بورسیت شانه عارضه ای است که به دلیل التهاب بورس های شانه رخ می دهد و سبب درد ، التهاب و محدود شدن دامنه حرکات شانه می شود.

درون هر یک از شانه ها کیسه ای کوچک و پر از مایعات است که به آن بورسا معروف است. بورس به کاهش اصطکاک بین استخوان های مفاصل کمک می کند. زمانی که بورس شانه ملتهب شود ، منجر به بیماری معروف به بورسیت شانه می شود.
آسیب دیدگی شانه در اثر وارد شدن ضربه شدید به شانه ، استفاده بیش از حد یا برخی بیماری ها مانند آرتریت روماتوئید خطر بورسیت شانه را افزایش می دهند.

بورس شانه به عنوان بالشتک تاندون موجود در روتاتور کاف شما که استخوان را به استخوان متصل می کند عمل می کند.
حرکات شانه در افراد مبتلا به این آسیب دردناک بوده به همین جهت فرد توانایی انجام برخی فعالیت های روزمره خود را نخواهد داشت.

این بیماری در افرادی که مفصل شانه آن ها تحرک بالایی دارد و فعالیت های تکراری انجام می دهند مانند باغبانی ، نجاری و ورزش هایی که شانه در آن ها تحرک بالایی دارد مانند شنا بیش از سایر افراد رخ می دهد ، اگرچه امکان بروز آن در هر فردی وجود دارد.
شیوع این عارضه در افراد بالای ۴۰ سال بیشتر است و آسیب دیدگی های قبلی مفصل شانه ریسک بروز آن را افزایش می دهد.

بورس زیراخرمی یا ساب آکرومیال که بورس ساب دلتوئید نیز نامیده می‌شود، یکی از بورس‌های مهم در ناحیه شانه بوده که درصورت التهاب آن، بورسیت ساب آکرومیال ایجاد می‌شود.

هر بورس کیسه‌ای کوچک و دارای کمی مایع سینوویال است . بورس‌ها با کاهش اصطکاک بافت‌های اطراف خود، حرکات آن‌ها را نسبت به هم آسان می‌کنند (یعنی بین استخوان و تاندون، پوست و استخوان یا دو ماهیچه).
بورسیت ساب آکرومیال، شایع‌ترین بورسیت ناحیه شانه‌است. درصورت راه یافتن املاح کلسیم به بورس، بورسیت کلسیفیه رخ می‌دهد.

انواع بورسیت شانه

بورسیت های شانه بر اساس مکانیسم و زمان ایجاد آن به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند که در زیر به آنها اشاره شده است:

• بورسیت شانه مزمن
  در این نوع بورسیت ها به علت آسیب های مکرر ممکن است دوره های بدون علائم و درد در بیمار وجود داشته باشد ولی مجدداً درد ایجاد شود. در این نوع بورسیت ها ممکن است ضعف عضلانی در ناحیه شانه و بازو در بیمار ایجاد شود.
• بورسیت شانه حاد
  در این نوع بورسیت ها در به طور ناگهانی و اغلب در اثر تصادف و یا تروما و ضربه ایجاد شده است حرکت دادن در ناحیه بازو و شانه می تواند سبب ایجاد درد شدید در بیمار شود.
• بورسیت شانه عفونی
  در موارد کمتر ممکن است عفونت های باکتریایی سبب التهاب در مفصل و بورس شود که در این حالت مفصل به رنگ قرمز و گرم شده و تورم ایجاد می شود ممکن است در برخی از بیماران تب نیز وجود داشته باشد.

انواع بورسیت شانه به لحاظ آناتومی

• بورسیت ساب آکرومیال یا ساب دلتوئید
• بورسیت ساب کوراکوئید
• بورسیت سوپراآکرومیال
• بورسیت کوراکوکلاویکولار
• بورسیت ساب اسکاپولاریس
• بخش داخلی بورسیت ساب آکرومیال و ساب دلتوئید

علائم بورسیت شانه

احساس درد در قسمت خارجی شانه، رایج‌ترین نشانه از بورسیت شانه است. به‌طور کلی اغلب افرادی که دچار بورسیت شانه هستند، چنین علائمی را تجربه می‌کنند:

