سردرد میگرن و انواع آن و راه های درمان

سردرد میگرن یک اختلال در سیستم مرکز عصبی است. این نوع بیماری شایعترین نوع سردرد اولیه است که تنها علائم آن سردرد نیست و همراه سردرد یا قبل شروع آن علائم دیگری نیز رخ میدهد.
سردردها در دو شکل متفاوت نمایان میشوند؛ سردردهای اولیه که یک اختلال اولیه و پایهای است که زمینه ژنتیکی دارد مثل میگرن. نوع دیگر سردردهای ثانویه که ناشی از بروز یک اتفاق اضافی بر مغز است مثل تومور مغزی، عفونت، التهاب و… . عمده سردردها، سردرد اولیه هستند که به واسطه اختلال شیمیایی رخ میدهند.
دیگر علائم میگرن بعضی افراد قبل از شروع سردرد میگرن و سردرد معمولا دچار بدخلقی، احساس نیاز به غذای شیرین، خمیازه، دل درد، بیرونروی، سرگیجه و … میشوند. این در حالی است که ممکن است همراه سردرد نیز علائمی چون اختلالات بینایی (تاری چشم)، حالت تهوع و استفراغ ظاهر شود و سروصدا و نور و بعضی بوها فرد را اذیت کند.
نوع سردرد میگرن نیز این سردرد به حالت ضرباندار و کوبنده است که به طور مکرر و دورهای رخ میدهد. فرد در این حالت دوست دارد بافشار روی سر، جلوی سردرد خود را بگیرد.
میگرن سردرد ضربان دار یک طرفه ایست که توسط عوامل تحریک کننده مانند استرس، هورمون ها، محیط و بسیاری عوامل دیگر ایجاد می شود. اصولا سردردهای میگرنی در زنان شایع تر است و ممکن است زندگی و فعالیت روزانه ی فرد را مختل کند.
میگرن یک وضعیت پیچیده با انواع مختلفی از نشانهها است. برای بسیاری از افراد، ویژگی اصلی این بیماری سردرد دردناک است. نشانههای دیگر شامل احساس بیماری، استفراغ، اختلال و تاری دید و حساسیت به نور، صدا و بو است.
چه کسانی مستعد ابتلا به میگرن هستند ؟
بروز میگرن در زنان حدود سه برابر بیشتر از مردان است. شیوع میگرن در افرادی که اقوامشان از این بیماری رنج می برند بیشتر است. علاوه بر این میگرن اغلب در افرادی که مبتلا به صرع، افسردگی، سکته ی مغزی، آسم و یا اختلالات عصبی ارثی هستند، بیشتر رخ می دهد.
بیشتر بخوانید متخصص درد کیست؟
عامل بیماری میگرن
مهمترین عامل بیماری میگرن، ناشناخته است با این حال اعتقاد بر این است که عوامل محیطی و ژنتیکی در بیماری میگرن نقش داشته باشند. در دو سوم موارد، این بیماری در خانوادهها وجود دارد و به ندرت به خاطر نقص تک ژن اتفاق میافتند. برخی از بیماریهای روانی همچون بسیاری از رویدادهای زیستی یا محرکها با این بیماری در ارتباط هستند که از این دسته میتوان به افسردگی، اضطراب و اختلال دو قطبی اشاره کرد.
- عامل ژنتیکی
مطالعهٔ دوقلوها نشان میدهد که تأثیر ژنتیکی ۳۴ تا ۵۱٪ در احتمال ابتلا به میگرن مؤثر میباشد. این رابطهٔ ژنتیکی در میگرنهایی که دارای آئورا هستند نسبت به میگرنهایی که آئورا ندارند قویتر میباشد. برخی از گونههای ویژهٔ ژنها، خطر ابتلا به این بیماری را به میزان کم تا متوسط افزایش میدهند. اختلالات ژنتیکی که باعث به وجود آمدن میگرن میشوند، اندک هستند. یکی از این گونهها به عنوان «میگرن نیم فلج خانوادگی» شناخته شدهاست، که نوعی میگرن با آئورا میباشد، و از طریق کروموزوم غیرجنسی غالب به ارث میرسد. این اختلالات با انواع کدگذاری ژنی برای پروتئینهایی که کار انتقال یون را بر عهده دارند، در ارتباط میباشند. - محرکها
میگرنها ممکن است توسط محرکها بهوجود آیند، که برخی از افراد در تعداد اندکی از موارد از آنها به عنوان عامل مؤثر نام میبرند و برخی دیگر در اکثر موارد. از بسیاری از عوامل با عنوان محرک یاد میشود، با این حال شدت و اهمیت این روابط مشخص نیست. یک محرک میتواند بیش از ۲۴ ساعت قبل از شروع علائم بیماری خود را نشان دهد.
