علت احساس درد انگشت دست می‌تواند ناشی از ایجاد مشکل در تاندون‌ها، اعصاب و غضروف‌ها باشد که در این مقاله بیشتر به آن پرداخته ایم.

احساس درد در انگشتان و دست به دلیل کار بسیار با دست و انگشتان رخ می‌دهد و بیشتر متوجه افرادی است که با کامپیوتر و دیگر فعالیت‌ها مشغول هستند. در این مقاله علت احساس درد در انگشتان و دست را شرح خواهیم داد.

علل درد انگشت دست را بشناسید:

علاوه بر آرتریت موارد زیر هم می‌تواند سبب درد انگشتان دست بشود:

• مشکل‌هایی که به جریان خون ربط داشته باشند
• آسیب رسیدن به انگشتان دست
• رماتیسم جوانان
• مشکلاتی که به عصب ربط داشته باشند
• آرتروز
• اختلالات رینود
• رماتیسم مفصلی
• کار‌هایی که با انگشتان دست انجام می‌شود مانند تایپ کردن با موبایل و کامپیوتر

دو نوع اصلی آرتریت روی انگشتان تاثیر می گذارند: استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید. هر دو به مفصل‌ها آسیب می‌رسانند، اما علت نهفته‌ی هر یک متفاوت است.
استئوآرتریت در غضروف بین انگشتان رخ می‌دهد.

در نهایت استخوان‌ها به همدیگر سایش پیدا می‌کنند و درد شدید و کاهش تحرک به وجود می‌آید.

آرتریت روماتوئید نوعی اختلال خود ایمنی است که در آن بدن به اشتباه به بافت‌های سالم مفصل حمله ور می‌شود. التهاب مفصل که به وجود می‌آید باعث درد می شود و بافت‌ها را از بین می‌برد.

استئوآرتریت و روماتوئید آرتریت تقریبا در هر مفصلی بروز می‌کنند، اما هر دو اختلال اغلب روی انگشتان تاثیر می‌گذارند.
از به دست گرفتن هر وسیله‌ای برای مدت طولانی بپرهیزید و در صورتی که نمی‌توانید از انجام این فعالیت‌ها بپرهیزید، هر 15 دقیقه بین کار استراحت کنید.

بیشتر بخوانید: درد مچ دست ، علت و درمان آن

علت آرتریت انگشتان دست چیست؟

آرتریت به معنای التهاب مفصل است. شایعترین علت آرتریت انگشتان دست، آرتریت دژنراتیو Degenerative arthritis است که به آن استئوآرتریت Osteoarthritis یا آرتروز Arthrosis یا ساییدگی مفصلی هم می‌گویند.

در این نوع از آرتریت، غضروف مفصل آسیب دیده و خراب می‌شود. علت آسیب غضروف مفصل در این بیماری معمولا ضرباتی است که به انگشت وارد می‌شود.
این ضربات می‌توانند موجب شکستگی مفصل، رگ به رک شدن مفصل و یا آسیب مستقیم غضروف مفصلی شود.

شکستگی انگشت وقتی به داخل مفصل راه پیدا میکند حائز اهمیت بسیار است.
این شکستگی‌ها اگر با کوچکترین کجی یا ناهماهنگی جوش بخورند در دراز مدت موجب ساییده شدن سطح مفصلی و تخریب غضروف آن می‌شود.

رگ به رگ شدن مفصل می‌تواند موجب آسیب رباط‌های آن شود. این آسیب میتواند به صورت پاره شدن آنها باشد و در صورتیکه این پارگی خوب ترمیم نیابد موجب تغییر در بیومکانیک مفصل شده و توزیع نیروهای وارده به مفصل را تغییر می‌دهد.

این امر موجب می‌شود به قسمت‌هایی از مفصل نیروهای زیادی وارد شده و در نتیجه مفصل دچار ساییدگی و تخریب شود.

گاهی اوقات آرتروز مفاصل انگشت ایدیوپاتیک Idiopathic است بدین معنی که نمی‌توانیم علتی را برای آن مشخص کنیم.

از علل دیگر آرتریت انگشتان دست روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید Rheumatoid arthritis است. روماتیسم مفصلی یک بیماری پیشرونده است که موجب تخریب غضروف مفاصل و تغییر شکل آنها می‌شود.