• احساس درد در شانه؛
  در اوایل بروز این عارضه بیماران ممکن است هنگام بالا بردن دست احساس درد خفیفی داشته باشند. این درد ایجاد شده با گذشت زمان و به تدریج افزایش پیدا می‌کند و در نهایت درد در حالت استراحت نیز احساس می‌شود.
• افزایش درد پس از انجام فعالیت؛
  ممکن است گاهی پس از انجام فعالیت‌های تکراری و طولانی مدت در شانه، مانند نقاشی کردن یا بازی تنیس، درد بیشتر شود.
• ایجاد حساسیت در شانه؛
  قسمت خارجی شانه ممکن است نسبت به فشار حساس باشد. علاوه بر این، دراز کشیدن یا فشار آوردن به قسمتی که دچار آسیب‌دیدگی شده می‌تواند اغلب ناراحت‌کننده باشد.
• گسترش درد؛
  در ابتدای ایجاد بورسیت شانه، درد تنها در قسمت بالای بازو قرار دارد؛ اما با پیشرفت آن، علائم درد ممکن است تا پایین بازو نیز احساس شود.
• ضعف عضلانی؛
  با بدتر شدن بورسیت شانه اغلب افراد سعی می‌کنند که فعالیت در قسمت شانه خود نداشته باشند، این امر باعث ضعف عضلانی می‌شود.
• درد هنگام حرکت دادن؛
  با پیشرفت علائم و بدتر شدن بورسیت شانه، بیمار حتی هنگام پوشیدن لباس نیز احساس درد دارد.
• بدون تورم؛
  برخلاف بورسیت آرنج یا زانو که ممکن است تورم و التهاب به وضوح مشاهده شود، در بورسیت شانه به این صورت نیست. بورس‌های آسیب‌دیده در شانه تنها کمی ملتهب‌تر از حالت نرمال می‌شوند.

افرادی که دچار این عارضه می‌شوند، ممکن است علاوه بر علائم ذکر شده، نشانه‌هایی مانند احساس تب، خستگی نیز داشته باشند.

علت ایجاد بورسیت شانه چیست؟

این که دقیقا چه چیزی سبب این بیماری می شود برای همه بکسان نیست زیرا عوامل متعددی در آن تاثیر گذارند. بهترین کار این است که نزد دکتر متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
از رایج ترین این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ضربه دیدگی
  کوبیده شدن شانه بر روی بک سطح سخت می تواند سبب آسیب و خون آلود شدن بوریس شود، حتی اگر خون توسط بدن جذب شود، حالت التهاب در بورس باقی می ماند.
• وارد شدن فشار مکرر بر روی شانه
  در این مورد شغل فرد اثرگذار می باشد، در حقیقت کسانی که دارای فعالیت هایی هستند که فشار زیادی به شانه وارد می شود در خطر آسیب دیدگی بیشتر قرار دارند، بنابراین افرادی که فعالیت های بسیار با شانه انجام می دهند بیشتر در معرض آن هستند؛ فعالیت هایی مثل: نقاشی، تنیس بازی، شنا و …
• سن و وضعیت بدن
  درست است که هر فردی ممکن است به این عارضه دچار شود، اما اکثر مراجعین ما دارای سن بالاتر از 40 می باشند.

جدا از موضوع سن، داشتن وضعیت بدنی نامناسب نیز در رخ دادن این بیماری تاثیر دارد، یعنی خم کردن مداوم شانه ‌ها فضای بین آکرومیون و مفصل گلنوهومرال را کاهش می‌دهد، در نهایت احتمال فشرده شدن و تحریک بافت نرم در بین آن ها وجود دارد.

• خار استخوان یا رسوب کلسیم
  بورس ‌های درون شانه و دیگر بافت ‌های نرم در موجود می ‌توانند به کمک خارهای استخوانی که استئوفیت نیز نام دارند، در قسمت زیرین کرومیون رشد کرده و تحریک شوند.
  همچنین رسوبات کلسیم که کوچک و نرم هستند، می‌ توانند با گذشت زمان رشد کنند و سفت شوند، در نهایت تمامی این موارد باعث تحریک بورس شانه شوند.
• عفونت باکتریایی بورس
  این عارضه گاهی به نام بورسیت سپتیک نیز شناخته می شود، داشتن برخی از بیماری های زمینه ای، مصرف دارو های خاص و عفونت می تواند سیستم ایمنی بدن را سرکوب کند و در نتیجه خطر ابتلا به بورسیت افزایش می یابد.