تحقیقات جدید نشان میدهد امواج ناشی از بسیاری از وسایل الکترونیکی ازجمله مایکروفر، موبایل، تبلت و لپتاپ میتوانند محرک این بیماری و حتی موجب تشدید سردرد در این بیماران شوند.
- جنبههای فیزیولوژیکی
از میان محرکهای رایج گزارش شده میتوان به استرس، گرسنگی، و خستگی (همه این موارد بهطور یکسان در بهوجود آوردن سردرد تنشی مؤثر میباشند) اشاره کرد. بروز میگرن با اختلال اضطراب پس از سانحه در ارتباط بوده و همچنین احتمال وقوع سردردهای میگرنی در دوران قاعدگی بیشتر است. تأثیرات هورمونی دیگری، نظیر نخستین عادت زنانگی، استفاده از قرصهای ضدبارداری خوراکی، قاعدگی، پیشیائسگی، و یائسگی، همچنین در این بیماری نقش دارند. این تأثیرات هورمونی به نظر میرسد در بهوجود آوردن میگرن بدون آئورا نقش بیشتری داشته باشند.معمولاً میگرنها در طول دوره سهماههٔ دوم و سوم بارداری یا پس از یائسگی بهوجود نمیآیند. - جنبههای تغذیهای
بررسی محرکهای تغذیهای ثابت کردهاند که شواهد این بیماری، بیشتر مبتنی بر ارزیابیهای فردی است و از این رو برای اثبات یا رد هر گونه محرک خاص، محکم نمیباشند. در خصوص مواد خاص هم به نظر نمیرسد شواهدی برای تأثیر تیرامین در میگرن وجود داشته باشد و این در حالی است که مونوسدیم گلوتامات (MSG) به عنوان یک محرک تغذیهای در این بیماری مکرراً گزارش میشود. و شواهد از اثبات این امر بهطور پیوسته عاجز بودهاند. - جنبههای محیطی
بررسی محرکهای بالقوهٔ محیطهای درونی و بیرونی نشان داد که شواهد کلی برای اثبات تأثیر این محرکها ضعیف هستند، با این حال پیشنهاد بر این است که افرادی که دچار میگرن هستند اقدامات پیشگیرانهای را در خصوص کیفیت هوا و نور محیطهای درونی انجام دهند. همچنین عواملی نظیر رژیم غذایی نامناسب، اضافه وزن، بوها و حتی تشعشع وسایل الکترونیکی ارتباطی نظیر تلفنهای همراه، رایانههای همراه و استفادهٔ بیش از اندازه از صفحهنمایشهای قدیمی موسوم به CRT نیز تأثیر زیادی بر بروز سردردها دارد.
انواع میگرن
انواع بسیاری از میگرن وجود دارد. دو نوع از رایجترین انواع میگرن، میگرن بدون اورا و میگرن همراه با اورا است. برخی افراد هر دو نوع میگرن را دارند.
- میگرن بدون پیشدرآمد یا اورا
این نوع میگرن قبلا میگرن معمولی نامیده میشد. بیشتر افراد مبتلا به میگرن، پیشدرآمد یا اورا را تجربه نمیکنند.
بر اساس گفتهی انجمن بین المللی سردرد، افرادی که میگرن بدون اورا دارند، حداقل ۵ حمله با خصوصیات زیر داشتهاند:
- حملهی سردردی که در صورت عدم درمان یا پاسخ ندادن درمان، معمولا ۴ تا ۷۲ ساعت طول میکشد.
- سردردی که حداقل دو تا از ویژگیهای زیر را داشته باشد:
- تنها در یک طرف سر رخ میدهد (یکطرفه)
- درد، ضرباندار یا زق زقکننده است.
- سطح درد، متوسط یا شدید است.
- درد با حرکت، مثلا با راه رفتن یا بالا رفتن از پلهها، بدتر میشود.
- سردردی که حداقل یکی از ویژگیهای زیر را داشته باشد:
- شما را حساس به نور میکند (نورهراسی)
- شما را حساس به صدا میکند (صداهراسی)
- تهوع با یا بدون استفراغ یا اسهال دارید.
- سردرد توسط مشکل یا تشخیص دیگری ایجاد نشده است.
-
- میگرن همراه با پیشدرآمد یا اورا
این نوع میگرن قبلا به عنوان میگرن کلاسیک، میگرن عارضهدار و یا میگرن همیپلژیک (نیمه فلجکننده)، شناخته میشد. میگرن همراه با اورا در ۲۵ درصد افراد مبتلا به میگرن رخ میدهد.