علت درد انگشت دست

1-جراحات دست

جراحت و آسیب دست یکی از شایع‌ترین و بیش‌ترین دلایل درد انگشتان دست است. آسیب‌های دست می‌تواند باعث ایجاد بریدگی‌های عمیق در انگشتان، احساس سوزش، شکستگی استخوان انگشتان دست و یا حتی آسیب بافتی و ماهیچه‌ای انگشتان شود.

آسیب‌های دست معمول که باعث این درد می‌شوند عبارتند از:

شکستگی انگشت: این مشکل معمولاً در هنگام حمل وسایل سنگین و یا در زمان انجام فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهد.
بریدگی‌ها
شکستگی ناخن‌های انگشتان دست
نگاهی اجمالی به 14 علت درد انگشتان دست

2-شرایط پزشکی

دیگر عارضه‌های پزشکی که عصب‌ها، ماهیچه‌ها و یا استخوان‌ها را درگیر می‌کنند هم می‌توانند باعث درد انگشتان شوند.

برای مثال در بیماری آرتروز (osteoarthritis (OA)) که یک بیماری تخریبی پیش‌رونده در غضروف مفاصل است، به علت تخریب غضروف‌ها، استخوان‌ها به هم ساییده شده و باعث ایجاد درد می‌شوند. آرتروز در دست می‌تواند مفصل پایه‌ی انگشت شست، مفاصل میانی انگشتان و یا حتی نزدیکی ناخن انگشتان را درگیر کند.

دیگر مشکلات پزشکی که باعث درد در انگشتان دست می‌شوند، عبارتند از:

3– روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی (rheumatoid arthritis به اختصار (RA)) یک بیماری خود ایمنی است که باعث ایجاد درد در مفاصل و در نهایت آسیب کل بدن می‌شود.

آسیب مفصلی ناشی از این بیماری معمولاً در دو سمت بدن اتفاق می‌افتد و این یکی از راه‌هایی است که پزشک می‌تواند آن را تشخیص دهد.

4-پوکی استخوان

پوکی استخوان (osteoporosis) عارضه‌ای است که در آن استخوان‌ها درگیر می‌شوند، در داخل استخوان‌ها به صورت طبیعی فضاهایی خالی وجود دارد، در این بیماری اندازه‌ی این فضاها افزایش پیدا می‌کند و در نهایت استخوان حجم و قدرت خود را از دست می‌دهد

5– دیستروفی ماهیچه‌ای دوشن

دیستروفی ماهیچه‌ای (muscular dystrophy) به گروهی از بیماری‌های ارثی اطلاق می‌شود که به مرور زمان باعث ضعیف شدن و یا آسیب ماهیچه‌ای می‌شوند.

این ضعف در نتیجه‌ی نبود پروتئینی مخصوص به نام دیستروفین (dystrophin) رخ می‌دهد، در واقع بدن برای عملکرد درست و کامل ماهیچه‌ها به این پروتئین نیاز دارد.

6– اِم‌اِس یا تصلب بافت چندگانه

اِم‌اِس یا تصلب بافت چندگانه (multiple sclerosis) یک بیماری مزمن است که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کند. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافت محافظ اطراف رشته‌های نورون موسوم به میلین (myelin) حمله کرده و آن را از بین می‌برد و در نهایت مغز به سختی می‌تواند سیگنال‌های هدایتی و حرکتی خود را به سراسر بدن ارسال کند.

7– سندروم تونل کارپال

در سندروم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome) به عصب مدیان (median nerve) که از وسط دست می‌گذرد فشار بیش از حد اعمال شده و این عصب تا حدود زیادی فشرده می‌شود. این عصب مسئول ایجاد حس در انگشت شست، انگشت وسط و بخشی از انگشت حلقه است.

این عصب هم‌چنین ماهیچه‌ای که به انگشت شست متصل می‌شود را به حرکت وا می‌دارد. تورم داخلی مچ دست عامل فشار به عصب در سندروم تونل کارپال بوده و باعث بی حسی، ضعف و هم چنین مور مور شدن انگشت شست دست می‌شود.

