نورالژی پس سری نوعی سردرد نادر است که از قاعده گردن شروع شده و تا پشت سر و پشت گوش ها انتشار می یابد.
نورالژی پس سری ممکن است ناشی از آسیب یا تحریک اعصاب پس سری باشد که از پشت گردن تا قاعده جمجه امتداد دارند.
آسیب یا تحریک این اعصاب ممکن است ناشی از برخی بیماری های زمینه ای، کشیدگی گردن و یا سایر عوامل ناشناخته باشد. سردرد های نورالژی پس سری ممکن است شدید باشند.

عصب‌های اکسیپیتال از بالای نخاع تا جمجمه کشیده شده‌اند. نورالژی اکسیپیتال، برخلاف بقیه سردردها یا میگرن‌ها به سرعت، حتی با لمس کردن ساده‌ای مانند شانه زدن مو شروع می‌شود.

نورالژی اکسیپیتال زمانی اتفاق می‌افتد که اعصابی که از نخاع به سر منتقل می‌شوند آسیب ببینند. نورالژی اکسیپیتال اغلب با میگرن اشتباه گرفته می‌شود.
نورالژی اکسیپیتال باعث درد شدید و تپنده‌ای در سر می‌شود که از قاعده سر در گردن شروع شده و به سمت پوست سر حرکت می‌کند.

دلایل سردرد عصب پشت سر و گوش

درد عصب پس سری زمانی اتفاق می افتد که فشار یا تحریکی روی اعصاب پس سری اعمال می شود، شاید به خاطر یک آسیب، گرفتگی ماهیچه که عصب ها را به دام می اندازد یا التهاب.
بسیاری اوقات، پزشکان نمی توانند علتی برای آن پیدا کنند.

عارضه های پزشکی متعددی به آن مربوط هستند، از جمله:

• ضربه به پشت سر
• کشش گردن یا گرفتگی ماهیچه های گردن
• آرتروز
• تومورهای گردن
• بیماری دیسک گردن
• عفونت
• نقرس
• دیابت
• التهاب عروق خونی

علائم نورالژی پس سری شامل موارد زیر می شوند:

• داشتن دردی ضربان دار و مداوم یا همراه با سوزش
• شوک های متناوب یا دردهای حاد لحظه ای (تیر کشیدن)
• درد اغلب در یک سمت سر وجود دارد و می تواند به وسیله حرکت دادن گردن آغاز شود.
• حساسیت به لمس در جمجمه
• حساسیت به نور

سردرد پشت سر و گردن چه تفاوتی با انواع دیگر سردردها دارد؟

سردرد ناشی از نورالژی اکسیپیتال بسیار شدید است و با درد تیرکشنده، تیز و خنجری شروع می‌شود، خوشبختانه اکثر بیماران به درمان واکنش مناسبی نشان می‌دهند و بهبود می‌یابند.
نورالژی اکسیپیتال از دو نظر با سردردهای دیگر تفاوت دارد:

علت درد
محل بروز درد

بقیه سردردها علل عمومی‌تری دارند که از عفونت سینوس تا فشار خون بالا، مصرف دارو و محرک‌های گوناگون متغیر است.
اما سردرد پس‌سری فقط زمانی بروز می‌یابد که عصب‌های اکسیپیتال تحریک شود یا آسیب ببیند. این عصب‌ها در مهره‌های دوم و سوم گردن قرار دارند.

درد اکسیپیتال نورالژی فقط در ناحیه‌های مربوط به عصب‌های اکسیپیتال سوم بزرگتر و کوچکتر حس می‌شود.
دو عصب اکسیپیتال، واقع در دو طرف سر از ستون فقرات تا جمجمه کشیده شده است و امکان بروز حساسیت در هر نقطه‌ای از این مسیر وجود دارد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سردردهای مداوم شدیدتر شود، یا دچار تحریک پوستی، تب یا خشکی گردن همراه با درد در پشت سر شدید، بهتر است فوراً با پزشک تماس بگیرید.
اگر سردردها همراه با قرمزی چشم، تغییرات ادراکی یا ورم و حساسیت در فک باشد، دریافت درمان‌های پزشکی نیز توصیه می‌شود.