- میگرن همراه با پیشدرآمد یا اورا
بر اساس گفتهی انجمن بینالمللی سردرد، شما باید حداقل دو حمله با خصوصیات زیر را داشته باشید:
اورایی که از بین میرود، کاملا برگشتپذیر است و شامل حداقل یکی از علائم زیر است:
-
-
- مشکلات بینایی (رایجترین علامت اورا)
- مشکلات حسی بدن، صورت یا زبان مانند بیحسی، مورمور شدن یا گیجی
- مشکل در صحبت کردن یا مشکلات زبانی
- مشکل در حرکت کردن یا ضعف، که ممکن است تا ۷۲ ساعت طول بکشد.
-
علائم مربوط به ساقهی مغز که شامل موارد زیر است:
-
-
- مشکل در صحبت کردن یا دیسآرتری (صحبت ناواضح)
- سرگیجه (احساس دوران)
- وز وز یا زنگ زدن گوش
- مشکل در شنیدن
- دوبینی
- آتاکسی یا ناتوانی در کنترل حرکات بدن
- کاهش هوشیاری
مشکلات چشمی تنها در یک چشم، شامل دیدن پرتوهای نور، نقاط کور یا کوری موقت (زمانی که این علائم رخ دهد به آن، میگرن رتینال یا میگرن شبکیه گفته میشود)
اورایی که حداقل دو تا از ویژگیهای زیر را داشته باشد:
-
-
-
- حداقل یکی از علائم در طول ۵ دقیقه یا بیشتر به تدریج شدت یابد
- هر یک از علائم اورا بین ۵ دقیقه تا یک ساعت طول بکشد (اگر شما سه علامت داشته باشید، ممکن است تا سه ساعت طول بکشند)
- حداقل یک علامت اورا تنها در یک طرف سر رخ دهد، از قبیل مشکل در دید، صحبت یا مشکلات زبانی
- اورا همراه با سردرد یا یک ساعت پیش از آغاز آن رخ دهد
- سردرد توسط دیگر مشکلات سلامتی ایجاد نشده باشد و احتمال حملهی ایسکمیک زودگذر رد شده باشد.
-
اورا معمولا پیش از شروع سردرد آغاز میشود، ولی میتواند با شروع سردرد ادامه یابد. از طرف دیگر، اورا ممکن است همزمان با سردرد آغاز شود.
-
-
- میگرن مزمن
میگرن مزمن قبلا به عنوان سردرد ترکیبی یا مخلوط شناخته میشد زیرا میتواند خصوصیاتی از میگرن و سردردهای تنشی داشته باشد. همچنین، گاهی اوقات به آن میگرن شدید گفته میشود و میتواند با مصرف بیش از حد دارو ایجاد شود.
- میگرن مزمن
-
افراد مبتلا به میگرن مزمن، تنش شدید یا سردرد میگرنی را بیش از ۱۵ روز در ماه برای سه ماه یا بیشتر تجربه میکنند. بیش از ۸ مورد این سردردها، میگرنهای با یا بدون اورا هستند. تفاوتهای بیشتر بین میگرن و میگرن مزمن را بررسی کنید.
در مقایسه با افراد مبتلا به میگرن حاد، افراد مبتلا به میگرن مزمن، احتمالا موارد زیر را بیشتر دارند:
- سردردهای شدید
- ناتوانی بیشتر در کارهای خانه یا بیرون از خانه
- افسردگی
- انواع دیگری از دردهای مزمن، مثلا آرتروز
- دیگر مشکلات جدی سلامتی (بیماریهای همزمان) از قبیل فشار خون بالا
- جراحتهای قبلی سر و گردن
- میگرن حاد
میگرن حاد اصطلاحی عمومی برای میگرنی است که مزمن تشخیص داده نمیشود. نام دیگر این نوع میگرن، میگرن اپیزودیک است. افراد مبتلا به میگرن اپیزودیک، تا ۱۴ روز در ماه سردرد دارند. بنابراین، افراد مبتلا به میگرن اپیزودیک نسبت به میگرن مزمن سردردهای کمتری در طول یک ماه دارند. - میگرن وستیبولار یا دهلیزی
میگرن وستیبولار به عنوان سرگیجهی همراه با میگرن نیز شناخته میشود. حدود ۴۰ درصد افراد مبتلا به میگرن، علائم وستیبولار دارند. این علائم روی تعادل اثر گذاشته و باعث سرگیجه یا هردوی این موارد میشوند. افراد در هر سنی، حتی کودکان، ممکن است میگرن وستیبولار داشته باشند.