8– اﺳﮑﻠﺮوز ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ

اﺳﮑﻠﺮوز ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ (systemic sclerosis) یک نوع بیماری خود ایمنی نادر است که در آن بافت و ظاهر پوست در نتیجه‌ی تولید بیش از حد کلاژن تغییر می‌کند. این عارضه علاوه بر پوست، رگ‌های خونی، ماهیچه‌ها، قلب، سیستم گوارش، ریه‌ها و کلیه‌ها را هم درگیر می‌کند

9– سندرم رینو

سندرم رینود (Raynaud’s phenomenon) یک نوع اختلال اولیه دستگاه گردش خون است که در آن جریان خون به سمت انگشتان دست و پا، گوش و بینی تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. آب و هوای سرد و یا استرس هیجانی می‌تواند این سندروم را تحریک کند.

10– کورک

کورک (boils) عفونت‌های باکتری فولیکول‌های مو است که بافت‌های اطراف را هم درگیر می‌کند. زمانی که فولیکول مو عفونت می‌کند، ظاهری متورم و قرمز رنگ بر روی پوست پیدا می‌کند. کورک‌ها معمولاً در صورت، گردن، ران و باسن ایجاد می‌شوند.

11– گرهک

گرهک‌ها (nodules) نتیجه‌ی رشد غیر معمول بافتی هستند که معمولا در بافت‌های عمقی‌تر پوست و یا حتی اندام‌های داخلی هم‌چون تیرویید رشد می‌کنند. درصد بالایی از گرهک‌ها خوش خیم هستند.

12– کیست‌ها

کیست‌ها (cyst) کیسه‌هایی با غشای مجزا بوده که درون آن‌ها مایعات، هوا و دیگر مواد وجود دارد و حتی تقسیم سلولی هم در آن اتفاق می‌افتد. کیست در هر جایی از بدن یا زیر پوست رشد می‌کند.

13– تومورها

تومورها (tumors) از تجمع سلول‌های غیر طبیعی به وجود می آیند. در تومورها پروسه‌ی طبیعی جایگزینی سلول‌های نو با سلول‌های پیر بر هم زده می‌شود. سلول‌های تشکیل دهنده‌ی تومور بدون اینکه بدن به آن‌ها نیازی داشته باشد، بزرگ شده و برخلاف سلول‌های پیر عادی هرگز از بین نمی‌روند.

14– گیر افتادگی عصب

گیر افتادگی عصب یا Pinched Nerve در بازو، مچ و یا دست هم می‎تواند عاملی برای درد انگشتان دست باشد.

شناخت انواع درد انگشت دست

درد مفاصل انگشتان دست ممکن است احساس کسل کننده و دردناک را برای فرد به همراه داشته باشد. این درد ممکن است ناگهان شروع شود و سپس از بین برود.

• درد با تورم

اگر انگشت شکسته دارید، معمولاً متورم، بنفش یا آبی رنگ و بسیار دردناک خواهد بود. در بعضی موارد، استخوان ممکن است از نظر جسمی از هم جدا شده و قابل مشاهده باشد.

• درد در زمان حرکت و درد ضربان دار

سندرم تونل کارپ و سایر شرایط پزشکی که بر روی اعصاب و ماهیچه های بازو و دست شما تأثیر می‌گذارد، می‌تواند باعث شود شود در هنگام حرکت انگشتان درد شدیدی را احساس کنید. دشواری در هنگام نوشتن و تایپ کردن و لرزش دستان، از دیگر مشکلات سندروم تونل کارپ است.

• در رفتگی انگشت

دررفتگی انگشت هنگامی اتفاق می‌افتد که استخوان‌های انگشت یا انگشت شست شما از مفاصل آنها جدا شود. در بعضی موارد این جابجایی قابل مشاهده است.

• درد در قسمت جراحت دیده

شدت درد با توجه به عمق جراحت و بریدگی متفاوت است و ممکن است در در برخی از موارد اطراف قسمت بریدگی قرمز شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد ؟

1. پس از گذشت ۲ هفته درد دست تسکین و یا کاهش نیابد.
2. قادر نباشید انگشت خود را به طور کامل راست کنید.
3. احساس کرختی و سوزن سوزن شدن در انگشت های دست
4. حتی زمانی که با انگشتان دست خود کاری انجام نمی دهید هم درد بسیار شدیدی را حس کنید.

