ورتبروپلاستی و كيفوپلاستی چیست؟
- Home
- ورتبروپلاستی و كيفوپلاستی چیست؟
کیفوپلاستی جراحی است که برای درمان کمر دردی استفاده می شود که ناشی از ترک خوردگی فشارنده در مهره و یا ستون فقرات باشد. در طی این شکستگی، بخش مستطیلی شکلی از استخوان در مهره و یا ستون فقرات فشرده می شود و کولاپه می شود (روی هم می‌خوابد).
در اکثر مواقع، افراد مبتلا به پوکی استخوان (استئوپروز) (osteoporosis) احتمال دارد که دچار برخی انواع ترک خوردگی‌ها در استخوان‌هایشان شوند و نیازمند جراحی کیفوپلاستی خواهند بود. کیفوز (Kyphosis)، فرم کوهان مانند (hunchbacked shape) در ستون فقرات در نتیجه‌ی این شکستگی ایجاد می شوپس از
اما در ورتبروپلاستي بی‌حسی موضعی، پزشک سوزن را در ستون مهره‌ها وارد کرده و مادۀ سیمانی را تزریق می‌کند. پزشک با کمک فلوئوروسکوپی به هدایت سوزن می‌پردازد. ورتبروپلاستی ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد. صِرف تزریق، معمولاً تنها در حدود ۱۰دقیقه زمان لازم دارد. مادۀ سیمانی حدوداً ۳۰دقیقه زمان برای سفت شدن نیاز دارد. این جراحی معمولاً نیاز به بستری شدن بعد از عمل ندارد و استفاده از داروهای مسکن تا چند روز بعد از عمل، متداول است.
ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی به دلیل کاهش درد، توانایی حرکتی بیمار را افزایش داده به طوریکه بیمار می‌تواند فعالیتهای روزمره خود را بدون درد انجام دهد؛ همچنین این درمان از کاهش ارتفاع و یا شکستگی بیشتر مهره ها جلوگیری می‌کند.
با افزایش توانایی حرکتی بیمار، میزان پوکی استخوانی وی کمتر شده و احتمال عفونتهای ریوی و مشکلات قلبی در او کمتر می‌شود. زمانی‌که مهره شکسته باشد مانند اتاقکی که دیواره‌های آن فرو میریزد ارتفاع مهره کاهش می‌یابد و موجب درد در مهره کمری و یا پشتی می‌شود.
در ورتبروپلاستی داخل محل شکستگی سیمان تزریق می‌شود اما در کیفوپلاستی ابتدا بالون خاصی وارد اتاقک مهره شده و داخل آن با ماده حاجب پر می‌شود (با فشار مشخص) تا دیواره مهره ها مجددا به وضعیت طبیعی خود بازگشته و ارتفاع مهره حفظ شود سپس بالون خارج شده، و در حفره بوجود آمده، سیمان ارتوپدی تزریق می‌شود تا دیواره مهره ها مجددا بر روی هم نخوابند. با این درمان درد حاصله از شکستگی به طور چشم گیری کاهش می‌یابد.
بیشتر بخوانید : سندروم شکست جراحی کمر چیست و چگونه اتفاق می افتد؟
چنانچه بیمار در اثر ابتلا به عارضه‌های زیر دچار شکستگی‌های دردناک فشردگی مهره شده باشد، عمل ورتبروپلاستی یا کیفوپلاستی برای درمان توصیه می‌شود:
بیمارانی که دچار عارضه‌های زیر هستند، متقاضی ایده‌آلی برای عمل ورتبروپلاستی محسوب نمی‌شوند:
ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی شکستگی‌های قدیمی و مزمن را بهبود نمی‌دهد و کمر درد ناشی از قوز کردن مداوم و وضعیت اندامی نامناسب را تسکین نمی‌دهد.
بیماران در روش قدیمی به مدت ۶ ـ ۴ هفته تحت نظر گرفته می‌شدند تا شاید عارضه خود به خود بهبود پیدا کند و درد برطرف شود، اما پزشکان امروزه بر این باورند که این تاخیر باعث می‌شود که استخوان سخت شود و در نتیجه تاثیرگذاری ورتبروپلاستی یا کیفوپلاستی کمتر شود.
امروزه بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که ورتبروپلاستی حداکثر ظرف یک هفته بعد از شکستگی انجام شود تا نتایج بهتری به دست بیاید.
وجه تشابه این دو عمل: غیر تهاجمی بودن
با این حال تفاوت‌های ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی در این موارد خلاصه می شود:
در روش های ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی به ترتیب هدف کاهش درد و بازگشت مهره به ارتفاع اصلی خویش است. اما در روش دوم هدف ایجاد ثبات در ستون فقرات به همراه مهره ترک خورده و کاهش درد است. از عوارض این دو عمل می توان به نشست ماده سیمانی اشاره کرد که در روش ورتبروپلاستی بیشتر است.