معمولا، نورولوژیستها افرادی را که در مدیریت میگرن خود از جمله میگرنهای وستیبولار مشکل دارند، درمان میکنند. داروهای این نوع میگرن مشابه داروهای دیگر انواع میگرن است. میگرن وستیبولار، همچنین حساس به غذاهایی است که میگرن را تحریک میکند. بنابراین، ممکن است بتوانید با ایجاد تغییر در رژیم غذایی خود، از سرگیجه جلوگیری کرده و آن را رفع کنید.
علاوه بر این، پزشک متخصص مغز و اعصاب شما ممکن است توصیه کند که به یک تراپیست توانبخشی وستیبولار مراجعه کنید. آنها میتوانند به شما تمرینهایی برای کمک به حفظ تعادل، زمانی که علائمتان در بدترین حالت خود است، آموزش دهند. چون این میگرنها میتوانند بسیار ناتوانکننده باشند، شما و پزشکتان ممکن است در مورد داروهای پیشگیریکننده صحبت کنید. در مورد میگرن وستیبولار بیشتر بخوانید.
- میگرن اپتیکال یا چشمی
میگرن اپتیکال به عنوان میگرن چشمی، میگرن اکولار، میگرن افتالمیک، میگرن تکچشمی و میگرن شبکیه نیز شناخته میشود. این میگرن، نوع نادرتری از میگرن همراه با اورا است ولی برخلاف سایر اوراهای بینایی، تنها یک چشم را تحت تاثیر قرار میدهد.
انجمن بینالمللی سردرد، میگرن شبکیه را به صورت حملههای کاملا برگشتپذیر و موقت مشکلات بینایی تنها در یک چشم تعریف میکند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دیدن پرتوها یا برقهای نور که به آنها جرقه گفته میشود
- نقطهی کور یا از دست دادن نسبی بینایی که به آن اسکوتوما گفته میشود
- از دست دادن دید یک چشم
این مشکلات بینایی معمولا با یک ساعت فاصله از سردرد رخ میدهند. گاهی، میگرنهای چشمی بدون درد هستند. بیشتر افراد مبتلا به میگرن چشمی، قبلا نوع دیگری از میگرن را داشتهاند.
ورزش ممکن است باعث شروع حمله شود. این سردردها به سبب مشکلات چشمی از قبیل گلوکوم ایجاد نمیشوند. در مورد دلایل این نوع میگرن بیشتر بخوانید.
- میگرن پیچیده
میگرن پیچیده، نوعی سردرد نیست. بلکه، اصطلاح میگرن پیچیده یا همراه با عارضه یک راه کلی برای توصیف میگرن است، با اینکه از نظر بالینی روش دقیقی نیست. برخی افراد از اصطلاح میگرن پیچیده برای توصیف میگرنهای همراه با اورا که علائمی مشابه با علائم سکته مغزی دارند، استفاده میکنند. این علائم شامل موارد زیر است:
- ضعف
- مشکل در صحبت کردن
- از دست دادن بینایی
مراجعه به یک متخصص سردرد معتبر میتواند دریافت یک تشخیص دقیق و قاطع از نوع سردرد را تضمین کند.
- میگرن قاعدگی
میگرنهای مرتبط با قاعدگی تا ۶۰ درصد زنانی را که به هر کدام از انواع میگرن مبتلا هستند، تحت تاثیر قرار میدهند. این میگرنها میتوانند با یا بدون اورا باشند و قبل، بعد یا در طول قاعدگی و در طول تخمکگذاری رخ دهند.
تحقیقات نشان داده است که میگرنهای قاعدگی شدیدتر، طولانیتر و همراه با تهوع قابل توجه نسبت به سایر میگرنهای غیرمرتبط با چرخهی قاعدگی هستند.
علاوه بر درمانهای استاندارد میگرن، زنان مبتلا به میگرنهای مرتبط با قاعدگی ممکن است از داروهایی که سطح سروتونین را تحت تاثیر قرار میدهند یا درمانهای هورمونی سود ببرند.
- میگرن آسفالژیک یا میگرن بدون سردرد
میگرن آسفالژیک به عنوان میگرن بدون سردرد، اورای بدون سردرد، میگرن خاموش و میگرن بینایی بدون سردرد نیز شناخته میشود. میگرن آسفالژیک زمانی رخ میدهد که فرد اورا دارد ولی سردرد نمیگیرد. این نوع میگرن بین افرادی که بعد از ۴۰ سالگی به میگرن مبتلا میشوند، غیرمعمول نیست.
