سندرم درد منطقه ای پیچیده یا CPRS چیست ؟
- Home
- سندرم درد منطقه ای پیچیده یا CPRS چیست ؟
سندرم درد منطقه ای پيچيده (CRPS) سندرمی است با درد مداوم ناحيه ای از بدن که کاملا از نظر زمان و شدت بروز درد تناسبی با نوع و شدت ضايعه يا تروما ندارد.
از مشخصات مهم اين دردها اين است که در محدوده عصب دهی عصب خاصی قرار ندارند.
معمولا در ناحيه ديستال به ضايعه اختلالات حسی حرکتی، سودوموتور، وازوموتور و تروفيک شدت بيشتری دارد. ميزان بروز اين سندرم ها در خانم ها بيشتر از آقايان است.
مشخصه سندرم درد منطقه ای پیچیده (complex regional pain syndrome; CRPS) دردی است مداوم، که معمولا دست‌ها و پاها را درگیر میکند، و از نظر شدت با هیچ آسیب زمینه‌ای متناسب نیست.
این وضعیت اغلب شامل نشانه‌های مختلف دیگری مانند تورم، تغییر رنگ پوست، سفتی، ضعف و تغییرات پوستی میشود.
این بررسی اجمالی سعی در خلاصه‌سازی و گزارش کلیه شواهد موجود به‌دست آمده از مرورهای سیستماتیک برای همه انواع درمان‌های این وضعیت، از نظر چگونگی عملکرد و هرگونه آسیب احتمالی دارد که ممکن است ایجاد کنند.
در مطالعات اپیدمیولوژیک مختلف نشان داده شده است که این سندرم بیشتر به دنبال ترومای جراحی و یا شغلی ایجاد می شود و اکثرا همراه با اختلال خواب، اختلال در انجام کارهای شخصی و احتمال خودکشی می باشد.
علت بروز این وضعیت هنوز مشخص نشده است.
سندرم درد منطقه ای پیچیده در واقع واکنش غیر طبیعی بدن است که به نظر می‌رسد واکنش بیش از حد یا (overreaction) باشد (تقریباً مشابه آلرژی).
این وضعیت ممکن است پس از هر گونه جراحت مانند شکستگی، سوختگی، رگ به رگ شدن یا عمل جراحی اتفاق بیفتد.
سندرم درد منطقه ای پیچیده که به آن سی آر پی اس گفته میشود؛ دو نوع متفاوت دارد که علائم و درمان های یکسان دارند.
نوع دوم که سابقا به آن causalgia گفته میشد، برای بیمارانی استفاده میشود که آسیب های عصبی در آنها تایید شده است. افرادی که آسیب عصبی در آنها تایید نشده به عنوان سی آر پی اس یک دسته بندی میشوند.
سی آر پی اس نوع 1 در اثر واقعه زیان بخش اولیه مانند تصادف، آسیب بافت نرم یا عدم تحرک مانند شانه های منجمد، ایجاد میشود.
سی آر پی اس نوع 2 با آسیب عصبی مشخص، شناسایی میشود. علائم سی آر پی اس از نظر شدت و طول مدت متفاوت است.
مطالعات نشان میدهند بیشتر موارد آن خفیف بوده و افراد به تدریج و به مرور زمان بهبود می یابند. در موارد شدید فرد ممکن است بهبودی نیافته و ناتوانی های بلند مدت را تجربه کند.
علامت کلیدی این وضعیت درد طولانی مدت است که ممکن است پیوسته بوده و در برخی افراد شدید و آزار دهنده باشد.
درد ممکن است همانند حس سوزش تجربه شود یا به گونه ای باشد انگار کسی دست یا پای فرد بیمار را فشار میدهد. درد ممکن است گسترش یافته و تمامی عضو را درگیر نماید حتی اگر آسیب تنها در یک انگشت اتفاق افتاده باشد.
درد گاهی اوقات ممکن است به سمت مقابل نیز امتداد یابد. اغلب افزایش حساسیت در ناحیه تحت تاثیر مانند حساسیت به لمس یا تماس نیز وجود دارد.
بیشتر بخوانید : درد نوروپاتیک چیست و چگونه درمان میشه ؟
افرادی که دچار سندرم درد منطقه ای پیچیده میشوند ممکن است تغییرات پیوسته یا متناوب در دما و رنگ پوست و تورم عضو تحت تاثیر را نیز تجربه کنند.
این به علت ناهنجاری گردش خون است که در اثر آسیب دیدن عصب های کنترل کننده گردش خون و دما اتفاق افتاده است.
دست یا پای تحت تاثیر ممکن است در مقایسه با عضو سمت دیگر گرمتر یا سردتر باشد. پوست این ناحیه نیز ممکن است تغییر رنگ داشته و کبود، آبی، قرمز یا زرد باشد.
اگرچه عامل شروع کننده متفاوت است اما در هر دو نوع علایم مشابه هست و سه مرحله مشابه از بیماری را طی می کنند.