در آخر در نظر داشته باشید بیمارانی که در گذشته یک بار سابقه ابتلا به بورسیت را داشته اند، احتمال آنکه مجدد به این بیماری دچار شوند وجود دارد.

پیشگیری بورسیت شانه

هرچند تمام گونه‌های بورسیت قابل پیشگیری نیست، می‌توانید خطر ابتلا به بورسیت و شدت بورسیت را با تغییر در روش انجام دادن فعالیت‌های خاص کمتر کنید.
رعایت توصیه‌های زیر به پیشگیری از التهاب شانه کمک می‌کند:

بلند کردن بار به روش درست: زانوها را برای بلند کردن اشیاء خم کنید، در غیر این صورت فشار مضاعفی به بورس‌های مفصل ران وارد می‌شود.

استفاده از چرخ برای حمل بارهای سنگین: حمل بارهای سنگین فشار شدیدی را به بورس‌های شانه وارد می‌کند، بنابراین برای جابه‌جا کردن بارهای سنگین از چرخ استفاده کنید.
مرتب به خودتان استراحت بدهید: حین انجام دادن فعالیت‌های تکراری مرتب به خود استراحت بدهید یا فعالیت‌های دیگری را در وقفه‌های منظم انجام بدهید.
نگه داشتن وزن در حد سالم: اضافه وزن فشار بیشتری را به مفصل‌ها وارد می‌کند.
ورزش: عضله‌ها را تقویت کنید تا عضله‌های قوی از مفصل آسیب دیده محافظت کند.
گرم کردن بدن و نرمش‌های کششی: پیش از انجام دادن ورزش‌ها و فعالیت‌های سنگین بدن را گرم کنید و نرمش‌های کششی انجام بدهید تا به این ترتیب از مفصل‌ها در برابر آسیب‌دیدگی محافظت کرده باشید.

تشخیص بورسیت شانه

• معاینه بدنی
  پزشک مفصل بیمار را معاینه خواهد کرد، تورم، حساسیت به لمس و نقاط دردناک مفصل مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. همچنین یک سری معاینات فیزیکی، ازجمله بالا بردن بازوی بیمار در بالای سر به‌منظور بررسی میزان تحرک و وجود درد در مفصل انجام خواهد گرفت.
• ام آر آی
  جهت ارزیابی شکستگی، دررفتگی و تورم مفصل شانه
  جهت بررسی التهاب در کیسه بورسای زیر استخوان اخرمی و زیر عضله دلتوئید
  مقایسه کیسه بورسای سالم در مقابل کیسه بورسای ملتهب
• سی‌ تی‌ اسکن
  سی‌تی‌اسکن برای بررسی شکستگی، دررفتگی و آرتروز مورداستفاده قرار می‌گیرد

مراقبت‌هایی که در منزل می‌توانید انجام بدهید

استراحت دادن به شانه‌ها تا جایی که ممکن است.

استفاده از یخ برای بهبود درد و التهاب بورسیت؛ یخ را باید 3 تا 4 بار در روز به‌مدت 15 تا 20 دقیقه روی شانه آسیب‌دیده قرار داد.
گرما نیز به بهبود درد و سفتی محل التهاب کمک می‌کند. 3 تا 4 بار در روز به‌مدت 15 تا 20 دقیقه شانه آسیب‌دیده را باید گرم کرد.

نخوابیدن روی شانه آسیب‌دیده در هنگام خواب.
فیزیوتراپی و انجام نرمش‌های خاص به حرکت بهتر و بهبود درد شانه کمک می‌کند. این نرمش‌ها باعث قابلیت کشیدگی و انعطاف‌پذیری بیشتر عضلات می‌شوند.

درمان بورسیت شانه

هدف درمان بورسیت شانه یا هر نوع بورسیت، کنترل التهاب بورسا است. درمان‌های غیرجراحی، گزینه عمده درمانی برای بورسیت شانه است.
در موارد نادر، و هنگامی که درمان غیرجراحی تاثیرگذار نباشد، درمان جراحی برای این مشکل توصیه می‌شود.