علائم اورای بینایی، راجترین علائم هستند. در این نوع میگرن، اورا ممکن است به صورت تدریجی همراه با علائمی که در عرض چند دقیقه پخش شده و از یک علامت به علامت دیگر حرکت میکنند، رخ دهد. بعد از علائم بینایی، افراد ممکن است بیحسی، مشکل در صحبت کردن و سپس احساس ضعف و ناتوانی در حرکت دادن یک بخش از بدن خود به طور نرمال را داشته باشند. برای به دست آوردن درک بهتر از میگرن آسفالژیک یا خاموش به خواندن ادامه دهید.
- میگرن هورمونی
میگرن هورمونی، که به نام میگرن قاعدگی یا سردردهای ناشی از توقف مصرف استروژن اگزوژن نیز شناخته میشود، مرتبط با هورمونهای زنانه، معمولا استروژن، است. این میگرنها در طول مواقع زیر رخ میدهند:
- قاعدگی
- تخمکگذاری
- بارداری
- پیش از یائسگی
- چند روز اول بعد از شروع یا قطع مصرف داروهای حاوی استروژن مانند قرصهای ضدبارداری یا هورموندرمانی
اگر شما از هورموندرمانی استفاده میکنید و سردردهایتان افزایش یافته، پزشکتان ممکن است در مورد موارد زیر با شما صحبت کند: - تنظیم دوز
- تغییر نوع هورمونها
- توقف هورموندرمانی
- میگرن اضطرابی
این نوع میگرن توسط انجمن بینالمللی سردرد به رسمیت شناخته نشده است. با این حال، اضطراب میتواند یک عامل محرک برای میگرن باشد.
سردردهای اضطرابی نیز وجود دارند. به این سردردها، سردردهای تنشی یا سردرد معمولی هم گفته میشود. اگر فکر میکنید که اضطراب ممکن است عامل محرک میگرن شما باشد، از یوگا برای آرامش یافتن استفاده کنید.
- میگرن خوشهای
میگرن خوشهای توسط انجمن بینالمللی سردرد، به عنوان نوعی از میگرن تعریف نشده است. با این حال، سردردهای خوشهای وجود دارند. این سردردها باغث درد شدید در اطراف و پشت چشم میشوند که اغلب همراه با موارد زیر است:
- اشکریزش در یک سمت
- احتقان بینی
- برافروختگی و سرخ شدن
این سردردها میتوانند با مصرف الکل یا سیگار کشیدن بیش از حد آغاز شوند. شما ممکن است علاوه بر میگرن، سردرد خوشهای نیز داشته باشید.
- میگرن عروقی
میگرن عروقی توسط انجمن بینالمللی سردرد، به عنوان نوعی از میگرن تعریف نشده است. میگرن عروقی، اصطلاحی است که برخی افراد برای توصیف سردرد زق زقکننده و ضربان ایجاد شده توسط میگرن استفاده میکنند.
- میگرن در کودکان
کودکان نیز میتوانند همانند بالغین به بسیاری از انواع میگرن مبتلا شوند. کودکان و نوجوانان نیز، مانند بالغین، میتوانند افسردگی و اختلالات اضطرابی را همزمان با میگرنشان تجربه کنند.
کودکان تا زمانی که بزرگتر و نوجوان شوند، احتمال بیشتری دارد که در هر دو طرف سر علامت داشته باشند. داشتن سردرد در پشت سر در کودکان نادر است. میگرن کودکان بین ۲ تا ۷۲ ساعت طول میکشد.
چند نوع متفرقه از میگرن در کودکان رایجتر است که شامل میگرن شکمی، سرگیجهی وضعیتی حملهای خوشخیم و استفراغ دورهای میباشد.
- میگرن شکمی
کودکان مبتلا به میگرن شکمی ممکن است به جای سردرد، دلدرد داشته باشند. درد میتواند متوسط تا شدید باشد. معمولا درد در وسط شکم و اطراف ناف است. با این حال، ممکن است درد در یک ناحیهی مشخص نباشد. ممکن است کل شکم دردناک باشد.
کودکتان ممکن است سردرد نیز داشته باشد. علائم دیگر شامل موارد زیر است:
- کمبود اشتها
- تهوع با یا بدون استفراغ
- حساسیت به نور یا صدا
- کودکان مبتلا به میگرن شکمی، احتمال دارد علائم رایجتر میگرن را نیز مشابه بالغین داشته باشند.