پزشکان متخصصی که می‌توانند مشکل را تشخیص داده و درد پشت سر را درمان کنند، عبارتند از متخصص قلب، تروماتولوژیست، متخصص مغز و اعصاب، پزشکان تربیت بدنی و ماساژدهنده.

روش‌های تشخیص درد پشت سر

• معاینه: از آنجا که بسیاری از انواع سردرد وجود دارند، اطمینان از مبتلا بودن به سردرد پشت سر ممکن است دشوار باشد.
  پزشک شما را مورد بررسی قرار خواهد داد و درباره‌ی سلامتتان از شما سوال می‌کند. پزشک می‌خواهد متوجه شود که هنگام درد چه کار می‌کنید و به کجا صدمه وارد می‌شود.
• آزمایشات تصویربرداری: پزشک برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سردرد شما، احتمالا با یک یا چند مورد زیر دقیق‌تر مشکل را مورد بررسی قرار می‌دهد:
• اشعه‌ی ایکس: دوزهای جزئی و خفیفی از پرتو به منظور تصویر برداری از استخوان در گردن و ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): چندین اشعه ایکس از زوایای مختلف گرفته می‌شوند و برای نشان دادن اطلاعات بیشتر نسبت به یک اشعه، با هم ترکیب می‌شوند.
• اسکن تصویرسازی تشدید مغناطیسی (MRI): برای ایجاد تصاویر دقیق‌ از سر، گردن و ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• انسداد عصبی: تزریقی است که داروی بی‌حسی را در عصب خاصی در پشت سر بکار می‌گیرد. اگر درد با انسداد عصبی از بین برود، به این معنی است که سر درد شما احتمالا ناشی از یک مشکل عصبی در گردن است.
• آزمایش خون: همچنین ممکن است برای اطمینان از اینکه مشکل درد ناشی از بیماری نیست، یک آزمایش خون از شما گرفته شود.

درمان نورالژی پس سری

برای درمان صحیح باید تشخیص درست را بدانید. به عنوان مثال، اگر دچار نورالژی پس سری باشید و داروی میگرن دریافت کنید ممکن است درد شما تسکین نیابد.

نورالژی پس سری ممکن است از طریق ترکیبی از گرما / سرما درمانی ، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) ، فیزیوتراپی ، ماساژ و شل کننده های عضلانی تجویز شود.
در موارد شدید ، ممکن است پزشک برای تسکین فوری ماده بی‌حس‌کننده محلی را در ناحیه پس سری تزریق کند. این گزینه درمانی می تواند تا ۱۲ هفته طول بکشد.

اولین کاری که باید انجام شود تسکین درد است. می توانید موارد زیر را امتحان کنید:

1. گردن خود را گرم نگه دارید.
2. در یک اتاق ساکت استراحت کنید.
3. عضلات سفت و دردناک گردن را ماساژ دهید.
4. داروهای ضدالتهاب بدون نسخه، مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن را مصرف کنید.

اگر این موارد موثر نباشند، پزشک، داروهایی را تجویز خواهد کرد، شامل:

1. شل کننده عضله
2. داروهای ضد حمله مثل کربامازپین و گاباپنتین
3. ضد افسردگی
4. انسداد عصبی و تزریق استرویید. انسداد عصبی که ممکن است پزشک برای تشخیص عارضه انجام دهد، می تواند درمانی کوتاه مدت نیز باشد.

نکته: ممکن است برای کنترل درد، نیاز به دو یا سه تزریق طی چند هفته باشد. بعید نیست که مشکل، در یک زمان برگردد و نیاز به تزریق های مجدد داشته باشد.
انجام عمل جراحی، نادر است اما در صورتی که درد با سایر درمان ها بهتر نشود یا دوباره برگردد، ممکن است یکی از گزینه ها باشد.

• جراحی

در عمل جراحی چندین مشکل که باعث درد در پشت سر شده ­اند، برطرف می­شوند.

در مقایسه با راه حل­ های کوتاه مدت مانند ایبوپروفن، این روش درمانی طولانی مدت برای درد پشت سر است. تا زمانی که علت اصلی درد پشت سر خود را برطرف نکنید، عود می­کند.