هنگامی که بورسیت شانه یا تاندونیت ناشی از آسیب یا استفاده مکرر از آن باشد، درمان اولیه شامل استراحت و دیگر درمان‌های تسکین دهنده التهاب است.
در موارد عفونی شدن بورسیت، که بورسا دچار عفونت می‌شود، جهت پیشگیری از گسترش عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.

چندین روش درمانی برای این مشکل در دسترس است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

• یخ
  هم‌چنین در مرحله حاد بورسیت شانه، یخ می‌تواند به آرام شدن التهاب کمک کرده و درد حاد را تسکین دهد.
• گرما
  بعد از 24 ساعت اول، پدهای گرم کننده و حمام‌های گرم می‌توانند به حفظ جریان خون در کپسول شانه کمک کنند و هم‌چنین باعث تسکین قابل توجه درد بورسیت شانه شوند.
• داروها
  بهترین داروها برای بورسیت شانه معمولاً داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه (NSAID) مانند ایبوپروفن است. این‌ها هم درد و هم التهاب را کنترل می‌کنند. حتی اگر آن‌ها بدون نسخه نیز تهیه شوند، مهم است که آن‌ها را فقط طبق دستورالعمل مصرف کنید.

اگر مشکوک به عفونت باشید، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک نیز برای شما تجویز کند. این موارد را نیز طبق دستورالعمل ها در نظر بگیرید و اطمینان حاصل کنید که کل دوره را به پایان برسانید (حتی زمانی که در شانه احساس بهتری می‌کنید).

• کشیدن یا تخلیه بورسا
  بورسا ساب اکرومیال حتی هنگام التهاب، معمولاً دچار ورم زیادی نمی‌شود. با این حال، در برخی موارد، پزشک روش، کشیدن یا تخلیه بورسا با استفاده از سوزن را پیشنهاد می‌دهد.
  ممکن است همزمان تزریق کورتون نیز انجام شود.
• تخلیه مایع
  بورسیت شانه در برخی موارد به آسپیراسیون (تخلیه مایع) کیسه بورسا نیاز دارد. در این شیوه مایع داخل کیسه بورسا تحت شرایط استریل به وسیله سرنگ و سوزن تخلیه می‌شود.

در صورت دردناک بودن این عارضه، تحت هدایت سونوگرافی، درمان اسپیرراسیون و یا استفاده از سوزن جهت تخلیه رسوب کلسیم به کار می رود.
در این شیوه به طور همزمان از تزریق داروهای استروئیدی در مجاور بورسا استفاده می‌شود. از این طریق درد بیمار کنترل می شود و عملکرد مفصل شانه نیز به وضعیت اولیه خود برمی گردد.

• تزریق کورتیکواستروئید
  علائمی که با استراحت، NSAIDs و / یا فیزیوتراپی بطور موفق درمان نشود، می‌توان با تزریق کورتیکواستروئید درمان کرد.
  این تزریقات ممکن است تاندون‌های اطراف را ضعیف کند، از این رو از آنها باید بطور محدود و تنها پس از شکست درمان‌های کم‌خطر، استفاده کرد.

• پی آر پی تراپی
  پی آر پی تراپیپلاسمای غنی از پلاکت یا پی آرپی ، یک روش درمانی غیر جراحی است که برای آسیب های روتیتر کاف و درد شانه پیشنهاد می شود.
  پی آر پی درمانی با پیشرفت روند بهبودی طبیعی بدن، به جای بریدن بافت یا تزریق استروئید به کار می رود. برای شروع این درمان از بیمار خون گرفته می شود و سپس با استفاده از تکنیک استریل پردازش می شود.
  پی آر پی جدا شده و بیرون کشیده می شود، و پلاکت غلیظ شده ممکن است تا 700 درصد ماده اصلی باشد.
  این پلاکت ها شامل فاکتورهای رشد، سیتوکین ها و پروتئین هستند و زمانی که به محل درد تزریق می شوند،باعث تحریک بازسازی و بهبود بافت می شود.
  سپس پی آرپی به ناحیه بورس شانه یا بافت آسیب دیده تزریق می شود. سلول های سفید خون (ماکروفاژها) به آن ناحیه ای که پی آرپی تزریق شده می آیند تا بافت های آسیب دیده را از بین ببرند.
  یک ماتریکس پروتئینی که به آن بافت جدید متصل می شود، شکل می گیرد. فیبروبلاست ها رشته های کلاژن جدید و قوی را می سازند ،تاندون ها، رباط ها و غضروف آسیب دیده را بازسازی می کنند.
  سلول های بنیادی نیز در آن ناحیه به کار گرفته می شوند، آنها به هر چیزی که سلول های بافت برای بهبودی نیاز داشته باشد، تبدیل می شوند.
  این مراحل در طول 6تا8 هفته رخ می دهد.
• جراحی چه موقع برای بورسیت ضروری است
  برای درمان بورسیت به ندرت به جراحی نیاز پیدا می‌شود و این گزینه تنها برای موارد مزمنی انجام می‌گیرد که با درمان‌های سنتی بهبود نمی‌یابند.
  معمول‌ترین درمان جراحی، در صورت نیاز، برش و تخلیه (یا «آی اَند دی») است که تنها برای بورس‌های عفونی انجام می‌شود.