ممکن است سه ماه طول بکشد. درد سوزشی و افزایش حساسیت به لمس شایعترین علامت اولیه سندرم درد منطقه ای می باشد.
درد متفاوت از آسیب اولیه است (مداومتر و ماندگار تر).
به دنبال آن تورم و خشکی مفاصل سپس گرمی و قرمزی اندام درگیر اتفاق می افتد.
ممکن است سرعت رشد ناخن و مو بیشتر از نرمال باشد و افزایش تعریق داشته باشیم.
مرحله دو می تواند 3 تا 12 ماه باقی بماند. تورم دائمی تر است و چین و چروک پوست از بین می رود.
دمای پوست خنک تر می شود. ناخن ها شکننده می شود.
درد گسترده تر می شود، خشکی افزایش می یابد و ناحیه درگیر به لمس حساستر می شود.
مرحله سه بعد از یکسال اتفاق میافتد. پوست ناحیه مبتلا رنگ پریده، خشک، محکم کشیده شده و براق می شود.
ناحیه سفت شده و شانس برگشت حرکت کم می شود.
درد ممکن است کاهش یابد و این شرایط در بقیه قسمت های بدن پخش شود.
علائم و نشانه‌های ابتلا به سندرم درد منطقه ای پیچیده عبارتند از:
• سوختگی مستمر یا درد ضربان دار، معمولاً در دست، پاها، کف دست یا کف پا
• حساسیت به لمس یا سرما
• تورم در قسمت دردناک
• تغییر در دمای پوست – عرق و سرمای متناوب
• تغییر در رنگ پوست، از سفید تا لکه‌های قرمز یا آبی
• تغییر در بافت پوست قسمت آسیب‌دیده که ممکن است حساس، نازک یا شفاف شود
• تغییر در رشد مو و ناخن
• خشکی، تورم و آسیب‌دیدگی مفصل
• اسپاسم عضلانی، تومور، ضعف و آرتروفی
• کاهش توانایی در حرکت دادن قسمت آسیب‌دیده بدن
علائم ممکن است به مرور زمان تغییر کنند و برای هر فرد متفاوت از دیگری است. معمولاً در وهله اول درد، تورم، قرمزی، تغییرات بارز در دمای پوست و حساسیت شدید (به خصوص به سرما و لمس) اتفاق میافتد.
به مرور زمان، اندام آسیب‌دیده ممکن است سرد و پوسته‌پوسته شود. ممکن است در زیر ناخن و پوست تغییر کرده و اسپاسم عضلانی و احساس گزگز نیز بروز نماید.
سندرم درد منطقه‌ای پیچیده گاهی اوقات ممکن است از منبع آن به قسمت‌های دیگر بدن نظیر اندام‌های سمت مخالف کشیده شوند.
در برخی افراد، علائم و نشانه‌های ابتلا به سندرم درد منطقه‌ای پیچیده ممکن است چند ماه تا چند سال ادامه پیدا کند. اقدامات درمانی اگر به موقع شروع شوند ممکن است مؤثرتر باشند.
همان طور که در این مقاله بار ها گفته شد، علت اصلی سندرم درد منطقه ای ، آسیب یا جراحت یکی از اندام ها بدن می‌باشد. از جراحاتی که می توانند باعث این وضعیت شوند، موارد زیر را می توان نام برد:
در برخی از موارد این وضعیت می‌تواند پس از سکته ظاهر شود. سکته وضعیتی است که در آن خون و اکسیژن کافی به مغز نمی‌رسد.
این وضعیت، آسیب آنی به برخی از اندام ها می‌زند و گاهی باعث آسیب دیدن اعصاب شده و به دنبال این آسیب، این سندروم ظاهر می شود.
همچنین ارتباطاتی میان سلامت قلب و این سندروم وجود دارد.
برخی از افراد مبتلا به این سندروم، درد هایی مشابه سکته قلبی احساس می کنند که این یعنی درد از ناحیه اندام آسیب دیده به قفسه سینه مهاجرت کرده است.
اقدامات زیر ممکن است سبب کاهش احتمال ابتلا به سندرم درد منطقه ای پیچیده شوند:
مصرف ویتامین سی پس از شکستگی مچ دست.
مطالعات نشان داده‌اند افرادی که پس از شکستگی مچ دست، هر روز حداقل یک دوز ۵۰۰ میلی‌گرمی از ویتامین سی مصرف می‌کنند، درمقایسه با آنها که مصرف نمی‌کنند، در معرض خطر کمتری برای ابتلا به سندرم درد منطقه ای پیچیده‌اند.
ازسرگیری زودهنگام تحرک پس از سکته‌ٔ مغزی. طبق بعضی از پژوهش‌ها، کسانی که مدت کوتاهی پس از سکته‌ٔ مغزی، از بستر خارج میشوند و حرکت خود را از سر می‌گیرند، احتمال ابتلای خود به سندرم درد منطقه ای پیچیده را کمتر می‌کنند.