- سرگیجهی وضعیتی حملهای خوشخیم
سرگیجهی وضعیتی حملهای خوشخیم میتواند در کودکان نوپا یا کوچک رخ دهد. این سرگیجه زمانی اتفاق میافتد که کودکتان ناگهان تعادلش را از دست داده و از راه رفتن امتناع میکند و یا با پاهای باز راه میرود، در نتیجه تلوتلو میخورد. کودک ممکن است استفراغ کند و سردرد نیز داشته باشد. علامت دیگر، حرکت سریع چشمها (نیستاگموس) است. حمله از چند دقیقه تا چند ساعت طول میکشد. خواب معمولا باعث اتمام علائم میشود. - استفراغ دورهای
استفراغ دورهای اغلب در کودکان در سنین مدرسه رخ میدهد. استفراغ قوی ممکن است چهار یا پنج بار در ساعت برای حداقل یک ساعت رخ دهد. کودک شما ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشد:
- درد شکم
- سردرد
- حساسیت به نور یا صدا
- علائم ممکن است از یک ساعت تا ده روز طول بکشند.
بین استفراغها، کودک شما ممکن است کاملا عادی باشد. حملهها ممکن است به فاصلهی یک هفته یا بیشتر رخ بدهند. علائم میتوانند یک الگوی بروز ایجاد کنند که قابل شناخت و پیشبینی باشد.
علائم استفراغ دورهای ممکن است نسبت به سایر علائم میگرن که کودکان و نوجوانان تجربه میکنند، قابل توجهتر باشد.
- میگرن و بارداری
برای بسیاری از زنان، میگرن در طول بارداری بهبود مییابد. با این حال، ممکن است بعد از زایمان به سبب تغییرات ناگهانی هورمونی، میگرن بدتر شود. سردردها در طول بارداری نیاز به توجه ویژه دارند تا اطمینان حاصل شود که دلیل سردرد، مشخص است.
تحقیقات ادامه دارد اما یک مطالعهی کوچک اخیر نشان داده که زنانی که در طول بارداری به میگرن مبتلا میشوند، بیشتر:
- دچار زایمان زورس یا پیش از موعد میشوند
- دچار پرهاکلامپسی میشوند
- کودک با وزن پایین به دنیا میآورند
برخی داروهای خاص میگرن مانند آسپیرین ممکن است در طول بارداری، ایمن در نظر گرفته نشوند. اگر در طول بارداری میگرن دارید، سعی کنید همراه با پزشکتان راهی برای درمان میگرن بدون آسیب زدن به جنین در حال رشد پیدا کنید.
- میگرن در مقابل سردرد تنشی
میگرن و سردرد تنشی، رایجترین نوع سردرد، در برخی از علائم اشتراک دارند. با این حال، میگرن همراه با بسیاری از علائم دیگر است که با علائم سردرد تنشی مشترک نیستند. همچنین، میگرن و سردرد تنشی به درمانهای مشابه پاسخهای متفاوتی میدهند.
هر دوی سردرد تنشی و میگرن میتوانند این علائم را داشته باشند:
- درد خفیف تا متوسط
- درد مداوم
- درد در هر دو طرف سر
تنها میگرن میتواند این علائم را داشته باشد:
- درد متوسط تا شدید
- درد کوبشی یا زق زقکننده
- ناتوانی در انجام فعالیتهای معمول
- درد در یک طرف سر
- تهوع با یا بدون استفراغ
- اورا یا پیشدرآمد
- حساسیت به نور، صدا یا هردو
تفاوت سردردهای میگرنی با سردردهای تنشی معمول چیست؟
در افرادی که دچار سردردهای میگرنی هستند، درد ضربان دار و عمیق مشاهده می شود در حالیکه سردرد تنشی با فشار به سر یا اطراف گردن همراه است.
موقعیت ایجاد درد در سردردهای میگرنی، در پشت سر و یا نزدیک به چشم و در یک طرف سر است در حالیکه در سردردهای تنشی وجود درد در سراسر پیشانی و سر و یا در گردن گزارش می شود.
شدت درد در سردردهای میگرنی تا حدی است که معمولا افرادی که دچار حمله میگرنی می شوند توانایی انجام کارهای روزمره و یا تمرکز بر امور را از دست می دهند. در حالیکه سر دردهای تنشی معمولا خفیفند.
زمان سر دردهای میگرنی معمولا طولانی است در حالیکه سردردهای تنشی در مدت زمان کوتاهی بهبود می یابند. در سردردهای میگرنی تهوع، استفراغ و ناراحتی معده دیده می شود که در سردردهای تنشی این علائم تجربه نمی شود.
۱ تا ۲ روز قبل از شروع میگرن علائمی از جمله یبوست، افسردگی، اسهال، بیش فعالی، تحریک پذیری و سفتی گردن مشاهده می شود که این علائم در سردردهای تنشی وجود ندارد.