در این روش، ابتدا جراح با یک داروی بی‌حسی پوست را بی‌حس می‌کند و سپس با یک اسکالپل بورس را باز می‌کند. در پایان، او مایع موجود در بورس ملتهب را تخلیه می‌کند.
گاهی اوقات نیاز است که تمامی بورس برداشته شود؛ این کار تنها زمانی ضروری می‌شود که ورم بورس مشکل‌ساز شود.

ورزش بورسیت شانه

انجام تمرینات مخصوص بروسیت شانه به صورت مجموعه‌ای ترکیبی از تمرینات، بسیار مفیدتر از استفاده از یک تمرین به صورت تکی می‎باشد.
ممکن است فیزیوتراپیست شما تمرینات زیر را به شما پیشنهاد کند:

• کشش پاندول شانه
  برای انجام این تمرین به یک وزنه ۳ تا ۵ پوندی یا هر جسم دیگری که ۳ تا ۵ پوند وزن داشته باشد و بتوانید به راحتی آن را بلند کنید؛ نیاز دارید.
  در حالی که دست آسیب دیده صاف آویزان شده است، به روی کمر خم شوید. ممکن است بخواهید با دست سالم خود یک میز یا صندلی را نگه دارید تا از بازوی شما پشتیبانی کند.

بازوی آویزان خود را سست نگه دارید. به آرامی بازوی خود را در یک حرکت دایره‎وار بچرخانید.
درحالیکه شانه‎ها و بازوی خود را ریلکس نگه داشته‎اید، ۲ تا ۳ دقیقه در جهت عقربه‎های ساعت و سپس دو تا سه دقیقه خلاف جهت عقربه‎های ساعت بچرخانید و تا زمانی که در شانه خود احساس نرمی کنید، ادامه دهید.

• کشش چرخشی داخل شانه
  برای انجام این کشش به یک حوله حمام استاندارد و پیچیده شده نیاز دارید. دو طرف انتهایی حوله را با دستان خود نگه دارید.
  در حالی که یک دست پشت گردن و دست دیگر پشت کمر قرار گرفته است، دست پایینی خود را بالا ببرید در حالی که با دست بالایی حوله را به سمت بالا می‌کشید.
  این کشش را برای ۵ ثانیه نگه دارید و سپس با پایین آوردن دوباره دست پایینی، به وضعیت اولیه بازگردید. این حرکت را ۱۰ بار انجام دهید. سپس جای دست‎ها را عوض کنید (دست پایینی را به سمت بالا و دست بالا را پایین بیاورید)

• کششی انعطاف پذیری شانه
  برای انجام این کشش یک میله کم وزن یا یک وسیله خانگی مانند چوب جارو نیاز داريد.
  در یک وضعیت مناسب بایستید (با پاهای باز ، قفسه سینه صاف، درحالی که تیغه‎های شانه به عقب کشیده شده و ریلکس هستند) عرض میله را با دست‎های خود بگیرید و آرنج های خود را صاف نگه دارید .
  میله را مستقیم بالای سر ببرید . پنج ثانیه نگه دارید سپس به ارامی به حالت اولیه برگردید . این حرکت را 10 تا 20 بار و در 3 تا 4 مجموعه تکرار کنید .