در روش کیفوپلاستی سوزن باریکی وارد دو طرف ستون فقرات با فلوروسکوپی می شود. سپس بالون کوچکی توسط اشعه ایکس وارد مهره می شود. به واسطه ایجاد فضا توسط بالون بخش های ترک خورده در سر جای طبیعی خود قرار می گیرند.
پس از حذف بالون فضای حفره ای ایجاد شده توسط مواد شبه سیمانی با فشار کم پر می شود. در صورتیکه در روش ورتبروپلاستی سوزن مذکور از طریق سوراخ های ایجاد شده در دو طرف ستون فقرات وارد می شود. سپس ماده سیمانی به طور مستقیم از این راه به بخش ترک خورده انتقال داده می شود. (عدم وجود بالون)
یک سوزن توخالی از استخوان مهره عبور داده می شود و مخلوطی از یک سیمان، پودر باریوم و یک حلال است تزریق می شود. این سیمان شبیه خمیردندان یا epoxy است. انجام پروسه توسط فلوروسکوپی در مانیتور دیده خواهد شد تا اطمینان حاصل شود که مخلوط سیمان وارد کانال مهره نمی شود.
داروهای آرامبخش به صورت وریدی برای بیمار تزریق خواهد شد. ممکن است یک سوند فولی نیز برای بیمار کارگذاشته شود. همچنین برای کنترل فشارخون و ضربان قلب در تمام طول پروسه بیمار به دستگاه مانیتور وصل خواهد بود.
کیفوپلاستی از لحاظ چگونگی ورود سوزن به داخل تنه مهره (ورود از داخل پدیکل یا ورود از خارج پدیکل) 2 رویکرد دارد:
پیش از انجام عمل کیفوپلاستی، پزشک به شما توصیه‌های داشته و داروهایی را تجویز می‌کند که عبارتند از:
در حالی که در برخی بیماران درد بلافاصله پس از فرایند تسکین می یابد، در برخی دیگر کاهش یا تسکین درد پس از گذشت 2 روز گزارش می شود. بیماران پس از مرخص شدن از بیمارستان با این که می توانند به فعالیت های معمول خود باز گردند، اما باید حداقل به مدت 6 هفته از انجام موارد شدید همچون بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنند.
بیماران همچنین باید جهت شروع یا بازبینی برنامه درمانی پوکی استخوان خود به پزشک مراجعه کنند. مصرف دارو های پیشگیری کننده از تحلیل روی بافت استخوانی نیز در این برنامه درمانی جای دارند.
بیمار به شکم روی تخت جراحی می‌خوابد. ابتدا یک کاتتر وارد ورید می‌شود. داروهای آرامبخش، ضد درد، آنتی‌بیوتیک وریدی و در بعضی مواقع داروی بیهوشی تزریق می‌شود. در صورتی که بیمار بیهوش شود از دستگاه‌های تنفسی نیز استفاده می‌شود. سپس محل ستون فقرات اصلاح (Shave) و با مواد ضدعفونی کننده تمیز می‌شود.
در تمام طول عمل از دستگاه‌های تصویربرداری سی تی اسکن یا فلوروسکوپی استفاده می‌شود؛ زیرا پزشک باید محل دقیق شکستگی مهره را پیدا کند. سپس پزشک یک سوزن بلند را با هدایت دستگاه‌های تصویربرداری وارد محل شکستگی مهره می‌کند و سیمان استخوانی (Bone cement) را در محل شکستگی تزریق می‌کند.
این مواد با محیط بدن سازگار هستند و برای افزایش استحکام استخوانی استفاده می‌شوند. سیمان استخوانی مورد استفاده در ورتبروپلاستی معمولا از جنس پلیمر متیل متاکریلات (PMMA) است.
تزریق سیمان استخوانی به آرامی انجام می‌گیرد. پزشک در تمام مدت به کمک دستگاه تصویربرداری تزریق را زیر نظر دارد تا مطمئن شود تزریق در محل درست انجام گرفته است و وارد کانال نخاعی نمی‌شود. زمان مورد نیاز برای سفت شدن سیمان استخوانی، حدود 15 تا 20 دقیقه است. سخت‌ترین و طولانی‌ترین قسمت جراحی ورتبروپلاستی، قرار دادن سوزن در بهترین مکان است.
این عمل برای هر مهره، حدودا یک ساعت طول می‌کشد. در انتها سی تی اسکن برای بررسی توزیع سیمان استخوانی در مهره ستون فقرات انجام می‌گیرد و محل قرارگیری سوزن، پانسمان می‌شود. در اکثر بیماران، درد چند ساعت بعد از عمل ورتبروپلاستی برطرف می‌شود.
عضو هیات مدیره انجمن درد ایران و عضو انجمن جهانی درد امریکا (IASP) می باشم. همچنین عضو کارگروه ستاد سلولهای بنیادی نهاد ریاست جمهوری نیز هستم. در حوزه های مختلف کنترل و درمان انواع دردهای بدن به بیماران و مراجعه کنندگان خدمات ارائه میکنم.
آخرین نظرات