بمانید.
سعی نکنید شنا کنید مگر آنکه جانتان در خطر باشد.
درصورتی که قایق کمکی، شخصی برای کمک یا جلیقه نجات باشد لازم نیست شنا کنید زیرا باعث صرف انرژی شده و مدت زمان زنده ماندن را کاهش می دهد.
بدن خود را در حالتی برای حفظ گرما قرار دهید.
برای کاهش اتلاف گرما در حالی که منتظر کمک هستید از موقعیت بدنی موسوم به وضعیت کاهش فرار گرما استفاده کنید. ب
رای محافظت از بدن، زانوهایتان را به سمت سینه خود بکشید. اگر جلیقه نجات بر تن دارید پاهای خود را محکم به یکدیگر چسبانده و خم کنید و با کمک بازوها سر و گردن تان را حفظ کنید.
لباس خود را عوض نکنید.
در حالی که هنوز در آب هستید، لباستان را تعویض نکنید زیرا همین لباس به شما کمک می کند تا از آب سرد در امان بمانید. تنها زمانی لباستان را تعویض کنید که از خروج خود مطمئن شده باشید. سپس برای خشک و گرم شدن، اقدامات لازم گرمایشی را انجام دهید.
عضو هیات مدیره انجمن درد ایران و عضو انجمن جهانی درد امریکا (IASP) می باشم. همچنین عضو کارگروه ستاد سلولهای بنیادی نهاد ریاست جمهوری نیز هستم. در حوزه های مختلف کنترل و درمان انواع دردهای بدن به بیماران و مراجعه کنندگان خدمات ارائه میکنم.
آخرین نظرات