علت خشکی مفاصل در صبح چیست؟

دلیل اصلی خشکی صبحگاهی هنوز ناشناخته است. یک نظریه نشان می دهد که این بیماری به یک ریتم بیولوژیکی مرتبط است.

هنگامی که در شب عملیات سوخت و ساز بدن انجام می شود، سطح بعضی از سیتوکین های التهابی ( پروتئین های محلولی هستند که در تنظیم ایمنی نقش دارند) افزایش پیدا می کند.

ریتم کورتیزول ممکن است در این امر تاثیر داشته باشد، زیرا کاهش سطح کورتیزول موجب افزایش التهاب در شب می شود.

تحقیقات منتشر شده در آوریل 2015 در مورد آرتروز و درمان آن نشان می دهد که علیرغم ارتباط بین التهاب و خشکی صبحگاهی، با پیشرفت رادیوگرافی RA ارتباطی ندارد.

نقش دارو‌ها برای کاهش درد مفاصل

مصرف دارو‌های گوناگون برای کاهش درد مفاصل استفاده از دارو‌هایی مانند سلبرکس، دیکلوفناک و بروفن باعث بهبود التهاب انگشتان دست می‌شود.
کار درمانی و تجویز دارو‌های ضد روماتیسمی باعث کاهش روند سرعت تغییر شکل انگشتان دست می‌شود و کیفیت زندگی اشخاص را بهبود می‌بخشد.

درمان‌های خانگی برای کاهش این عارضه روش‌های خانگی و طبیعی که بر پایه علمی بیان نشده‌اند، هیچ تاثیری در بهبود روند درد ندارند و از این روش‌های بی‌پایه و بی اساس باید به شدت پرهیز کرد .

از آنجایی که پوکی استخوان در سنین بالاتر در میان افراد میانسال رخ می‌دهد بهتر است برای پیشگیری از این کار مصرف لبنیات کم چرب، غذا‌های دریایی، کلسیم یا دارو‌های مکمل، دارو‌های ضد پوکی استخوان را در اولویت برنامه غذایی خود قرار دهیم.

ارثی بودن درد آرتروز انگشتان دست زمینه‌های خانوادگی در بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند باعث تشدید آرتروز انگشتان شود.

مهم ترین اقدامات درمانی برای آرتروز مفاصل انگشتان دست عبارتند از:

– کاهش فعالیت‌های بدنی که موجب درد می شود
– یاد گرفتن راه های درست انجام کارها با دست، طوری که فشار زیادی به انگشتان وارد نشود
– استفاده از داروهای مسکن
– گرم کردن موضع درد
– بریس انگشت
– نرمش‌های کششی

این فعالیت‌ها را در درمان درد انگشتان دست به کار ببندید و درد خود را کاهش دهید:

• از انجام کارهایی که سبب افزایش درد می‌شود، بپرهیزید.
• انجام صحیح هر کاری به طوری که فشاری به انگشتان دست وارد نکند را یاد بگیرید.
• از داروهای مسکن با مشورت پزشک استفاده کنید.
• انگشتانتان را گرم نگه دارید.

راهکارهای درمانی

• بریس انگشت
• نرمش‌های کششی انجام دهید.
  اگر می‌خواهید وسیله‌ای را بردارید که دسته باریکی دارد، حتما به قطر آن اضافه کنید و بردارید تا احساس درد و فشار کمتری به انگشتان وارد شود تا از مفاصل خود حفاظت کرده باشید.
  به انگشتان دست خود ورزش دهید. انگشتانات را باز و بسته کنید. به چپ و راست ببرید و …. اما توجه داشته باشید در هنگام انجام حرکات ورزشی نباید دردی را احساس کنید.
  در فعالیت‌های خود تغیر ایجاد کنید و به انگشتانتان بیشتر استراحت بدهید. اما اگر این امکان را ندارید در هر یک ساعت کار یک استراحت پانزده دقیقه ای به انگشتان خود بدهید.
• خشک کردن مفصل: در این روش دکتر دو استخوان تشکیل دهنده مفصل را بهم متصل می‌کند. با این کار درد بیمار قطع می‌شود اما حرکت مفصل هم به طور کامل از بین می‌رود. از این روش بیشتر در جوانان که نیاز دارند با دست خود کارهای سنگین انجام دهند، استفاده می‌کنند.
• تعویض مفصل: جراحان در افراد مسن که نیازی به پایداری مفصل ندارند و اما در عوض عمل حرکتی مفاصل برای شان اهمیت دارد، اسفاده می‌کنند.
• بازسازی مفصل: در بازسازی مفصل پزشک سطوح خراب شده و از بین رفته غضروفی را از دو سر استخوان خارج می‌کند و در بین آنها بافت نرم تری مانند یک تاندون قرار می‌دهد تا هم به حد زیادی درد بیمار را کاهش دهد و هم حرکات مفصل حفظ شود. از این روش در آرتریت مفصل کارپومتاکارپ شست بسیار استفاده می‌کنند.