علت ایجاد سردردهای تنشی معمولا استرس، کم خوابی و خستگی زیاد است اما از جمله عوامل ایجاد میگرن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف الکل
- نور زیاد
- مصرف کافئین
- صداهای بلند
- بوی شدید
- برهم خوردن الگوی خواب و تغذیه
- مصرف شیرینی و غذاهای فراوری شده
پیشگیری از سردرد میگرنی چگونه است؟
برای پیشگیری از سردرد میگرنی باید از عوامل ایجاد کننده آن دوری کرد. ثبت عواملی که در هر حمله حضور داشتهاند به شناسایی این عوامل کمک میکند. تغییرات شیوه زندگی نظیر خواب مناسب، کاهش استرس، نوشیدن مقادیر مناسب آب، عدم مصرف مواد غذایی خاصی که طبق تجربه فرد باعث ایجاد حملات میشوند، فعالیت بدنی منظم، میتواند باعث کاهش دفعات سردرد میگرنی شود.
از داروهای پیشگیری کننده در صورتیکه تعداد دفعات حمله بیش از یک حمله باشد و یا علائم بسیار شدید باشد استفاده میشود. داروهایی نظیر بتابلاکرها (پروپرانولول)، ضدافسردگیها (آمیتریپتیلین)، ضدتشنجها (توپیرامات، والپرات سدیم)، مکملهای ویتامین B12 به این منظور استفاده میشوند.
لازم است توجه کنیم نوعی سردرد به نام سردرد سومصرف دارو وجود دارد که به علت مصرف مقادیر زیاد دارو در تلاش برای کاهش حملات میگرن اتفاق میافتد.
تغذیه چطور؟ میتوانیم هر نوع مواد غذایی را مصرف کنیم؟
در طی تحقیقات و گزارشهای مختلف، مصرف مواد غذایی زیادی برای افرادی که از سردردهای میگرنی رنج میبرند، ممنوع شده: شکلات، سس گوجه، پنیر، مرکبات و همچنین غذاهای غنی از پروتئین تیرامین که با یک جستوجوی ساده در اینترنت میتوانید لیستی بلند بالا از این مواد غذایی را پیدا کنید.
این نکته را باید اشاره کنیم میزان قدرتِ سیستم ایمنی بدن من و شما با یکدیگر متفاوت است. فردی میتواند در برابر مصرف پنیر مقاومت زیادی در برابر حملات میگرنی از خود نشان دهد. یا شخص دیگری مبتلا به این مرض، حس و حالش به همین راحتی نسبت به مصرف مرکبات تغییر پیدا نمیکند. به هر حال از آنجایی که میدانیم هنوز علل ناشناختهای در القای حملات میگرنی دخالت دارند، این موضوع که چرا افراد مختلف، تجربههای متفاوتی در تغذیه و حملات میگرنی دارند هنوز در هالهای از ابهام قرار دارد.
درمان میگرن
چندین کار ساده وجود دارد که می توانید بدون مراجعه به پزشک یا داروخانه ، درد خود را کاهش دهید. این نکات را امتحان کنید و سریعتر احساس راحتی کنید.
۱٫ یک بسته سرد را امتحان کنید
اگر میگرن دارید ، یک بسته سرد را روی پیشانی خود قرار دهید. مکعب های یخ پیچیده شده در یک حوله ، یک کیسه نخودفرنگی یخ زده یا حتی یک دوش سرد ممکن است درد را کاهش دهد. کمپرس سرد را به مدت ۱۵ دقیقه روی سر خود نگه دارید و سپس ۱۵ دقیقه استراحت کنید.
۲٫ از یک پد گرمکن یا کمپرس گرم استفاده کنید
اگر سردرد تنشی دارید ، یک پد گرمکن را روی گردن یا پشت سر خود قرار دهید. اگر سردرد سینوسی دارید ، پارچه ای گرم را در محلی که درد دارید نگه دارید. دوش گرم هم ممکن است موثر باشد.
۳٫ فشار بر روی پوست سر یا سر خود را کم کنید
اگر کش موی شما خیلی سفت است ، می تواند باعث سردرد شود . این “سردردهای فشرده سازی خارجی” با پوشیدن کلاه ، پیشانی بند ، یا حتی عینک شنا که خیلی تنگ است ، به وجود می آید. در یک مطالعه ، زنانی که موهای خود را شل کرده اند ، دیدند که سردرد آنها ناپدید می شود.
۴– چراغها را کم کنید
نور زیاد یا سوسو زدن ، حتی از صفحه کامپیوتر شما می تواند باعث سردردهای میگرنی شود. اگر نور باعث سردرد شما می شود، در طول روز پنجره های خود را با پرده بپوشانید. عینک آفتابی را در فضای بیرون بزنید. همچنین صفحه های ضد تابش را به رایانه خود اضافه کنید و از لامپ های فلورسنت طیف روز در چراغ های خود استفاده کنید.