هیچ تست واحدی برای تشخیص سندرم درد منطقه ای (CRPS) وجود ندارد. معمولا با حذف بیماری دیگری که نشانه‌های مشابهی دارند، بیماری تشخیص داده میشود.
برخی از آزمایشاتی که ممکن است برای رد کردن بیماری‌های دیگر انجام شود عبارتند از:
معاینه فیزیکی نیز ممکن است برای دیدن مواد زیر انجام شود:
توانبخشی فیزیکی بیمار به وسیله برنامه های ورزشی متنوع باعث می شود خون در اندام های دردناک جریان بیابد و از علایم بیماری های گردش خون بکاهد.
علاوه بر این، ورزش مداوم باعث بهبود قابلیت انعطاف، قدرت و کارایی اندام ها نیز می شود.
توانبخشی اندام های آسیب دیده همچنین می تواند در جلوگیری یا معکوس کردن تغییرات ثانویه مغز مرتبط با درد مزمن در اندام ها، نقش به سزایی داشته باشد و باعث خفیف تر شدن درد در اندام ها بشود.
معمولا سندرم درد منطقه ای و دیگر بیماری های ناتوان کننده با اختلالات روانی عمیق برای بیماران و حتی خانواده بیمار وابستگی محسوسی دارند.
از این رو بیماران دارای سندرم درد منطقه ای ممکن است به افسردگی، اضطراب و تشویش و اختلالات استرسی پس از مواجهه با این بیماری دچار شوند که همه آن ها در تسریع بیماری نقش زیادی دارند و توانبخشی را دشوار میسازند.
در نتیجه درمان کردن این اختلالات ثانویه برای کمک به بیماران در بهبودی آنها بسیار مهم است.
با اینکه بعضی بیماران مسدود سازی اعصاب سمپاتیک را نتیجه بخش گزارش داده اند، هنوز در این باره مدرکی منتشر نشده که سودمند بودن بودن آن را در بلند مدت تضمین کند.
مسدود کردن اعصاب سمپاتیک به صورت تزریق کردن یک داروی بیهوشی خاص در کنار نخاع بیمار انجام می گیرد تا مستقیما فعالیت اعصاب سمپاتیک را مسدود کند و جربان خون را بهبود ببخشد.
انجام این عمل که باعث نابودی کامل بعضی از اعصاب میشود بسیار بحث برانگیز است.
برخی متخصصان بر این باورند که نتایج این عمل تضمین شده نیست و حتی ممکن است باعث بدتر شدن بیماری شود، درحالی که بعضی دیگر نتیجه ای مطلوب برای آن پیش بینی کرده اند.
عمل قطع اعصاب سمپاتیک فقط روی بیمارانی می تواند نتیجه بخش باشد که درد انها به طور چشمگیری در مسدود سازی اعصاب سمپاتیک کاهش یافته باشد.
قرار دادن الکترودهای تحریک کننده در قالب یک سوزن در ستون فقرات در کنار نخاع باعث ایجاد یک حس سوزش مانند در ناحیه دردناک می شود.
الکترود ها ممکن است چند روز به صورت موقتی در ستون فقرات قرار داده شوند تا موفقیت امیز بودن عمل ارزیابی شود.
بعد از انجام یه عمل جراحی کوچک برای قرار دادن تمام قسمت های دستگاه تحریک کننده، باتری و الکترود ها در زیر پوست؛ دستگاه می تواند توسط یه کنترل کننده خارجی خاموش و روشن و تنظیم شود.
با این همه تقریبا 25 درصد بیماران دچار مشکل در دستگاه های کاشته شده در نخاعشان می شوند و نیاز به عمل ثانویه پیدا می کنند.
علاوه بر این ها، روش های متعدد دیگری برای درمان این بیماری بکار گرفته شده اند که عبارتند از: اصلاح و تغییر رفتار، طب سوزنی، تکنیک های تمدد (استراحت) اعصاب و ماساژ درمانی.
به طور کلی، پیش بینی سندرم درد منطقه ای در کودکان و نوجوانان راحت تر از بزرگسالان است، که این امر ممکن است باعث بوجود امدن بینش های عمیق نسبت به ساز و کار هایی یاشد که میتوانند از درد مزمن جلوگیری کنند.
درحال حاضر دانشمندان در حال تحقیق روی کودکان مبتلا به سندرم درد منطقه ای هستند.
با توجه به آن که مغز کودکان بخاطر وجود سازوکاری به نام نوروپلاستی-سیتی (قابلیت خود درمانی مغز پس از وقوع حادثه) سازگاری بیشتری دارد، محققان امیدوارند که بتوانند از یافته هایشان در این تحقیقات برای ارائه راه حل های درمانی موثرتر برای درمان سندرم درد منطقه ای بهره ببرند.
آخرین نظرات