حرکات ورزشی درد انگشتان دست

برخی از حرکات ورزشی و تمرینات فیزیوتراپی به شما بهبود درد انگشتان شما کمک زیادی خواهد کرد. فیزیوتراپیست‌ها معمولا بسته به شرایط فرد، ورزش و تمرین‌های متفاوتی را پیشنهاد می‌کنند. برخی از این نرمش به افزایش دامنه حرکت مفصل کمک می‌کند و برخی دیگر کارایی عضلات و تاندون‌ها را بهبود می‌بخشند. از متداول‌ترین حرکات ورزشی برای درد انگشتان دست به شرح زیر است:

1.مشت کردن دست
دست خود را مشت کنید، به صورتی که شست شما روب سایر انگشتانتان باشد، این وضعیت را حدود 60 ثانیه حفظ کنید، سپس مشت خود را باز کرده و انگشتان خود را بکشید. این تمرین باید 4 بار با هر دست انجام شود.

2. کشیدن انگشتان دست
دست‌های خود را روی یک سطح صاف (مانند یک میز) قرار دهید. باید کف دست‌های شما به سطح چسبیده باشد بدو اینکه فشاری به انگشتان وارد شود. حدود 60 ثانیه در همین وضعیت بمانید، سپس رها کنید. همانند تمرین قبلی این حرکت حداقل 4 بار برای هر دست انجام شود.

3. کشیدن سرپنجه دست
برای این تمرین دست خود را صاف نگه دارید و انگشتان خود را به کف دست خم کنید، به گونه‌ای که سر انگشتان به قسمت پایین انگشت‌ها برخورد کند، 30 تا 60 ثانیه در این حالت نگه دارید و رها کنید. این تمرین دامنه حرکت انگشتان دست را بهبود می‌بخشد.

4. تقویت چنگ دست
برای این تمرین می‌توانید یک توپ نرم پلاستیکی را در کف دست خود گرفته و تا جایی که می توانید آن را فشار دهید. چند ثانیه این وضعیت را حفظ کنید، سپس رها کنید. بهتر است این تمرین 10 الی 15 بار برای هر دست انجام شود.

5. بلند کردن انگشت دست
کف دست خود را روی یک سطح صاف بگذارید. یکی از انگشتان خود را به آرامی از سطح بلند کنید و دوباره پایین بیاورید. این حرکت را برای بقیه انگشتان دست خود تکرار کنید. می‌توانید 8 تا 12 بار این حرکت را برای هر کدام از انگشت‌ها انجام دهید.

6. کشش انگشت شست دست
مطابق تصویر یک کش پلاستیکی نرم دور دست خود قرار دهید و کف دست خود را روی سطح صاف قرار دهید. به آرامی انگشت شست دست خود را از سایر انگشت‌ها دور کنید. 30 الی 60 ثانیه این وضعیت را حفظ کنید و سپس رها کنید.

7. ایجاد O انگلیسی با کمک انگشتان دست
دست چپ خود را باز کنید و تمام انگشتان خود را به داخل خم کنید تا شبیه به حرف o انگلیسی شود، این وضعیت را تا چند ثانیه حفظ کنید و سپس انگشتان خود را باز کنید و تمرین را تکرار کنید؛ این تمرین را برای هر دو دست انجام دهید.