۵- سعی کنید چیزی نجوید
آدامس نه تنها به آرواره بلکه به سر شما آسیب می رساند. در مورد جویدن ناخن ها ، لب ها ، قسمت داخلی گونه هایتان یا اشیاء مفید مانند قلم ها نیز همین مسئله صدق می کند. از خوردن غذاهای ترد و چسبنده خودداری کنید و حتما از لقمه های کوچک استفاده کنید. اگر شب ها دندان قروچه می کنید ، از دندانپزشک خود در مورد محافظ دهان سوال کنید. این ممکن است سردردهای اولیه صبح شما را کاهش دهد.
۶٫ مقداری کافئین مصرف کنید
مقداری چای ، قهوه یا چیزی که کمی کافئین در آن است میل کنید. اگر به اندازه کافی زود بخورید ، می تواند سردرد را کاهش دهد. همچنین می تواند به داروهای بدون نسخه ضد درد مانند استامینوفن کمک کند ، بهتر کار کند. فقط بیش از حد ننوشید زیرا مصرف زیاد کافئین می تواند نوع سردردهای خاص خود را ایجاد کند.
۷٫ ماساژ را امتحان کنید
می توانید خودتان این کار را انجام دهید. چند دقیقه ماساژ گردن و شقیقه ها می تواند به کاهش سردرد تنشی کمک کند ، که ممکن است ناشی از استرس باشد.
۸٫ مقداری زنجبیل مصرف کنید
یک مطالعه نشان داد که مصرف زنجبیل علاوه بر داروهای ضد درد معمولی، درد را در افراد مبتلا به میگرن کاهش می دهد. می توانید یک مکمل زنجبیل را امتحان کنید یا ممکن است کمی چای زنجبیل دم کنید.
۹٫ از داروها در حد اعتدال استفاده کنید
قفسه های داروخانه برای انواع سردرد ها، داروهای تسکین دهنده درد است. آنها ممکن است کار کنند ، اما برای به دست آوردن بیشترین سود با کمترین خطر ، دستورالعمل های موجود در برچسب و این دستورالعمل ها را دنبال کنید:
– از شربت به جای قرص استفاده کنید، بدن شما سریعتر آن را جذب می کند.
– به محض احساس درد ، مسکن مصرف کنید. به احتمال زیاد شما میگرن را با دوز کمتری درمان خواهید کرد.
۱۰٫ برای “درمان میگرن” منیزیم مصرف کنید
کمبود منیزیم که یک ماده معدنی ضروری است ، ممکن است هاله میگرن یا سردرد میگرنی را ایجاد کند. هاله میگرن یک اختلال بینایی است که در شروع میگرن رخ می دهد. همه کسانی که میگرن دارند هاله میگرنی را تجربه نخواهند کرد.
تحقیقات نشان داده است که مکمل منیزیم می تواند در کاهش میگرن در برخی از افراد مفید باشد. قبل از شروع مصرف منیزیم ، با پزشك خود صحبت كنند ، خصوصاً اگر شرایط سلامتی دیگری داشته باشند.
۱۱٫ ویتامین های B
ویتامین های گروه B ممکن است در کاهش فراوانی و شدت میگرن تأثیر داشته باشند. ویتامین های گروه B در تنظیم انتقال دهنده های عصبی در مغز نقش دارند. ویتامین های B محلول در آب هستند به این معنی که مقادیر اضافی در ادرار دفع می شود و در بدن ذخیره نمی شود.
بدن سریعاً ویتامین های B را دفع می کند ، بنابراین بعید است کسی بتواند بیش از حد مصرف کند. با این وجود ، قبل از شروع ویتامین B با پزشک خود صحبت کنید.
۱۲٫ هیدراته بمانید
نوشیدن آب کافی یک محرک شناخته شده سردرد میگرنی است. افراد سعی کنند هر روز آب بیشتری بنوشند تا از کمبود آب بدن جلوگیری شود. افرادی که دچار کم آبی شدید هستند در ابتدا ممکن است برای جایگزینی الکترولیت های از دست رفته نیاز به یک محلول برای هیدراتاسیون دهانی داشته باشند.
نوشیدن آب در طول روز و حفظ رژیم غذایی سالم معمولاً برای هیدراته بدن کافی است.
۱۳٫ استراحت کنید
کمبود خواب و خواب زیاد می تواند باعث سردردهای میگرنی شود. هر شب ۷ تا ۸ ساعت خواب آرامش بخش می تواند به کاهش استرس و جلوگیری از میگرن کمک کند.