در جراحی آزاد کردن اکسیپیتال، برای گرفتن عصب­ های اکسیپیتال برش­ های کوچی ایجاد می­شود.

گاهی اوقات، برای جلوگیری از حملات درد پشت سر در آینده، لازم است بافت ملتهب خارج شوند تا فشار از روی عصب­های اکسیپیتال برداشته شود.

اگر اعصاب اکسیپیتال شما به دلیل آرتروز یا روماتیسم مفصلی فشرده شده باشد، ممکن است از جراحی برای کاهش فشار عصبی استفاده شود.

در عمل برداشتن گانگلیون، خوشه­ های عصبی که در درد پشت سر نقش دارند، برداشته می­شوند.

جراحان مغز و اعصاب ممکن است با جراحی، الکترودهایی را زیر پوست شما قرار دهند تا اعصاب اکسیپیتال یا بین نخاع و مهره­ های شما تحریک شوند.

برای مسدود کردن انتقال پیام های درد از طریق سیستم عصبی از این الکترودها استفاده می­شود. در موارد شدید، جراح ممکن است عصب اکسیپیتال بزرگ را قطع کند؛ که باعث بی حسی پوست سر می­شود.

• بلوک عصب پس سری (عصب اکسی پیتال) چیست؟

بلوک عصب پس سری روشی است که شامل تزریق داروی تسکین دهنده درد و استروئیدها به اعصاب کم و زیاد شما است.
در درجه اول به عنوان درمانی برای میگرن مزمن و سردرد استفاده می شود.

مزایای بلوک عصبی پس سری

بلوک عصبی پس سری با استفاده از تزريق، التهاب و تورم بافت اطراف عصب را كاسته و در نتيجه موجب كاهش درد و ديگر نشانه های التهاب و آزردگي اعصاب و ساختارهاي مجاور مي‌شود.

بطور مرسوم سردردهاي ناحيه پس سر شامل انواع مشخصي از سردردهاي تنشي و ميگرني، به بلوك عصب پس سری پاسخ مي دهند.

بعد از بلوک عصبی پس سری

پس از تزريق شما مدتي در مطب خواهيد ماند. اكثر بيماران مي‌توانند خودشان تا خانه رانندگي كنند. ما به بيماران توصيه ميكنيم تا ساعاتي پس از تزریق استراحت كنند.
می توانید از يخ در ناحيه تزريق استفاده كنيد. پس از این تزریق شما قادر خواهيد بود در حد توان فعاليت كنيد.

• ورزش

در اینجا برخی کشش‌های ساده وجود دارد که می‌تواند برای کمک به حداقل رساندن علائم سردرد پشت سر و گردن انجام شود. نگه داشتن کشش بین 30 تا 60 ثانیه توصیه می‌شود.

خم کردن گردن به طرفین
سر خود را به سمت شانه خم کنید تا وقتی که احساس کششی در طرف مقابل شانه داشته باشید. با استفاده از دست خود، به آرامی سر خود را به طرف دیگر بکشید.

چرخش گردن
سر خود را به سمت یک طرف بچرخانید تا احساس کششی کنید. با استفاده از دست به آرامی سر را بیشتر بچرخانید و فشار دهید.

خم کردن گردن
سر خود را به جلو خم کنید تا جایی که پشت گردن احساس کشش کنید. به آرامی سر خود را به سمت جلو بکشید.

تو کشیدن چانه
با گردن صاف بنشینید یا بایستید و این تمرین را شروع کنید، شانه‌ها باید کمی عقب باشند.تا آنجا که بشود بدون درد و بدون احساس کشیدگی بیش از حد در گردن، چانه‌ی خود را تو بکشید.
چشم و بینی خود را در طول حرکت، حرکت دهید. در صورت بدتر و بیشتر نشدن علائم، برای 2 ثانیه این حالت را نگه دارید و 10 بار تکرار کنید.

فشردن تیغه‌ی و پهنای شانه
در حالت نشته یا ایستاده با کمری صاف این تمرین را انجام دهید. تا آنجا که می‌شود و بدون درد است پهنای شانه‌ی خود را به داخل فشار دهید.
در صورت بدتر و بیشتر نشدن علائم، برای 2 ثانیه این حالت را نگه دارید و 10 بار تکرار کنید.